ΠΟΛΙΤΙΚΗ
ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΑΣΩΣΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΓΑΙΩΝ
Επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Σερρών της Κ.Ο. «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ» κ. Κωνσταντίνου Μπούμπα προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με θέμα: «Προβλήματα που ανακύπτουν από το Πρόγραμμα Δάσωσης Γεωργικών Γαιών του ν.1257/99».
Επίκαιρη ερώτηση του Βουλευτή Σερρών της Κ.Ο. «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ» κ. Κωνσταντίνου Μπούμπα προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με θέμα: «Προβλήματα που ανακύπτουν από το Πρόγραμμα Δάσωσης Γεωργικών Γαιών του ν.1257/99».
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΜΠΑΣ: Σας ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε Υπουργέ, είναι ένα πρόγραμμα το οποίο ξεκίνησε πριν από
χρόνια, αλλά εδώ ήμασταν που το συζητούσαμε κάτω από τη σκιά των
σκανδάλων του ΟΠΕΚΕΠΕ. Διότι υπάρχει μία απόφαση του ΟΠΕΚΕΠΕ που
δεν χρηματοδοτεί, δεν επιδοτεί, δεν δίνετε δηλαδή κάποια κίνητρα σε αυτούς
τους ανθρώπους σε ό,τι αφορά τις δασώσεις και κυρίως με δάση της ακακίας,
αυτά τα πλατύφυλλα τα οποία συνεισφέρουν και συνδράμουν πάρα πολύ στο
περιβάλλον και στην κλιματική αλλαγή.
Το κόστος το οποίο καλούνται τώρα να πληρώσουν οι άνθρωποι οι
οποίοι προχώρησαν σε αυτές τις δασώσεις και την εκρίζωση που πρέπει να
γίνει για να φύγουν αυτές οι ρίζες είναι πάρα πολύ επίπονο. Είναι πάρα πολύ
επίπονο διότι παραμένουν στο έδαφος και είναι πάρα πολύ κοστοβόρα. Οι
άνθρωποι ζητούν να έχουν κάποια οικονομικά εχέγγυα, κάποια κίνητρα,
προκειμένου να κρατηθούν αυτά τα χωράφια με τις δασώσεις που είναι
εικοσαετίας για να μπορέσουν οι άνθρωποι να ανταπεξέλθουν οικονομικά,
αλλά συνάμα να συνδράμουν σε αυτό που λέμε περιβάλλον. Και σε αυτό
παίζουν πάρα πολύ μεγάλο ρόλο, ως γνωστόν, τα δάση και δη τα
πλατύφυλλα όπως είναι κυρίως η ακακία.
Είναι οξύμωρο πραγματικά στον πρωτογενή τομέα, με απόφαση και
του ΟΠΕΚΕΠΕ, να επιδοτείται η αγρανάπαυση και όχι οι δασώσεις, δηλαδή,
να επιδοτούμε την ερημοποίηση, αν θέλετε, της καλλιεργήσιμης γης και να
μην δίνουμε σε αυτούς τους ανθρώπους τη δυνατότητα να μπορέσουν να
συνεχίσουν αυτές τις δασώσεις και να έχουν κάποιο οικονομικό όφελος, αλλά
παράλληλα όπως είπα να συνεισφέρουν πάρα πολύ οικολογικά σε αυτή την
αλυσίδα για αειφόρο ανάπτυξη σε ό,τι αφορά το περιβάλλον.
Δείτε, λοιπόν, αν μπορούμε να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους
να συνεχιστεί το πρόγραμμα με τις δασώσεις το οποίο ξεκίνησαν πρώτα από
μόνοι τους οι άνθρωποι αυτοί, επιβαρύνθηκαν οικονομικά και μετά αυτό το
πρόγραμμα είχε μια χρηματοδότηση. Τώρα είναι σε μια αβεβαιότητα που
πρέπει και να βγάλουν τους κορμούς, αλλά όπως είπαμε είναι πάρα πολύ
κοστοβόρο, κυρίως με τις ακακίες διότι από ένα μικρό κλαρί μπορεί να
φυτρώσει ξανά το δένδρο.
