Στη φετινή Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ο Νίκος Ανδρουλάκης παρουσίασε το οικονομικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, κοστολογημένο στα 2,6 δισ. ευρώ, με στόχο την ενίσχυση χαμηλοσυνταξιούχων, δημοσίων υπαλλήλων και των νοικοκυριών που ασφυκτιούν από την ακρίβεια και τις τραπεζικές υποχρεώσεις. Πρόκειται για ένα πακέτο μέτρων που φιλοδοξεί να ανατρέψει την εικόνα μιζέριας και αδιεξόδου, που σήμερα βιώνει η πλειοψηφία της κοινωνίας.

Η κυβέρνηση, αντί να ανοίξει έναν ουσιαστικό διάλογο, απάντησε με τον γνώριμο αφορισμό: «Δεν υπάρχουν λεφτά». Ωστόσο, τα ίδια ποσά που το ΠΑΣΟΚ δεσμεύεται να κατευθύνει στην κοινωνία, οι τράπεζες τα μοίρασαν μέσα σε λίγους μήνες στους μετόχους τους ως μέρισμα και προμέρισμα. Μια κραυγαλέα αντίφαση, που θέτει στο επίκεντρο το ερώτημα: ποιος τελικά δικαιούται το μερίδιο του πλούτου;

Τα βασικά μέτρα του προγράμματος

Το πρόγραμμα Ανδρουλάκη εστιάζει σε πέντε άξονες:

• Νέο ΕΚΑΣ για τους χαμηλοσυνταξιούχους, με στόχο την ανακούφιση χιλιάδων ηλικιωμένων που βρέθηκαν στο περιθώριο μετά την κατάργηση του επιδόματος.

• 13ος μισθός στους δημοσίους υπαλλήλους, ώστε, όπως είπε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, «να βγουν από τη μιζέρια και να αποκτήσουν κίνητρο».

• Ρύθμιση των συντάξεων χηρείας, που σήμερα καταβάλλονται με αδικίες και περικοπές.

• Μηδενικός ΦΠΑ σε είδη βρεφικής και παιδικής ανάγκης, μια παρέμβαση άμεσης ανακούφισης για νέες οικογένειες.

• Αύξηση δαπανών σε υγεία και παιδεία στο 6,5% του ΑΕΠ, φέρνοντας τη χώρα στον ευρωπαϊκό μέσο όρο σε βάθος τετραετίας.

Παράλληλα, το ΠΑΣΟΚ δεσμεύτηκε για ρύθμιση των δανείων σε ελβετικό φράγκο: τα δύο τρίτα του κόστους θα το αναλάβουν οι τράπεζες και το υπόλοιπο οι δανειολήπτες, ώστε να λυθεί ένα κοινωνικό πρόβλημα που ταλανίζει πάνω από 70.000 νοικοκυριά.

«Δεν υπάρχουν λεφτά» ή μήπως υπάρχουν;

Η κυβέρνηση, διά στόματος στελεχών της Νέας Δημοκρατίας, έσπευσε να χαρακτηρίσει το πακέτο «ανεδαφικό» και «λαϊκίστικο». Δεν μπήκε όμως στον κόπο να απαντήσει γραμμή προς γραμμή για την κοστολόγηση, ούτε να παρουσιάσει αντιπροτάσεις.

Και την ίδια ώρα, οι ελληνικές τράπεζες, που στηρίχθηκαν με δεκάδες δισεκατομμύρια δημόσιου χρήματος για να σταθούν όρθιες μετά την κρίση, εμφανίζουν σήμερα κέρδη–ρεκόρ και μοιράζουν αφειδώς μερίσματα και προμερίσματα ύψους 2,6 δισ. ευρώ. Το ίδιο ποσό που το ΠΑΣΟΚ προτείνει να κατευθυνθεί στην κοινωνία, κατευθύνθηκε ήδη στους μετόχους, χωρίς καμία «δημοσιονομική ένσταση» από την κυβέρνηση.

Ο Ανδρουλάκης στη ΔΕΘ το έθεσε καθαρά: «Για τον κ. Μητσοτάκη είναι λαϊκισμός να δώσεις 2,6 δισ. σε χαμηλοσυνταξιούχους και δημόσιους υπαλλήλους, αλλά είναι υπευθυνότητα να τα μοιράσουν οι τράπεζες στους μετόχους τους».

Πολιτική αντιπαράθεση χωρίς ουσία

Η ουσία είναι πως το πρόγραμμα Ανδρουλάκη βάζει για πρώτη φορά μετά από χρόνια τη συζήτηση για την αναδιανομή του πλούτου στο τραπέζι. Όχι με γενικόλογες εξαγγελίες, αλλά με συγκεκριμένα, αριθμητικά δεσμευμένα μέτρα.

Η κυβέρνηση επιλέγει την εύκολη οδό: να απαξιώσει το σχέδιο και να επαναλάβει την καραμέλα περί «δημοσιονομικού εκτροχιασμού». Όμως η κοινωνία έχει μάτια και βλέπει: οι συντάξεις δεν φτάνουν, οι μισθοί παραμένουν στάσιμοι, οι τιμές τρέχουν. Και ταυτόχρονα οι τράπεζες, αντί να στηρίζουν την πραγματική οικονομία, κάθονται πάνω σε δεκάδες δισ. από ανακεφαλαιοποιήσεις και διανέμουν πλούτο στους λίγους.

Η πολιτική διάσταση είναι ξεκάθαρη: το δίλημμα δεν είναι «λεφτά ή όχι λεφτά», αλλά πού πηγαίνουν τα λεφτά και ποιος αποφασίζει.

Συμπέρασμα

Οι προτάσεις Ανδρουλάκη-ΠΑΣΟΚ στη ΔΕΘ, πέρα από το αν θα υλοποιηθούν ή όχι, ανοίγουν έναν κρίσιμο διάλογο: μπορεί η χώρα να συνεχίσει με μια οικονομία που παράγει πλούτο για λίγους και χρέη για τους πολλούς;

Η σιωπή της κυβέρνησης δείχνει ότι δεν θέλει καν να μπει σε αυτή τη συζήτηση. Και αυτό είναι από μόνο του πολιτική επιλογή. Όμως όσο οι πολίτες βλέπουν την αντίφαση ανάμεσα στις «δημοσιονομικές δικαιολογίες» και τα τραπεζικά μερίσματα, τόσο θα μεγαλώνει η απαίτηση για μια άλλη πορεία.

Γιατί, τελικά, το πραγματικό ερώτημα είναι απλό: ποιος θα πληρώσει — οι πολλοί ή οι λίγοι;

 Γράφει ο Πασχάλης Θ. Τόσιος