ΤΟΠΙΚΑ

ΤΕΦΑΑ Σερρών Σήμερα είναι το αύριο, για το οποίο ανησυχούσαμε χθες

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΚΟΥΦΟΤΟΛΗ

Η εξωστρέφεια, η διεθνοποίηση των ΑΕΙ και το brain gain θα είναι το μεγάλο στοίχημα των Πανεπιστημίων και θέτει όλους 
τους εμπλεκομένους με την πορεία του ΤΕΦΑΑ Σερρών σε εγρήγορση και παράλληλα τίθεται μια σειρά προβληματισμών για την επόμενη μέρα.
 
 
Καθοριστική  ήταν η συμβολή του   Βασίλειου Ιντζέ, ο οποίος διετέλεσε και πρώτος Υπουργός Βορείου Ελλάδος του ΠΑΣΟΚ  (Οκτώβριος  του 1981 μέχρι τον Ιούνιο του 1985), στην πρώτη κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου.  

Ωστόσο, ο άνθρωπος που οραματίστηκε και συνειδητοποίησε τη σημασία της δημιουργίας ενός Πανεπιστημιακού Τμήματος στις Σέρρες, ήταν ο  αείμνηστος Βασίλειος Πίτσιος,   Σερραίος Καθηγητής Φυσικής Αγωγής στη Μέση Εκπαίδευση και στη συνέχεια στο ΤΕΦΑΑ Σερρών, παλιός πρωταθλητής στο τριπλούν με πολλές διακρίσεις σε Πανελλήνιο και Βαλκανικό επίπεδο.Στη διαδρομή του χρόνου, η συνεισφορά όλων, άλλων περισσότερο και άλλων λιγότερο, όσων υπηρέτησαν το ΤΕΦΑΑ Σερρών, από τον πρώτο Γραμματέα  

 αείμνηστο,Αριστείδη Βαβαλίδη, τα μέλη ΔΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΕΠ, το διοικητικό προσωπικό του  ιδρύματος, τους αποσπασμένους καθηγητές
 
 
Ας ειπωθούν κι ας προκαλέσουν
Είναι ορισμένες ειδήσεις που δύσκολα ξεφεύγουν από τα στενά ακαδημαϊκά πλαίσια και τυγχάνουν της επιβεβλημένης – πρέπουσας προσοχής και δημοσιότητας.
1.       Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι το Πρόγραμμα Προπτυχιακών Σπουδών Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Σερρών  «συμμορφώνεται» πλήρως με τις αρχές του Προτύπου Ποιότητας της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘ.Α.Ε.Ε.) και τις Αρχές Διασφάλισης Ποιότητας του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης (ESG) λαμβάνοντας πιστοποίηση διάρκειας ισχύος τεσσάρων ετών, έως και 9 Δεκεμβρίου 2025.
2.       Η Σχολή Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (και το ΤΕΦΑΑ Σερρών) συγκαταλέγεται στην ειδική κατάταξη των κορυφαίων Αθλητικών Σχολών και των Τμημάτων Αθλητικών Σπουδών  Πανεπιστημίων παγκοσμίως (Πίνακας Σαγκάης).
3.     Το ΤΕΦΑΑ Σερρών στελεχώνεται από πολύ αξιόλογους Πανεπιστημιακούς Καθηγητές μεγάλου επιστημονικού κύρους με διεθνή απήχηση του δημοσιευμένου τους έργου. Μάλιστα, δύο από αυτούς, ο κος Κέλλης Ελευθέριος και ο κος Νικολαΐδης Μιχάλης (νυν Πρόεδρος του Τμήματος)  έχουν καταφέρει να καταγραφούν στη λίστα για την ανάδειξη των κορυφαίων ερευνητών και επιστημόνων στο υψηλότερο ποσοστό (2%) παγκοσμίως, για το έτος 2021.
Καταξίωση, αναγνώριση και εξαιρετικές διακρίσεις που αντανακλούν και στην Πόλη των Σερρών
Διαμορφώνεται ένας νέος νόμος – πλαίσιο - για τα ΑΕΙ στον οποίο μεταξύ των άλλων αναμένεται να επιτραπεί στα Πανεπιστήμια να λειτουργήσουν ξενόγλωσσα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα για Έλληνες και ξένους φοιτητές με δίδακτρα. Αναμένεται επιπλέον να  δοθεί η δυνατότητα σε αναγνωρισμένα ΑΕΙ του εξωτερικού να δημιουργούν παραρτήματα για μεταπτυχιακές σπουδές (αγγλόφωνα προγράμματα σε συγκεκριμένες - στρατηγικής σημασίας - επιστημονικές περιοχές) στη χώρα. Η εξωστρέφεια και η διεθνοποίηση των ΑΕΙ και το brain gain θα είναι το μεγάλο στοίχημα των Πανεπιστημίων και θέτει όλους τους εμπλεκομένους με την πορεία του ΤΕΦΑΑ Σερρών σε εγρήγορση και παράλληλα τίθεται μια σειρά προβληματισμών για την επόμενη μέρα.
 