Επαναλαμβάνω, όμως, είναι τραγελαφικό ειλικρινά, ακούγεται δηλαδή
οξύμωρο, όπως είπαμε να χρηματοδοτείτε την αγρανάπαυση και όχι τις
δασώσεις, πολλώ δε μάλλον σε μία χώρα που χρειαζόμαστε τα δάση,
χρειαζόμαστε τις δασώσεις για να μπορέσουμε να έχουμε και το κατάλληλο
περιβάλλον σε ό,τι αφορά τις φυσικές καταστροφές που συνδράμουν πάρα
πολύ τα δάση και στο θέμα της πυρκαγιάς, αλλά και στο οξυγόνο, αλλά και
στο θέμα των βροχοπτώσεων. Δείτε το διότι αυτοί οι καλλιεργητές με τις
δασώσεις γης είναι πραγματικά σε μια οικονομική απόγνωση και μια
αβεβαιότητα για το μέλλον.
Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Κύριε
Υφυπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης
και Τροφίμων): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε συνάδελφε, κατ’ αρχάς δύο λόγια για το Πρόγραμμα της
Δάσωσης Γεωργικών Γαιών, γιατί υπήρξε ένα πρόγραμμα σημαντικό τόσο για
τους παραγωγούς όσο και για το περιβάλλον, άρα και για όλους εμάς τους
υπόλοιπους. Αρχικά ήταν το Μέτρο 221 της περιόδου 2007-2013 και έπειτα
ως Μέτρο 8.1 της περιόδου 2014-2022. Είναι ένα πολυετές πρόγραμμα σε
χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βασική δέσμευση των δικαιούχων είναι η φύτευση της γεωργικής τους
γης με διάφορα δασικά είδη, η συντήρηση και η διατήρηση της δασικής
φυτείας από δεκατρία μέχρι είκοσι έτη ανάλογα με το δασικό είδος και τον
κανονισμό στον οποίο εντάχθηκαν. Τα δασικά αυτά είδη μπορεί να είναι
ακακίες, όπως αναφέρετε στην ερώτησή σας, αλλά όχι αποκλειστικά. Μπορεί
να είναι καρποφόρα όπως καστανιές, καρυδιές, μηλιές, αχλάδια και κερασιές,
μαστιχόδεντρα.
Η δε ενίσχυση των παραγωγών περιλαμβάνει την κάλυψη δαπανών
δάσωσης, την κάλυψη των δαπανών συντήρησης των εκτάσεων που
δασώθηκαν ετησίως και την αντιστάθμιση της απώλειας εισοδήματος των
επενδυτών, δηλαδή την απώλεια εισοδήματος που προήλθε από την αλλαγή
χρήσης της ενταγμένης στο πρόγραμμα έκτασης, ετησίως, για όλη τη διάρκεια
της παραμονής του δικαιούχου στο πρόγραμμα αυτό.
Το γεγονός ότι το πρόγραμμα έτυχε μεγάλης αποδοχής και συμμετείχε
αντίστοιχα μεγάλος αριθμός παραγωγών καταδεικνύει ότι ήταν καλά
προσαρμοσμένο στις εδαφολογικές συνθήκες, στις ανάγκες των εκτάσεων
τους, άρα και ωφέλιμο γι’ αυτές, καθώς και ικανοποιητικά ανταποδοτικό σε
όρους οικονομικούς για τους παραγωγούς. Γι’ αυτό και εκδόθηκαν
προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος και στις δύο προηγούμενες
προγραμματικές περιόδους.
