ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Στην αναζήτηση του «μέτρον ἄριστον». Του Δημήτρη Κ. Χατζηπαναγιώτου*

Στον Απόστολο Παύλο αποδίδεται η φράση «ὁ ἀποθανὼν δεδικαίωται» που επικράτησε κυρίως με τη μορφολογική μετάλλαξη – πολύ επίκαιρη λέξη (sic!) – «ὁ τεθνεὼς δεδικαίωται».  Άπειρες  φορές το σημαινόμενο της υπερκείμενης φράσης έχει επιβεβαιωθεί στο διάβα της ιστορίας, πολλῷ δὲ μᾶλλον όταν τον Ιανουάριο του 1989 ο αείμνηστος Κ. Καραμανλής είχε εκστομίσει την περιλάλητη ρήση: «η Ελλάς μετεβλήθη σε απέραντο φρενοκομείο».  Πράγματι, τριάντα δύο χρόνια μετά και «ὁ ἀποθανὼν δεδικαίωται» και η «η Ελλάς μετεβλήθη σε απέραντο φρενοκομείο»…
 Είναι πασιφανές ότι η χώρα μας αναζητά μία ατραπό που θα την οδηγήσει σε πιο «ήρεμα νερά», μακριά από τα απόνερα της φασματικής κρίσης, και δη της νεόκοπης υγειονομικής. Στην αναζήτηση αυτή ασφαλείς οδοδείκτες αποτελούν η στοχοπροσήλωση, η εθνική ομοψυχία και η κοινωνική συνοχή. Με την επέλαση όμως και της υγειονομικής κρίσης ελέω κορωνοϊού, που σαφώς ενέσκηψε σε όλη την υφήλιο, η αναζήτηση των «ήρεμων νερών» και η παρουσία των προαναφερθέντων οδοδεικτών καθίστανται, τουλάχιστον επί του παρόντος, ομιχλώδεις.
 Θα αντιτείνει κάποιος καλοπροαίρετα πως η παραπάνω διαπίστωση είναι αυθαίρετη, αβάσιμη και ερείδεται σε προσωπικές κρίσεις. ΑΠΑΝΤΩ
Α. Σαφώς και κάθε προσωπική άποψη εμπεριέχει την υποκειμενική-σχετική προσέγγιση, αλλά αυτό είναι ίδιον των ανθρώπων ή, όπως πολύ εύστοχα διατύπωσε ο ακάματος Ε. Παπανούτσος, «… το σχετικό δεν είναι η αντίθεση, αλλά ένα μέρος του απολύτου…».[1]
Β. Για να επιτευχθεί μια ασφαλή διέξοδο από τα αχαρτογράφητα νερά της φασματικής κρίσης, που σύγκαιρα εμφανίζεται και ως υγειονομική, για να εξασφαλισθεί η κοινωνική συναίνεση και για να καταστεί το μέλλον ελπιδοφόρο, ΟΦΕΙΛΟΥΝ οι κρατούντες – κατά
μείζονα λόγο - να ΠΕΙΣΟΥΝ  τους πολίτες για την ορθότητα των αποφάσεων τους, ασπαζόμενοι το απόφθεγμα του Κλεόβουλου «μέτρον ἄριστον» και τις εισηγήσεις των ειδημόνων.
Γ. Μπορεί οι προθέσεις των κρατούντων να είναι οι καλύτερες – και πραγματικά, δε θέλω να τις αμφισβητήσω – οι ενέργειές τους όμως συντελούν στον χαρακτηρισμό της χώρας μας ως φρενοκομείου και στη διαπίστωση πως το ρητό του Κλεόβουλου είναι μια ουτοπία, καθώς:
- Οι επιστημονικές εισηγήσεις της επιτροπής των ειδικών γεωδαιτήθηκαν, πλαισιώθηκαν και –τολμώ να το ισχυρισθώ- εργαλειοποιήθηκαν κάποιες φορές από την πολιτική ηγεσία. Παράλληλα, δεν έχουν δημοσιοποιηθεί τα πρακτικά των συνεδριάσεων, νομοθετήθηκε το «ακαταδίωκτο» των μελών της επιτροπής και έτσι, νομοτελειακά, δημιουργήθηκαν οι πρώτες «σκιές».
- Εκ του αποτελέσματος, δεν επιτεύχθηκε η ενδελεχής και πειστική ενημέρωση των πολιτών για τα εμβόλια· αντίθετα, ορισμένοι από την επιτροπή των ειδικών επιδόθηκαν σε έναν άτυπο αγώνα προσωπικής προβολής στα Μ.Μ.Ε.
- Σε καιρούς χαλεπούς - ομιλώ και με οικονομικούς και με γεωπολιτικούς όρους –  είναι τουλάχιστον παράλογο να προβαίνεις σε διαχωρισμό της κοινωνίας και όχι σε συστράτευση, προσφέροντας -άθελα- έρεισμα σε ακραίες φωνές.
- Η ανέξοδη και υπερφίαλη μικροπολιτική αντιπαράθεση μπορεί ενδεχομένως να προσπορίζει πρόσκαιρα οφέλη…, αλλά τραυματίζει την κοινωνική συνοχή και υποσκάπτει την επιβεβλημένη - εκ των πραγμάτων – υπερκομματική συναίνεση. Θεωρώ, με άλλα λόγια, πως η επιλογή ορισμένων  κυβερνητικών στελεχών να προβαίνουν σε διαρκείς υποδείξεις στην κοινωνία «με προτεταμένο το δάκτυλο» και να αναλώνονται σε στείρες αντιπαραθέσεις με το αντιπολιτευτικό τόξο ΗΤΑΝ ΑΣΤΟΧΗ.
Δ. Στη συγκυρία αυτή αναδύθηκαν ακραίες αλλά στεντόρειες φωνές της κοινωνίας που απορρίπτουν συλλήβδην την επιστήμη και τη συνεισφορά της, προβάλλοντας ξεκάθαρα ένα κήρυγμα νεολουδιτισμού.[1]
 
[1] Νεολουδιτισμός= στάση/φιλοσοφία η οποία αντιτίθεται σε ορισμένες μορφές σύγχρονης τεχνολογίας όπως οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα, ή ακόμα και καθολικά σε όλες τις τεχνολογίες 
 
[1]  Χαρακτηριστικό χωρίο από το δοκίμιο «Το σχετικό και το απόλυτο», που εμπεριέχεται στο βιβλίο «Πρακτική Φιλοσοφία».

* Ο γράφων είναι εκπαιδευτικός-φιλόλογος, θεράπων της δημόσιας εκπαίδευσης,  υπ. Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Πατρών, Μ.Α. & Μ. Sc.