ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΑΡΧΗΓΟΣ ΚΡΑΤΟΥΣ: ΗΓΕΤΗΣ ‘Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ…

Του Δημήτρη Κ. Χατζηπαναγιώτου*    
 
   Ο 21ος αιώνας, και στο διάβα της τρίτης δεκαετίας του, επιφυλάσσει στην ανθρωπότητα πολλές και φασματικές  προκλήσεις, στις οποίες ο πλανήτης στέκεται ανήμπορος, πολλές φορές ακόμη και για να αντιληφθεί τις διαστάσεις τους.  Έτσι, από την οικονομική κρίση της πρώτης δεκαετίας - κρίση που βίωσε και βιώνει με δραματικό τρόπο η χώρα μας - οδηγηθήκαμε στην υγειονομική κρίση και εσχάτως στην ενεργειακή· προφανώς και έχουν ενσκήψει και άλλα ζητήματα που ενέχουν τις διαστάσεις των προαναφερθεισών προκλήσεων, αλλά ο γράφων εστιάζει στα πιο ενδεικτικά. Το ζήτημα όμως που νομοτελειακά αναδύεται δεν είναι μόνο η επισήμανση αυτών των πολυσχιδών προκλήσεων, αλλά η δυνατότητα των οργανωμένων κοινωνιών -  των Πολιτειών - να τις καταγράψουν, να τις προσεγγίσουν και - φυσικά - να τις αντιμετωπίσουν. Αναντίρρητα, σε αυτή την αλυσίδα δράσεων κομβικό ρόλο θα διαδραματίσουν ο ενεργοποιημένος πολίτης, οι υποδομές και η διάθρωση του κράτους και ο επικεφαλής της οργανωμένης και συντεταγμένης Πολιτείας, ο ηγέτης.

   Η λέξη αυτή (ηγέτης) εύκολα χρησιμοποιείται, αλλά πολύ δύσκολα ανταποκρίνεται στο σημασιολογικό περιεχόμενο της ιδιοσυγκρασίας, των αποφάσεων και των πράξεων των σημερινών επικεφαλής. Οι σημερινοί αρχηγοί των κρατών – και δη της Ευρωπαϊκής Ένωσης -  με την παρελκυστική πολιτική τους στη αντιμετώπιση της οικονομικής, της υγειονομικής και της «ἄρτι ἀφιχθείσης» ενεργειακής κρίσης συνιστούν – στην πλειονότητά τους - μια χορεία απλών διαχειριστών και όχι ηγετών.
  Ο ηγέτης είναι το πρόσωπο που εμπνέει τους συμπολίτες τους στην αντιμετώπιση   ζητημάτων , που η παρουσία του στα ύπατα αξιώματα λειτουργεί ως «κοινωνική εγγύηση» πως η διαχείριση αυτών των θεμάτων θα διευθετηθεί με όρους κοινωνικής σύγκλισης, προστασίας των ευάλωτων κοινωνικά ομάδων και ισονομίας και που ο ίδιος θα διαπνέεται από ιδέες και όχι ιδεοληψίες. Ο ηγέτης αναδεικνύεται από την εν γένει πορεία του στους  φορείς - θεσμικά ή μη κατοχυρωμένους -  μιας συντεταγμένης Πολιτείας ( εθελοντικές οργανώσεις, συνδικαλιστική δράση, πολιτικά κόμματα) και δεν επιβάλλεται από διάφορα κέντρα που δρουν υστερόβουλα, καιροσκοπικά και με ιδιοτέλεια ή ορίζεται λόγω καταγωγής και οικονομικής ισχύος. Ο ηγέτης έχει συναίσθηση της ευθύνης και της αποστολής του, δεν ενδημεί στο Νησί των Μακάρων ( κατά τη ρήση του Πλάτωνα) και προσπαθεί να κινητοποιήσει τους συμπολίτες του για τη συμβολή τους στην αντιμετώπιση των προβλημάτων · δε διεκδικεί το αλάθητο, την κολακεία και τη διαρκή επιβράβευση.

 Σήμερα όμως στην Ευρώπη παρατηρούμε πως οι θεσμικά κατέχοντες –στην πλειονότητά τους- τα ύπατα αξιώματα συμπεριφέρονται με χαρακτηριστικά που συνάδουν σε αυτά του ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗ  και όχι του ΗΓΕΤΗ. Η τεχνοκρατική προσέγγιση της οικονομική κρίσης στη χώρα μας που οδήγησε σε ένα φαύλο κύκλο επιτροπείας, μνημονίων και αποσύνθεσης του κοινωνικού ιστού, η παρελκυστική και κοντόθωρη αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο, η «μυωπική» αντιμετώπιση του προσφυγικού/μεταναστευτικού ζητήματος και η αδυναμία των χωρών της Ε.Ε. να καταστούν ισότιμοι συνομιλητές των υπερδυνάμεων είναι ενδείξεις –τολμώ να ισχυρισθώ και αποδείξεις- για την ανάδειξη ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΩΝ και όχι ΗΓΕΤΩΝ σε θέσεις επικεφαλής. Άλλωστε, τα κοινά χαρακτηριστικά των παραπάνω επισημάνσεων συγκλίνουν στην ατολμία, στη διάσταση με τα κοινωνικά στρώματα και στην απλή διευθέτηση ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ἐπ΄ ὠφελείᾳ των πολιτών των μεγάλων σύγχρονων ζητημάτων.
 Υπάρχει προοπτική άρσης αυτής της διαπίστωσης; Μπορεί να ανέλθουν στα ύπατα αξιώματα πολίτες με όραμα, με (εν)συναίσθηση και με διάθεση προσφοράς σε μια χρονική συγκυρία φασματικής κρίσης, όταν τα ανθρώπινα δικαιώματα –και όχι μόνο τα προφανή -καταστρατηγούνται απροκάλυπτα;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΑ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΩΝ ΙΔΙΩΝ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ!  
 
 
 
 
 
 
 
* Ο γράφων είναι εκπαιδευτικός-φιλόλογος, θεράπων της δημόσιας εκπαίδευσης,  υπ. Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πατρών, Μ.Α. & Μ. Sc.