Γι’ αυτό και προβλέψαμε, και απαντώ στο ένα από τα ερωτήματά σας,
αντίστοιχη παρέμβαση στο Στρατηγικό Σχέδιο της περιόδου 2023-2027. Η
ενεργοποίησή του προφανώς είναι στα επόμενα σχέδιά μας. Θα εξαρτηθεί
βέβαια από την αξιολόγηση των αναγκών, αλλά και τις ανάγκες κατεύθυνσης
των πόρων τη δεδομένη στιγμή. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι θα το
υλοποιήσει το πρόγραμμα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Γνωρίζετε ασφαλώς ότι υπήρξαν και για διάφορους λόγους κάποια
χρόνια καθυστερήσεις στις πληρωμές κάποιων ετών εφαρμογής λόγω
ελλιπούς μηχανογραφικής υποστήριξης, πρόβλημα που κι εμείς
αντιμετωπίσαμε και καταφέραμε να το ξεπεράσουμε και πλέον οι πληρωμές
έχουν αποκατασταθεί πλήρως. Μάλιστα, μέσα στο καλοκαίρι θα καταβληθεί
κανονικά και η ενίσχυση του έτους 2024 συνολικού ύψους 3 εκατομμυρίων
ευρώ.
Άρα, λοιπόν, στο πρώτο ερώτημά σας σας απάντησα ότι προβλέπεται,
υπάρχει αντίστοιχη παρέμβαση στο Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023 και
2027 και η ενεργοποίησή της είναι προφανώς στα επόμενα σχέδιά μας. Τα
υπόλοιπα στη δευτερολογία μου.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Ελάτε, κύριε συνάδελφε,
έχετε τον λόγο.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΜΠΑΣ: Άρα, λοιπόν, σε αυτούς τους
ανθρώπους, όπως είπατε, να δοθούν πρώτον χρήματα, αλλά να μην έχουμε
ξέρετε κι αυτή την καθυστέρηση. Γιατί οι άνθρωποι αυτοί με βάση τις
ευρωπαϊκές οδηγίες πρέπει να πληρωθούν μέχρι την τελευταία μέρα του
Ιουνίου. Αν δεν πληρωθούν, γιατί αυτό έχει επαναληφθεί σε παρελθόντα έτη,
τότε είμαστε αναγκασμένοι να τους πληρώσουμε εμείς από τον κρατικό
προϋπολογισμό. Κι αυτό ξέρετε τι σημαίνει. Θα βγουν χρήματα από τον
κρατικό προϋπολογισμό και θα χάσουμε αυτές τις επιδοτήσεις. Άρα, η
καταληκτική ημερομηνία, για να μην υπερκεράσουμε την ημερομηνία, είναι 30
Ιουνίου. Αυτό πρέπει να γίνει για να είμαστε μέσα στα χρονικά πλαίσια για να
μην επιβαρυνθούμε εμείς από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Με βάση τους δύο Κανονισμούς και αυτός ο Κανονισμός που λήγει
όπως είπαμε το 2027, οι μισοί περίπου έχουν βγάλει αυτά τα δέντρα. Άρα,
μπορούμε να προλάβουμε τους υπόλοιπους μισούς για να κρατήσουμε τις
δασώσεις που είναι αδήριτη ανάγκη για το περιβάλλον και να μην
ερημοποιηθούν τα χωράφια. Διότι για να πάνε σε αγρανάπαυση αυτά,
υπάρχει απόφαση του ΟΠΕΚΕΠΕ που λέει «εγώ δεν δίνω χρήματα για τις
δασώσεις παρά μόνο για αγρανάπαυση», θα πρέπει να περάσει ένα πολύ
μεγάλο χρονικό διάστημα, θα έχουν φτάσει σε μια οικονομική δυσπραγία οι
αγρότες και δεν μπορεί να καθαριστεί το χωράφι εύκολα, κυρίως από δέντρα
ακακίας.
Διότι η ακακία έχει μια ιδιαιτερότητα ως δένδρο. Πέρα από το ότι είναι
πλατύφυλλο, εκριζώνεται πάρα πολύ δύσκολα. Για να βγουν οι ρίζες μιας
ακακίας λένε οι επαΐοντες, οι γεωπόνοι, είναι πάρα πολύ δύσκολο. Αυτό
καταθέτουν οι δενδροκαλλιεργητές και παράλληλα, από ένα κλαρί, όπως
είπαμε, μπορεί να ξαναβγεί ένα δέντρο.