Ας ειπωθούν οι αλήθειες, να προκαλέσουν…
Ως τέως Πρόεδρος του Συλλόγου Φοιτητών του ΤΕΦΑΑ Σερρών την εποχή που είχε ιδρυθεί και για λίγο χρονικό διάστημα του Συλλόγου Μεταπτυχιακών Φοιτητών, πιστεύω πως ορισμένα πράγματα πρέπει να ειπωθούν και να αξιολογηθούν, καθώς και   να αναγνωριστούν όσοι άνθρωποι συνέβαλαν στην εξέλιξη του.
Το Τμήμα ιδρύθηκε το 1985 και οι πρώτοι πτυχιούχοι του ορκίστηκαν τον Ιούλιο του 1989. Από την ίδρυση του (σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα στοιχεία),  έχουν εγγραφεί έως τον 9/2020, 4225 φοιτητές και φοιτήτριες και  έχει χορηγηθεί  πτυχίο σε 2.015 φοιτητές, ενώ η δύναμη του είναι της τάξεως των 889 φοιτητών.
 
Αλλά πως και από ποιους
Καθοριστική  ήταν η συμβολή του  . Βασίλειου Ιντζέ, ο οποίος διετέλεσε και πρώτος Υπουργός Βορείου Ελλάδος του ΠΑΣΟΚ  (Οκτώβριος  του 1981 μέχρι τον Ιούνιο του 1985), στην πρώτη κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου. 

 Ωστόσο, ο άνθρωπος που οραματίστηκε και συνειδητοποίησε τη σημασία της δημιουργίας ενός Πανεπιστημιακού Τμήματος στις Σέρρες, ήταν ο  αείμνηστος Βασίλειος Πίτσιος,   Σερραίος Καθηγητής Φυσικής Αγωγής στη Μέση Εκπαίδευση και στη συνέχεια στο ΤΕΦΑΑ Σερρών, παλιός πρωταθλητής στο τριπλούν με πολλές διακρίσεις σε Πανελλήνιο και Βαλκανικό επίπεδο.  Γνωρίζοντας καλά όλο το «παρασκήνιο» που είχε προηγηθεί για την ίδρυση του ΤΕΦΑΑ Κομοτηνής (1983), συνέβαλε το μέγιστο δυνατόν, μαζί με άλλα τοπικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ, ώστε  να  γίνει αποδεκτό το αίτημα τους από την τότε τοπική πολιτική ηγεσία. 

