Αφορμή αντιδράσεων αποτελεί τα τελευταία χρόνια η διαφωνία για την παραμονή του μαθήματος θρησκευτικών στα σχολεία ή όχι. Η διαφωνία αυτή έχει υπάρξει το πεδίο συγκρούσεων ανάμεσα σε κράτος και εκκλησία, αλλά και πολιτικούς εκπροσώπους των κομμάτων. Τι θα μπορούσε να ειπωθεί όμως για τη χρησιμότητα ενός ιδιαίτερου μαθήματος, που  ασχολείται με υπάρξεις από τη σφαίρα του υπερφυσικού;

Εξετάζοντας τα στοιχεία των θρησκευτικών μαθημάτων, αναγνωρίζουμε φυσικά άπειρα στοιχεία και γεγονότα βασισμένα στο μύθο. Συμβολικές εικόνες, όπως οι πρωτόπλαστοι, παρουσιάζονται ως ρεαλιστικά γεγονότα. Θαύματα και μετά θάνατον ζωή, παρουσιάζονται με ατεκμηρίωτες εξηγήσεις και μη εμπεριστατωμένες αναφορές. Πώς θα μπορούσε, άλλωστε, η επιστήμη να συμβαδίσει με τη θρησκεία!

Η επιστήμη βασίζεται στην έρευνα, στον πειραματισμό και στη διατύπωση θεωριών, μέσα από αποδεικτικά στοιχεία και παρατηρήσεις. Βασικό της σημείο αποτελεί ή ορθή σκέψη, που απομακρύνεται από το υπερφυσικό. Το σχολείο είναι χώρος και πρέπει να αποτελεί χώρο πειραματισμού και αμφισβήτησης των θεωριών, φιλτραρισμένων μέσα από την κριτική σκέψη και την ανιδιοτελή στάση του μαθητή. Σε ποια όρια φτάνει, όμως, ο πειραματισμός και η εξήγηση των πάντων μέσα από το πρίσμα του επιστήμονα;

Ίσως, η επιστήμη από μόνη της αδυνατεί να εξηγήσει τα  πάντα και δεν  αρκεί για να γαλουχήσει έναν μαθητή. Ίσως η θρησκεία, μέσα από τη διδασκαλία, παρέχει την ελπίδα ενός καλύτερου κόσμου. Ίσως, η θρησκευτική κατήχηση διατηρεί την ανθρώπινη ηθικότητα και απομακρύνει προσβλητικές συμπεριφορές.
Κανείς δεν αρνείται το όσιο και το ανόσιο στην καθημερινότητά του. Εκείνο που θα αρνιόμουν είναι  η απόλυτη άποψη πως  η θρησκεία μου  υπερτερεί των άλλων. Μια άποψη που κατευθύνεται σε φαινόμενα θρησκευτικής μισαλλοδοξίας. Ήδη, το βιβλίο της 6ης δημοτικού αναφέρεται ενημερωτικά σε ποικίλες θρησκείες. Η τακτική αυτή έχει στόχο την διαπολιτισμική θεώρηση και το σεβασμό στη διαφορετικότητα του άλλου με αφορμή τα φαινόμενα θρησκευτικότητας.

Μέσα από το μάθημα των θρησκευτικών, διαμορφώνεται η συνέχεια της λατρευτικής παράδοσης. Δεν πρέπει, ωστόσο, ένα βιβλίο να παραμένει σε αυστηρούς κανόνες, αλλά να εξετάζει τη μεθοδολογία και την εξήγηση των τελετουργικών και λατρευτικών φαινομένων. Στα βιβλία του λυκείου, με τη συμβολή των θεολόγων, γίνεται ήδη μια πρώτη σφαιρική αντιμετώπιση του θέματος. Εδώ το μάθημα δεν έχει κατεξοχήν ομολογιακό χαρακτήρα, αλλά μελετάται μέσα από διαφορετικές οπτικές.

Ίσως, αυτές οι οπτικές να διατηρήσουν και να κάνουν ουσιαστικότερη τη διδασκαλία των θρησκευτικών, τουλάχιστον στο παρόν μη γνωρίζοντας τη φυσιολογική εξέλιξη του μέλλοντος για την ύπαρξη του μαθήματος. Η οποιαδήποτε θεία φύση δεν αποκαλύπτεται μέσα από ένα σχολικό σύγγραμμα αλλά τουλάχιστον προσεγγίζεται με τον έντεχνο λόγο, επιβεβαιώνεται ή απορρίπτεται ανάλογα με τις πεποιθήσεις του καθενός μας. Το δικαίωμα της  προσωπικής επιλογής άλλωστε αποδεικνύει και την ελευθερία του ατόμου.

*Ο Παύλος Σνάιντερ είναι τελειόφοιτος της Ελληνικής Φιλολογίας στην αντίστοιχη Σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Επί σειρά ετών, έχει διακριθεί για την εθελοντική του δραστηριότητα στην Ροδόπολη, με κυριότερη την συμμετοχή του στην Φιλαρμονική Ροδόπολης, της οποίας θεωρείται ένα διαχρονικά βασικό μέλος.