Πρώτον, πρέπει να προλάβετε την καταληκτική ημερομηνία 30 Ιουνίου.
Δεύτερον, η αγρανάπαυση δεν είναι η πανάκεια απέναντι στον πρωτογενή
τομέα. Πρέπει να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους, να συνεχίσουν να
έχουν αυτά τα δένδρα και δη τις ακακίες αν θέλουμε πραγματικά να έχουμε
ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον, το οποίο θα συνδράμει σε αυτό που λέγεται
κλιματική αλλαγή στη χώρα, αφού όλοι κοπτόμεθα για την πράσινη και την
αειφόρο ανάπτυξη, για τη βιώσιμη αειφόρο ανάπτυξη και την κλιματική
αλλαγή. Άρα λοιπόν είναι χρήσιμο να υπάρχουν τα δάση.
Και μάλιστα, πολλοί μελετητές και λόγω των μεγάλων πυρκαγιών που
έχουμε, λένε ότι τα πλατύφυλλα, όπως είναι η ακακία και κάποια άλλα δέντρα,
είναι πολύ καλύτερα από τα κωνοφόρα για πάρα πολλούς λόγους. Άρα,
λοιπόν, αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να τους βοηθήσουμε. Πρέπει το
πρόγραμμα να συνεχιστεί πάση θυσία, για να μπορέσουν οι άνθρωποι να
κρατήσουν, όπως είπαμε, τα δέντρα τα οποία έχουν φυτέψει εδώ και
εικοσαετία, γιατί κλείνει το πρόγραμμα το 2027 με τους δύο κανονισμούς. Με
βάση τα στοιχεία τα οποία έχω μπροστά μου, κύριε Υπουργέ, από πολλά
δασαρχεία εν Ελλάδι, παραμένει τουλάχιστον το 50% με τα δέντρα της
ακακίας, δηλαδή μπορούμε να το προλάβουμε. Αυτό σας λέω. Δεν τα έχουν
«χαλάσει», να το πω έτσι απλά, στην καθομιλουμένη, οι αγρότες όλοι. Το 50%
συνεχίζει και έχει αυτές τις εκτάσεις, τα χωράφια του με δέντρα κυρίως
ακακίας. Άρα, λοιπόν, ούτε την ημερομηνία να υπερκεράσουμε, 30 Ιουνίου,
για να μη χρειαστεί μετά να τα πληρώσουμε «από την τσέπη μας», να το πω
απλά, από τον κρατικό προϋπολογισμό. Γιατί αυτό είχε συμβεί τα
προηγούμενα χρόνια, αυτή η κωλυσιεργία. Και σε αυτό βέβαια έρχεται και
πάλι στην επιφάνεια το θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ, γιατί δεν διεκπεραιώνει στην
ώρα του κάποιες δηλώσεις ΟΣΔΕ για τα κέντρα υποδοχής και χρειάζεται μετά
να δοθούν προκαταβολές. Αλλά είναι μια άλλη παράμετρος. Πολλές φορές
έχουμε συναντηθεί εδώ, στα έδρανα του Κοινοβουλίου, για το θέμα του
ΟΠΕΚΕΠΕ, εδώ και χρόνια και δυστυχώς, αυτά που λέγαμε για τις
ατασθαλίες, τη διαφθορά, τους πλασματικούς χάρτες επαληθεύονται. Και
βεβαίως, δημιουργούνται και άλλα ερωτηματικά. Θα έχουμε την ευκαιρία να
συζητήσουμε στο μέλλον για τον τρόπο που λειτουργεί και το θέμα
δανειοδότησης του κράτους μέσω του ΕΛΕΓΕΠ για να δοθούν αυτές οι
προκαταβολές, με βάση τις δηλώσεις ΟΣΔΕ.
Στο προκείμενο, λοιπόν, βοηθήστε τους δασοκαλλιεργητές.
Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Ευχαριστούμε.
