Ένας άνθρωπος του ήθους, της παιδείας και της δημόσιας προσφοράς

Έφυγε από τη ζωή, την Τρίτη 26 Αυγούστου 2025, σε ηλικία 80 ετών, ο τελευταίος κρατικός Νομάρχης του Νομού Δράμας, Χρήστος Μιχαλές.
Η είδηση του θανάτου του προκάλεσε θλίψη και συγκίνηση σε όσους τον γνώρισαν και συνεργάστηκαν μαζί του – ανθρώπους που εκτίμησαν το ήθος, τη νηφαλιότητα και τη συνέπειά του.

Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και ξεκίνησε την επαγγελματική του πορεία το 1971 ως καθηγητής στη Λάρισα. Το 1974 διορίστηκε στη Δημόσια Μέση Εκπαίδευση του Νομού Λάρισας, σηματοδοτώντας την αρχή μιας πορείας αφοσίωσης στην παιδεία και στο δημόσιο συμφέρον.

Από τα πρώτα του βήματα ασχολήθηκε ενεργά με το συνδικαλιστικό κίνημα των καθηγητών, εκλεγόμενος αρχικά στο Δ.Σ. της ΕΛΜΕ Λάρισας, ενώ αργότερα υπηρέτησε ως Γενικός Γραμματέας και Πρόεδρος της ΟΛΜΕ, αλλά και ως μέλος του Γενικού Συμβουλίου της ΑΔΕΔΥ (1987–1990).
Η παρουσία του υπήρξε καθοριστική για τη διαμόρφωση σύγχρονων θέσεων της εκπαιδευτικής κοινότητας και για την προώθηση της δημοκρατίας στη δημόσια διοίκηση.

Από το σχολείο στη Νομαρχία

Η αφοσίωσή του στα κοινά και η διοικητική του ικανότητα τον οδήγησαν στη θέση του Νομάρχη Δράμας (1993–1994), ενώ στη συνέχεια υπηρέτησε σε θέσεις συνεργασίας με Υπουργούς Παιδείας, ως Νομαρχιακός Σύμβουλος Λάρισας, Έπαρχος Ελασσόνας και Πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Βερδικούσας.
Παντού άφησε πίσω του το αποτύπωμα ενός έντιμου, εργατικού και προοδευτικού ανθρώπου.

Ως Νομάρχης Δράμας υπήρξε παράδειγμα χρηστής διαχείρισης, πολιτικής ψυχραιμίας και θεσμικού σεβασμού. Σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας και οικονομικής δυσπραγίας, κατάφερε, μέσα από συνεννόηση και ισορροπίες, να καταρτίσει και να εγκριθεί ομόφωνα το Νομαρχιακό Πρόγραμμα για το δεύτερο πακέτο Ντελόρ (1993–1999).
Από εκεί προήλθαν εμβληματικά έργα, όπως το Σπήλαιο Αγγίτη, ο Αρχαιολογικός Χώρος Καλής Βρύσης, το Χιονοδρομικό Κέντρο Φαλακρού, τα Νερά του Νέστου, οι Πηγές Βοϊράνης, το Πολυκλαδικό Λύκειο και το Μουσικό Σχολείο Δράμας, το οποίο λειτούργησε χάρη στη δική του προσωπική διαμεσολάβηση.

Σε μια εποχή που το κράτος είχε ουσιαστικά «παγώσει» οικονομικά, ο Χρήστος Μιχαλές απέδειξε ότι η αποτελεσματικότητα μπορεί να συνυπάρξει με το ήθος.

Άνθρωπος της γραφής και της σκέψης

Αρθρογραφούσε σε εφημερίδες και περιοδικά, αναλύοντας ζητήματα παιδείας, συνδικαλισμού και αυτοδιοίκησης, και συνέγραψε πλήθος κειμένων για τη δημόσια διοίκηση.
Έργο ζωής του υπήρξε η συγγραφή της ιστορίας του συνδικαλιστικού κινήματος των καθηγητών Μέσης Εκπαίδευσης, που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει.
Χαρακτηριστική ήταν η τελευταία του συνομιλία με τον Γιάννη Παπουτσή:

“Γιάννη, έχω ολοκληρώσει την ιστορία της ΟΛΜΕ και είμαι περίπου στα χίλια φύλλα. Μάλλον για δίτομο έργο μιλάμε. Πρέπει να βρω τρόπο να το εκδώσω και σκέφτηκα να σε πάρω μήπως έχεις καμιά ιδέα... μάλλον το βλέπω για αυτοέκδοση. Τι λες; Υπάρχουν φίλοι που θα μπορούσαν να στηρίξουν ένα τέτοιο εγχείρημα;”
“Χρήστο, στη συγκυρία ποιος άραγε θα ενδιαφερθεί για το συνδικαλιστικό κίνημα των καθηγητών και την ιστορία του; Ποιος νέος συνάδελφος θα ασχοληθεί με τα κοινά των καθηγητών, τους αγώνες που προηγήθηκαν για να κατακτηθούν πράγματα; Θα ξεκινήσω μια προσπάθεια εύρεσης πόρων και μιλάμε…”
Ήταν η τελευταία συνομιλία μας.

