Το ερώτημα είναι απλό, αλλά κρίσιμο:
Τηρούνται οι ευρωπαϊκοί κανόνες υγειονομικής ασφάλειας ή λειτουργούμε ακόμη “με το μάτι”;

 Τι προβλέπει ο νόμος

Το θεσμικό πλαίσιο είναι απολύτως σαφές.
Ο Κανονισμός (ΕΚ) 1069/2009 και ο εφαρμοστικός 142/2011 της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβλέπουν ότι η αποτέφρωση ή η μεταποίηση είναι ο βασικός και ενδεδειγμένος τρόπος διαχείρισης νεκρών ή σφαγμένων ζώων.

Η ταφή επιτρέπεται μόνο κατ’ εξαίρεση, και αποκλειστικά:

• όταν η περισυλλογή είναι τεχνικά αδύνατη ή επικίνδυνη,

• σε απομονωμένες περιοχές,

• ή σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών.

Ακόμη κι εκεί, όμως, η ταφή επιτρέπεται μόνο μετά από άδεια και υπό αυστηρή επίβλεψη των αρμόδιων κτηνιατρικών και υγειονομικών αρχών.

Οι κανόνες είναι συγκεκριμένοι:

• ο τόπος ταφής πρέπει να απέχει από πηγές και υδροφόρους ορίζοντες,

• να μην επιτρέπει πρόσβαση σε σαρκοφάγα ζώα,

• να λαμβάνονται μέτρα απολύμανσης και

• να τηρείται αρχείο (log book) με όλα τα στοιχεία της διαδικασίας.

 Τι γίνεται στην πράξη

Στην Ελλάδα, οι εξαιρέσεις ενεργοποιήθηκαν  όπως συνέβη στη Θεσσαλία μετά τις πλημμύρες του 2023   μόνο όπου ήταν αδύνατη η περισυλλογή και υπό την επίβλεψη των περιφερειακών υπηρεσιών.

Στην Π.Ε. Σερρών, ωστόσο, οι μαρτυρίες που φτάνουν στον “Καθημερινό Παρατηρητή” κάνουν λόγο για περιπτώσεις πρόχειρης ταφής ζώων χωρίς εμφανή διαδικασία αδειοδότησης ή επίσημη εποπτεία.
Κανείς δεν γνωρίζει πού ακριβώς έγιναν οι ταφές, ποιος έδωσε την εντολή, αν ενημερώθηκαν οι δήμοι, αν υπήρξε δειγματοληψία από το έδαφος ή υγειονομικός έλεγχος.

Η έλλειψη διαφάνειας και η σιωπή των αρμόδιων υπηρεσιών δημιουργούν εύλογη ανησυχία.
Όχι μόνο για το περιβάλλον, αλλά και για τη δημόσια υγεία: ένα θέμα που δεν μπορεί να καλύπτεται με διοικητικές υπεκφυγές.

Τα κρίσιμα ερωτήματα

Από τα έως τώρα δεδομένα, προκύπτουν συγκεκριμένα ερωτήματα που ζητούν απαντήσεις:

1. Έχει εκδοθεί επίσημη άδεια ταφής σφαγμένων ή νεκρών ζώων στην Π.Ε. Σερρών;

2. Σε ποια ακριβώς σημεία πραγματοποιήθηκαν οι ταφές και υπό ποιες προδιαγραφές;

3. Υπήρξε επίσημη εποπτεία από τις κτηνιατρικές ή περιβαλλοντικές υπηρεσίες της Περιφέρειας;

4. Ενημερώθηκαν οι οικείοι δήμοι και οι τοπικές κοινότητες για τις διαδικασίες;

5. Υπάρχουν τεχνικές μελέτες που διασφαλίζουν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος ρύπανσης των υπόγειων υδάτων;

6. Και, τελικά, ποιος έχει την ευθύνη σε περίπτωση περιβαλλοντικής ζημιάς ή διασποράς ζωονοσογόνων κινδύνων;

 Ζήτημα δημόσιας υγείας, όχι γραφειοκρατίας

Η ταφή νεκρών ζώων δεν είναι μια απλή τεχνική πράξη.
Είναι ζήτημα δημόσιας ασφάλειας, με πιθανές συνέπειες στο έδαφος, στο νερό και στη διατροφική αλυσίδα.
Οι πολίτες των Σερρών έχουν δικαίωμα να γνωρίζουν εάν τηρούνται οι κανόνες που η Ευρώπη θεωρεί αυτονόητους.

 Αναμένονται απαντήσεις

Η εφημερίδα «Καθημερινός Παρατηρητής» απευθύνει δημόσια ερωτήματα προς τον Αντιπεριφερειάρχη Σερρών, κ. Παναγιώτη Σπυρόπουλο, καθώς και προς τις αρμόδιες Υγειονομικές και Κτηνιατρικές Υπηρεσίες της Π.Ε. Σερρών:

• Υπάρχει καταγεγραμμένο σχέδιο διαχείρισης νεκρών ζώων για τον νομό;

• Θα δοθούν στη δημοσιότητα τα σημεία ταφής και οι άδειες που εκδόθηκαν;

• Θα υπάρξει ανεξάρτητος έλεγχος για την τήρηση των κανόνων;

Μέχρι τότε, τα ερωτήματα παραμένουν ανοιχτά, και μαζί τους και ο προβληματισμός μιας κοινωνίας που ζητά το αυτονόητο:
να προστατευθεί το περιβάλλον και η δημόσια υγεία με διαφάνεια, ευθύνη και σοβαρότητα.