Κύριε Υφυπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και
Τροφίμων): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Αγαπητέ συνάδελφε, να διευκρινίσω μόνο ότι 30 Ιουνίου πράγματι είναι
η τελευταία ημερομηνία πληρωμής, χωρίς να επιβαρυνθεί ο κρατικός
προϋπολογισμός.
Η επόμενη ημερομηνία είναι 15 Οκτωβρίου, αλλά εκεί η επιβάρυνση δεν είναι
στο 100%, είναι στο 25% της εθνικής ενωσιακής ενίσχυσης. Δηλαδή αν ήταν 80
ευρώ η ενίσχυση και 20 ευρώ η εθνική συμμετοχή, τότε ο κρατικός
αν πληρωθεί κάτι 1 η Ιουλίου δεν πληρώνει τα 80 ευρώ ο κρατικός
προϋπολογισμός, αλλά τα 20 ευρώ. Σωστά, όμως, πρέπει να ολοκληρωθούν
οι πληρωμές 30 Ιουνίου.
Να βάλουμε κάποια πράγματα σε μια σειρά για τις ακακίες και θα κάνω
μια πλήρη ανάλυση γι’ αυτό. Πράγματι, έχουν αρχίσει και λήγουν οι
δεσμεύσεις του προγράμματος για πολλούς παραγωγούς και για κάποιους θα
λήξουν σύντομα. Κάθε παραγωγός όταν ολοκληρώνεται η περίοδος των
δεσμεύσεων, απαλλάσσεται των υποχρεώσεών του και παύει φυσικά να
λαμβάνει και την αντίστοιχη ενίσχυση.
Σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό δεν προβλέπεται παράταση των
δεσμεύσεων των δικαιούχων. Άρα, ο κάθε παραγωγός επιλέγει το τι θα κάνει
χωρίς να έχει ενίσχυση. Οι φυτείες που εγκαταστάθηκαν στο πλαίσιο του
συγκεκριμένου προγράμματος δάσωσης, ενεργοποιούν δικαιώματα και
μπορούν να λάβουν τη βασική ενίσχυση εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις
του επιλέξιμου εκταρίου και πάντοτε σύμφωνα με τα οριζόμενα στους
κανονισμούς 1307/2013 και 2115/2021. Όλες οι φυτείες πλην των ακακιών
πληρούν την προϋπόθεση του επιλέξιμου εκταρίου, άρα ενεργοποιούν
δικαιώματα. Οι ακακίες αποτελούν δασικό είδος γι’ αυτό και δεν είναι
επιλέξιμες. Επομένως, μόνο στην περίπτωση των ακακιών προκύπτει ανάγκη
εκρίζωσης των δέντρων και η αντικατάστασή τους με επιλέξιμες καλλιέργειες,
για να μπορούν να προχωρήσουν παρακάτω αν ο παραγωγός θέλει με τις
συγκεκριμένες εκτάσεις να ενεργοποιήσει υφιστάμενα δικαιώματα ή να αιτηθεί
νέα από το εθνικό απόθεμα.
Άρα, κατανοούμε ότι η εκρίζωση έχει κάποιο κόστος και άλλωστε
πάντοτε αναζητούμε κίνητρα αξιοποίησης της αγροτικής γης από τους
παραγωγούς προς όφελος των ίδιων, της τοπικής ή της εθνικής οικονομίας
και του περιβάλλοντος. Γνωρίζετε, όμως, ότι λειτουργούμε εντός
συγκεκριμένων δημοσιονομικών, θεσμικών, εθνικών και ευρωπαϊκών ορίων.
Ως προς το κόστος εκρίζωσης δεν προβλέπεται στο πρόγραμμα το ποσό ούτε
προβλέπεται η παράταση. Και σήμερα δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη. Όμως,
εμείς θα διερευνήσουμε την ύπαρξη πιθανού χρηματοδοτικού εργαλείου για
πράγματι ένα αντικειμενικό ζήτημα, να δούμε αν μπορούμε να το
αντιμετωπίσουμε, όπως κάναμε πάντοτε σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση
μας ζητήθηκε από τους παραγωγούς.