Ένα χειρόγραφο σημείωμα στελέχους ήταν αρκετό

Αρχικά, το τμήμα ιδρύθηκε ως Παράρτημα του ΤΕΦΑΑ Θεσσαλονίκης. Τα θεωρητικά μαθήματα γίνονταν τις απογευματινές ώρες  στις εγκαταστάσεις του  5ου Δημοτικού Σχολείου Σερρών. Όσο για το διδακτικό προσωπικό, το οποίο δίδασκε τα πρακτικά μαθήματα  του πρώτου έτους λειτουργίας του τμήματος, στελέχωναν αποσπασμένοι Καθηγητές Φυσικής Αγωγής του νομού Σερρών. 
Οι αείμνηστοι ΚΦΑ Βασίλειος Πίτσιος, Αθανάσιος Μαρινάκης, Αντώνης Αρβανιτίδης και οι κ.κ. Ευθύμιος Τζιώνης, Ευστάθιος Καμαράκης, Κωνσταντίνα Συλλαίου,  Κωνσταντίνος Ριζόπουλος, Αντώνης Κωτούλας, Πέτρος Φραγκάκης,  Σταύρος Ζορμπάς, Μιχάλης Σαμπάνης, ήταν μερικοί από αυτούς.  Αξίζει να αναφερθούν  όσοι υπηρέτησαν τα πρώτα δύσκολα χρόνια το ΤΕΦΑΑ Σερρών οι κ.κ. Λιάρας Στέργιος, Αντωνιάδης Νικόλαος, Πανοπούλου Καλλιόπη, Λεμονής Πέτρος, Μανωλόπουλος Ευάγγελος και ίσως κάποιοι ακόμα που μπορεί να  μου διαφεύγουν.  Τότε ήταν μια εποχή που είχε αμφισβητηθεί η ακαδημαϊκή υπόσταση του τμήματος. Θεωρήθηκαν πολιτικοί οι λόγοι της δημιουργίας του,  αλλά και της ύπαρξης του και δεν είχε την αποδοχή της Συγκλήτου.

Επόμενη ημερομηνία σταθμός
Από την ίδρυση του το 1985, το ΤΕΦΑΑ Σερρών λειτουργούσε ως παράρτημα του ΤΕΦΑΑ Θεσσαλονίκης.   Για δεκαετίες, η διοίκησή του ασκούνταν από τη Σύγκλητο του ΑΠΘ, ως μη αυτοδύναμου τμήματος. Η βουλευτής Σερρών κα Μαρία Κόλλια Τσαρουχά, συνταυτίστηκε με την πλειοψηφία της Ακαδημαϊκής Κοινότητας, και συνετέλεσε τα μέγιστα ώστε το ΤΕΦΑΑ Σερρών  να αποκτήσει την αυτοδυναμία του (2005). Η ανεξαρτητοποίηση του αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα στην μετέπειτα επιτυχή  πορεία του.
Παράλληλα, επί των ημερών της Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων  κας Μαριέττας Γιαννάκου, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2005-2006, εγκρίθηκε και ιδρύθηκε στο τμήμα Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών  στην «Κινησιολογία».  Το πρόγραμμα αυτό αποτελεί το μοναδικό στην Ελλάδα με το συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο, αλλά και το μοναδικό το οποίο παρέχεται δωρεάν, χωρίς δίδακτρα φοίτησης, από τότε μέχρι και σήμερα.
Η άψογη λειτουργία του προγράμματος με την αρωγή του εκάστοτε διευθυντή του ΠΜΣ, αλλά και όλων των διδασκόντων, είχε ως αποτέλεσμα την παροχή εξειδικευμένης γνώσης και εκατοντάδων μεταπτυχιακών τίτλων.  Πολλοί από τους κατόχους του Μεταπτυχιακού Τίτλου Σπουδών της Κινησιολογίας, συνέχισαν τις σπουδές τους με την απόκτηση Διδακτορικού  ή ακόμη και μεταδιδακτορικού διπλώματος.  Η   συνεισφορά του καθηγητή Ιωάννη Αμοιρίδη, για τη δημιουργία του ΜΠΣ,  αξίζει να καταγραφεί, ήταν καίρια.
Το όραμα, οι δράσεις και εγκατάλειψη του.
Στην κατεύθυνση των εξαγγελιών του Πρωθυπουργού κ. Κ. Καραμανλή, για ενίσχυση της Περιφερειακής ανάπτυξης και ανάληψης πρωτοβουλιών στην κατεύθυνση υλοποίησης πρωτοποριακών σχεδιασμών, παρουσιάστηκε και δημοσιοποιήθηκε μία πρόταση από την  κα Μαρία Κόλλια Τσαρουχά.   Κύριο στόχο της πρότασης αποτελούσε η χωροταξική  ενοποίηση των δύο μεγάλων ιδρυμάτων της Ανώτατης Εκπαίδευσης, του  ΤΕΙ και του ΤΕΦΑΑ Σερρών. Για τον σκοπό αυτό, επετεύχθη η παραχώρηση έκτασης 43,5 στρεμμάτων, του Σταθμού Γεωργικής Έρευνας που γειτνιάζει με το ΤΕΙ Σερρών, έτσι ώστε να μπορέσουν  μελλοντικά να χριστούν εκεί όλες οι εγκαταστάσεις του ΤΕΦΑΑ. Δυστυχώς, η έκταση αυτή παρέμεινε αναξιοποίητη για πολλά χρόνια και τελικώς επιστράφηκε  στον αρχικό ιδιοκτήτη.
 