✉️ Η Επιστολή Αποχαιρετισμού του Γιάννη Παπουτσή

Στη Δράμα, ως Νομάρχης, άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του με σημαντικότατο έργο, που ακόμη και σήμερα “ομιλεί”.
Επέδειξε ήθος και αποτέλεσε παράδειγμα χρηστής διαχείρισης του δημοσίου χρήματος, ενέπνεε το σεβασμό σε όλους — συνεργάτες, υπαλλήλους, αυτοδιοικητικούς παράγοντες και πολίτες.
Με σοβαρότητα, ταπεινότητα και αυτοπεποίθηση, χωρίς καμία κομπορρημοσύνη, υπηρέτησε τον τόπο με γνώση και διοικητική επάρκεια.

Με τον τρόπο, τη μαεστρία και τη διαχείριση του “αντίπαλου” πολιτικά Νομαρχιακού Συμβουλίου, κατόρθωσε να προωθήσει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα έργων, θεμελιώνοντας έργα πνοής για τον τόπο.
Παράλληλα, έδειξε σπάνια ευαισθησία και ανθρωπιά προς τους Δήμους και τις Κοινότητες, ακούγοντας τις ανάγκες τους και δίνοντας λύσεις ακόμη και στα πιο μικρά ζητήματα.

Υπηρέτησε με αυταπάρνηση τους στόχους της ανάπτυξης και του εκσυγχρονισμού, με πλήρη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων της εποχής, επιδεικνύοντας διοικητική επάρκεια και προοδευτική σκέψη.
Με ευαισθησία και εμπιστοσύνη στους τοπικούς φορείς, απελευθέρωσε πολιτιστικά δρώμενα και παραδόσεις από λογικές αστυνομοκρατίας, στηρίζοντας τις τοπικές κοινότητες και τα ήθη τους με σεβασμό στη διαχρονία και στη λαϊκή έκφραση.

Μας λύπησε βαθιά η μη επιλογή του ως περιφερειακού διευθυντή στη μεταβατική φάση της αιρετής αυτοδιοίκησης. Ως Νομαρχιακή Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ τότε, είχαμε λάβει ομόφωνη απόφαση παραίτησης — ένδειξη τιμής και διαμαρτυρίας.

Δίχως τη δική του αγάπη για τον αθλητισμό και την πολιτική βούληση, δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί το γήπεδο του Μοναστηρακίου, του αγαπημένου μας ΚΕΡΑΥΝΟΥ.
Εκεί όπου οι κάτοικοι, οι λατόμοι, οι μεταφορείς και οι τεχνικοί, όλοι μαζί, πραγματοποίησαν το όνειρο αιώνων, στηριγμένοι στο σχέδιο και τη μελέτη των Τεχνικών Υπηρεσιών.

Βαθιά προοδευτικός, αφιέρωσε τη ζωή του σε πράγματα που δεν αφορούσαν τον ίδιο, αλλά τους άλλους.
Η παρακαταθήκη του δεν αφορά τη δική του γενιά, αλλά τις επόμενες.

Αγαπητέ φίλε, συνάδελφε και σύντροφε Χρήστο, θα σε θυμόμαστε όσο ζούμε.
Έγινες ο οδηγός μας στο δρόμο του οράματος, της γνώσης και της θεσμικής σοβαρότητας.
Και γι’ αυτό, θεία τύχη το έφερε να διοριστείς στη Δράμα — για να δώσεις νόημα και περιεχόμενο στην ετυμολογική μας ρίζα.
Καλό σου ταξίδι!

Δράμα, 5 Οκτωβρίου 2025
 Γιάννης Παπουτσής
MSc Διοίκησης Εκπαιδευτικών Μονάδων
Πρόεδρος Μορφωτικού & Πολιτιστικού Συλλόγου Μοναστηρακίου Δράμας
και Κέντρου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας

 Στην ιστορική φωτογραφία της ορκωμοσίας: Χρήστος Μιχαλές (Νομάρχης Δράμας), Δημητριάδης Σωκράτης (Νομάρχης Έβρου), Ζουρνατζής Λάζαρος (Νομάρχης Ξάνθης), Παπαβασιλείου Δημήτριος (Περιφερειάρχης ΑΜΘ), Παπαδόπουλος Παύλος (Νομάρχης Ροδόπης) και Μπροφίδης Πασχάλης (Νομάρχης Καβάλας).