Όσον αφορά την χορήγηση δικαιωμάτων από το εθνικό απόθεμα, θα
εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα μέσα από διάλογο από την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή ώστε να διερευνήσουμε αν υπάρχει λύση, αυτό το αίτημα των
συγκεκριμένων παραγωγών ως προς τη χορήγηση νέων δικαιωμάτων, πέραν
της προβλεπόμενης διαδικασίας να γίνει πάντοτε πράξη.
Άρα λοιπόν, έχουμε και το αίτημα για το κόστος εκρίζωσης που σήμερα
δεν έχουμε τη δυνατότητα να το χρηματοδοτήσουμε από ευρωπαϊκούς
πόρους και προφανώς, υπάρχει και το ζήτημα της χορήγησης δικαιωμάτων.
Άρα, λοιπόν, αυτά είναι τα δύο συγκεκριμένα ζητήματα τα οποία και θα
διερευνήσουμε. Σας είπα και επανέλαβα και στην πρωτολογία μου ότι το
πρόγραμμα προβλέπεται και στο στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ 2327 και θα
ενεργοποιηθεί προφανώς σε κάποιο χρονικό διάστημα εντός του 2025, αρχές
του 2026. Άρα λοιπόν όλα αξιολογούνται, όπως και αυτά τα τρία ζητήματα
που έχετε θέσει και όπου είναι εφικτό τα ικανοποιούμε. Με τον ίδιο τρόπο
λειτουργούμε παντού. Όποτε τίθεται ένα ζήτημα από τους παραγωγούς,
είμαστε εδώ, το εξετάζουμε και ψάχνουμε να βρούμε απαντήσεις σύμφωνα με
αυτά που μας ορίζει η εθνική νομοθεσία και η ευρωπαϊκή.
Κύριε Υπουργέ, είναι ένα πρόγραμμα το οποίο ξεκίνησε πριν από
χρόνια, αλλά εδώ ήμασταν που το συζητούσαμε κάτω από τη σκιά των
σκανδάλων του ΟΠΕΚΕΠΕ. Διότι υπάρχει μία απόφαση του ΟΠΕΚΕΠΕ που
δεν χρηματοδοτεί, δεν επιδοτεί, δεν δίνετε δηλαδή κάποια κίνητρα σε αυτούς
τους ανθρώπους σε ό,τι αφορά τις δασώσεις και κυρίως με δάση της ακακίας,
αυτά τα πλατύφυλλα τα οποία συνεισφέρουν και συνδράμουν πάρα πολύ στο
περιβάλλον και στην κλιματική αλλαγή.
Το κόστος το οποίο καλούνται τώρα να πληρώσουν οι άνθρωποι οι
οποίοι προχώρησαν σε αυτές τις δασώσεις και την εκρίζωση που πρέπει να
γίνει για να φύγουν αυτές οι ρίζες είναι πάρα πολύ επίπονο. Είναι πάρα πολύ
επίπονο διότι παραμένουν στο έδαφος και είναι πάρα πολύ κοστοβόρα. Οι
άνθρωποι ζητούν να έχουν κάποια οικονομικά εχέγγυα, κάποια κίνητρα,
προκειμένου να κρατηθούν αυτά τα χωράφια με τις δασώσεις που είναι
εικοσαετίας για να μπορέσουν οι άνθρωποι να ανταπεξέλθουν οικονομικά,
αλλά συνάμα να συνδράμουν σε αυτό που λέμε περιβάλλον. Και σε αυτό
παίζουν πάρα πολύ μεγάλο ρόλο, ως γνωστόν, τα δάση και δη τα
πλατύφυλλα όπως είναι κυρίως η ακακία.