‘’Tο μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό ‘’
Τελικά, φάνηκε ότι ο αδύναμος κρίκος της μετεξέλιξης του ΤΕΦΑΑ Σερρών ήταν  η ύπαρξη δύο Πανεπιστημιακών Τμημάτων του ίδιου ακριβώς αντικειμένου, στο ίδιο  ίδρυμα….. και ως συνήθως  «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό».
Μετεξέλιξη του ΤΕΦΑΑ σε νέο γνωστικό αντικείμενο.
Αν και κατατέθηκε στο Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, να μελετηθεί ως πρόταση, η πιθανή μετεξέλιξη του σε νέα κατεύθυνση, το εγχείρημα ήταν  ιδιαίτερα δύσκολο, γιατί άγγιζε διαμορφωμένες θέσεις, αντιλήψεις, συμφέροντα  και απόψεις της Ακαδημαϊκής Κοινότητας.
 Το πρόγραμμα Αθηνά
 και ο  κίνδυνος κατάργησης του.
Το 2013, στη βάση των νέων δεδομένων που προέκυψαν από τις μνημονιακές δεσμεύσεις, ο Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων είχε ξεκινήσει τη διαδικασία εξορθολογισμού του ακαδημαϊκού χάρτη τη χώρας, που θα έφερνε μεγάλες αλλαγές στον χάρτη της Ανώτατης Εκπαίδευσης. 
Στη βάση ότι ο αναπτυξιακός ρόλος της Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι πιο σημαντικός σε Περιφερειακό και Τοπικό επίπεδο, μιας και εκεί οι δυνατότητες και οι παρεχόμενες ευκαιρίες είναι λιγότερες σε σύγκριση με τα μεγάλα αστικά κέντρα, αλλά οι ανάγκες και οι απαιτήσεις είναι εξίσου σημαντικές, διασφαλίστηκε πολιτικά  η επιβίωσή του Τμήματος. Ωστόσο, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης εξακολουθεί να έχει την παγκόσμια πρωτοτυπία της ύπαρξης δύο Πανεπιστημιακών Τμημάτων με το ίδιο αντικείμενο σπουδών και η τυχόν κατάργηση του ή συγχώνευσή του  εκείνη την περίοδο θα αποτελούσε ένα ακόμη σοβαρό πλήγμα στην αναπτυξιακή προοπτική των Σερρών.
 
 Η κρίσιμη παράμετρος …
Επί ΣΥΡΙΖΑ ψηφίστηκε η νέα αρχιτεκτονική των Πανεπιστημίων, με τη μεταρρύθμιση του Ενιαίου Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης  που σηματοδότησε το κλείσιμο του ιστορικού κύκλου των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων και την ένταξη των τμημάτων  του ΤΕΙ Σερρών, ως Πανεπιστημιακά Τμήματα στο Διεθνές Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Ως υπόθεση εργασίας και προβληματισμού, η ένταξη του ΤΕΦΑΑ Σερρών, πρωτίστως θα μπορούσε να αναβαθμίσει το ίδιο το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος.
Πρωτοβουλίες πριν οι ευνοϊκές πολιτικές συνθήκες διαφοροποιηθούν
Στη διαδρομή του χρόνου, πολιτικά πρόσωπα πρωτοστάτησαν ώστε να ενισχυθεί το τμήμα σε όλα τα δυνατά επίπεδα και να πρωταγωνιστήσει ακαδημαϊκά.
Σήμερα  είναι η ώρα κυρίως των Κυβερνητικών Στελεχών. Το υπάρχον πολιτικό προσωπικό, όλων των βαθμίδων και όσοι έχουν ειδικό πολιτικό βάρος, οφείλουν να ενεργοποιηθούν, αν δεν το έχουν ήδη πράξει.