Είναι οξύμωρο πραγματικά στον πρωτογενή τομέα, με απόφαση και
του ΟΠΕΚΕΠΕ, να επιδοτείται η αγρανάπαυση και όχι οι δασώσεις, δηλαδή,
να επιδοτούμε την ερημοποίηση, αν θέλετε, της καλλιεργήσιμης γης και να
μην δίνουμε σε αυτούς τους ανθρώπους τη δυνατότητα να μπορέσουν να
συνεχίσουν αυτές τις δασώσεις και να έχουν κάποιο οικονομικό όφελος, αλλά
παράλληλα όπως είπα να συνεισφέρουν πάρα πολύ οικολογικά σε αυτή την
αλυσίδα για αειφόρο ανάπτυξη σε ό,τι αφορά το περιβάλλον.
Δείτε, λοιπόν, αν μπορούμε να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους
να συνεχιστεί το πρόγραμμα με τις δασώσεις το οποίο ξεκίνησαν πρώτα από
μόνοι τους οι άνθρωποι αυτοί, επιβαρύνθηκαν οικονομικά και μετά αυτό το
πρόγραμμα είχε μια χρηματοδότηση. Τώρα είναι σε μια αβεβαιότητα που
πρέπει και να βγάλουν τους κορμούς, αλλά όπως είπαμε είναι πάρα πολύ
κοστοβόρο, κυρίως με τις ακακίες διότι από ένα μικρό κλαρί μπορεί να
φυτρώσει ξανά το δένδρο.
Επαναλαμβάνω, όμως, είναι τραγελαφικό ειλικρινά, ακούγεται δηλαδή
οξύμωρο, όπως είπαμε να χρηματοδοτείτε την αγρανάπαυση και όχι τις
δασώσεις, πολλώ δε μάλλον σε μία χώρα που χρειαζόμαστε τα δάση,
χρειαζόμαστε τις δασώσεις για να μπορέσουμε να έχουμε και το κατάλληλο
περιβάλλον σε ό,τι αφορά τις φυσικές καταστροφές που συνδράμουν πάρα
πολύ τα δάση και στο θέμα της πυρκαγιάς, αλλά και στο οξυγόνο, αλλά και
στο θέμα των βροχοπτώσεων. Δείτε το διότι αυτοί οι καλλιεργητές με τις
δασώσεις γης είναι πραγματικά σε μια οικονομική απόγνωση και μια
αβεβαιότητα για το μέλλον.
Σας ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Κύριε
Υφυπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης
και Τροφίμων): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κύριε συνάδελφε, κατ’ αρχάς δύο λόγια για το Πρόγραμμα της
Δάσωσης Γεωργικών Γαιών, γιατί υπήρξε ένα πρόγραμμα σημαντικό τόσο για
τους παραγωγούς όσο και για το περιβάλλον, άρα και για όλους εμάς τους
υπόλοιπους. Αρχικά ήταν το Μέτρο 221 της περιόδου 2007-2013 και έπειτα
ως Μέτρο 8.1 της περιόδου 2014-2022. Είναι ένα πολυετές πρόγραμμα σε
χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βασική δέσμευση των δικαιούχων είναι η φύτευση της γεωργικής τους
γης με διάφορα δασικά είδη, η συντήρηση και η διατήρηση της δασικής
φυτείας από δεκατρία μέχρι είκοσι έτη ανάλογα με το δασικό είδος και τον
κανονισμό στον οποίο εντάχθηκαν. Τα δασικά αυτά είδη μπορεί να είναι
ακακίες, όπως αναφέρετε στην ερώτησή σας, αλλά όχι αποκλειστικά. Μπορεί
να είναι καρποφόρα όπως καστανιές, καρυδιές, μηλιές, αχλάδια και κερασιές,
μαστιχόδεντρα.
Η δε ενίσχυση των παραγωγών περιλαμβάνει την κάλυψη δαπανών
δάσωσης, την κάλυψη των δαπανών συντήρησης των εκτάσεων που
δασώθηκαν ετησίως και την αντιστάθμιση της απώλειας εισοδήματος των
επενδυτών, δηλαδή την απώλεια εισοδήματος που προήλθε από την αλλαγή
χρήσης της ενταγμένης στο πρόγραμμα έκτασης, ετησίως, για όλη τη διάρκεια
της παραμονής του δικαιούχου στο πρόγραμμα αυτό.