Αρχικά, θα έπρεπε να έχει ήδη ξεκινήσει ένας σοβαρός διάλογος πρωτίστως  των μελών της Πανεπιστημιακής Κοινότητας του ΤΕΦΑΑ Σερρών, ώστε να εκφραστούν όλες οι απόψεις και στη συνέχεια, ανάλογα με τις αποφάσεις, να αναληφθούν πρωτοβουλίες σε Κυβερνητικό Επίπεδο.
Οι εποχές έχουν αλλάξει. Ανακοινώσεις ιδρύσεων νέων τμημάτων στο ΤΕΙ Σερρών όπως επί των ημερών της «παλιάς» Νέας Δημοκρατίας (Φεβρουάριος 2008), του Τμήματος Εσωτερικής Αρχιτεκτονικής Διακόσμησης και Σχεδιασμού Αντικειμένων, καθώς και του  Τμήματος Γραφιστικής και να τρέχουν εκ των υστέρων οι Γενικές Συνελεύσεις  Σχολών να εισηγηθούν την  πρόταση για την ίδρυσή τους, προς το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, στη σημερινή εποχή δεν ευδοκιμούν.

Θα υπάρξουν αντιδράσεις..
Προφανώς και θα υπάρξουν αντιδράσεις, μιας και πιθανόν να διαφοροποιηθούν οι υφιστάμενες καταστάσεις που  έχουν δημιουργηθεί με την πάροδο των χρόνων. 
Το  ΤΕΦΑΑ Σερρών παραμένει ως έχει στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης; Μετεξελίσσεται σε νέα κατεύθυνση σπουδών;
Εντάσσεται στο ΔΙΠΑΕ;
Προβληματισμοί και σκέψεις πάντοτε υπήρχαν.

Στη διαδρομή του χρόνου
 Στη διαδρομή του χρόνου, η συνεισφορά όλων, άλλων περισσότερο και άλλων λιγότερο, όσων υπηρέτησαν το ΤΕΦΑΑ Σερρών, από τον πρώτο Γραμματέα κ. Αριστείδη Βαβαλίδη, τα μέλη ΔΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΕΠ, το διοικητικό προσωπικό του  ιδρύματος, τους αποσπασμένους καθηγητές,   ήταν και είναι καθοριστική. 
Η επόμενη μέρα, έχει να κάνει με  την Ακαδημαϊκή Κοινότητα του ΤΕΦΑΑ Σερρών. Εκείνοι το υπηρετούν και είναι οι μόνοι που πρέπει να αποφασίσουν για το μέλλον του και τους στρατηγικούς τους στόχους. Στη διαδρομή του χρόνου, με τη στήριξη της τοπικής κοινωνίας που επιβαλλόταν να υπάρχει τα «πέτρινα χρόνια», αλλά και χωρίς αυτή μετέπειτα, το Τμήμα κατάφερε  να διαδραματίζει έναν σημαντικό ρόλο και να διαπρέπει στον Πανεπιστημιακό Χάρτη της Χώρας.
Ο διεθνής προσανατολισμός, η ανάπτυξη συνεργασιών με κορυφαία ιδρύματα είναι εκείνα που έρχονται.

Αισιοδοξούμε ότι :
·         Είναι περισσότεροι αυτοί που θέλουν να συνεχίσει να υπάρχει το τμήμα στις Σέρρες.
·         Θα συνεχιστεί η στελέχωσή του με αξιόλογους Πανεπιστημιακούς Καθηγητές.
·         Όλοι  θα συναποφασίσουν ότι το μέλλον τους είναι εδώ στις Σέρρες, και όχι κατ’ ανάγκη.
·         Σύντομα θα δρομολογηθούν οι ενέργειες  που θα ενισχύσουν το δικαίωμα του Τμήματος να διαδραματίσει  τον ρόλο του στον χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης.
·         Οι έχοντες την πολιτική ευθύνη, οι τοπικοί φορείς,  θα σταθούν αρωγοί των προσπαθειών τους. 
Και πάνω από όλα, να μην μας διαφεύγει ότι αποστολή ενός Πανεπιστημιακού Τμήματος είναι η παραγωγή και η μετάδοση της επιστημονικής γνώσης, η διαμόρφωση νέων επιστημόνων και η συμβολή στην πρόοδο του  πολιτισμού. 
Τα καταφέρνουν περίφημα!