Το γεγονός ότι το πρόγραμμα έτυχε μεγάλης αποδοχής και συμμετείχε
αντίστοιχα μεγάλος αριθμός παραγωγών καταδεικνύει ότι ήταν καλά
προσαρμοσμένο στις εδαφολογικές συνθήκες, στις ανάγκες των εκτάσεων
τους, άρα και ωφέλιμο γι’ αυτές, καθώς και ικανοποιητικά ανταποδοτικό σε
όρους οικονομικούς για τους παραγωγούς. Γι’ αυτό και εκδόθηκαν
προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος και στις δύο προηγούμενες
προγραμματικές περιόδους.
Γι’ αυτό και προβλέψαμε, και απαντώ στο ένα από τα ερωτήματά σας,
αντίστοιχη παρέμβαση στο Στρατηγικό Σχέδιο της περιόδου 2023-2027. Η
ενεργοποίησή του προφανώς είναι στα επόμενα σχέδιά μας. Θα εξαρτηθεί
βέβαια από την αξιολόγηση των αναγκών, αλλά και τις ανάγκες κατεύθυνσης
των πόρων τη δεδομένη στιγμή. Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι θα το
υλοποιήσει το πρόγραμμα το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Γνωρίζετε ασφαλώς ότι υπήρξαν και για διάφορους λόγους κάποια
χρόνια καθυστερήσεις στις πληρωμές κάποιων ετών εφαρμογής λόγω
ελλιπούς μηχανογραφικής υποστήριξης, πρόβλημα που κι εμείς
αντιμετωπίσαμε και καταφέραμε να το ξεπεράσουμε και πλέον οι πληρωμές
έχουν αποκατασταθεί πλήρως. Μάλιστα, μέσα στο καλοκαίρι θα καταβληθεί
κανονικά και η ενίσχυση του έτους 2024 συνολικού ύψους 3 εκατομμυρίων
ευρώ.
Άρα, λοιπόν, στο πρώτο ερώτημά σας σας απάντησα ότι προβλέπεται,
υπάρχει αντίστοιχη παρέμβαση στο Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ 2023 και
2027 και η ενεργοποίησή της είναι προφανώς στα επόμενα σχέδιά μας. Τα
υπόλοιπα στη δευτερολογία μου.
Ευχαριστώ.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Ελάτε, κύριε συνάδελφε,
έχετε τον λόγο.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΟΥΜΠΑΣ: Άρα, λοιπόν, σε αυτούς τους
ανθρώπους, όπως είπατε, να δοθούν πρώτον χρήματα, αλλά να μην έχουμε
ξέρετε κι αυτή την καθυστέρηση. Γιατί οι άνθρωποι αυτοί με βάση τις
ευρωπαϊκές οδηγίες πρέπει να πληρωθούν μέχρι την τελευταία μέρα του
Ιουνίου. Αν δεν πληρωθούν, γιατί αυτό έχει επαναληφθεί σε παρελθόντα έτη,
τότε είμαστε αναγκασμένοι να τους πληρώσουμε εμείς από τον κρατικό
προϋπολογισμό. Κι αυτό ξέρετε τι σημαίνει. Θα βγουν χρήματα από τον
κρατικό προϋπολογισμό και θα χάσουμε αυτές τις επιδοτήσεις. Άρα, η
καταληκτική ημερομηνία, για να μην υπερκεράσουμε την ημερομηνία, είναι 30
Ιουνίου. Αυτό πρέπει να γίνει για να είμαστε μέσα στα χρονικά πλαίσια για να
μην επιβαρυνθούμε εμείς από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Με βάση τους δύο Κανονισμούς και αυτός ο Κανονισμός που λήγει
όπως είπαμε το 2027, οι μισοί περίπου έχουν βγάλει αυτά τα δέντρα. Άρα,
μπορούμε να προλάβουμε τους υπόλοιπους μισούς για να κρατήσουμε τις
δασώσεις που είναι αδήριτη ανάγκη για το περιβάλλον και να μην
ερημοποιηθούν τα χωράφια. Διότι για να πάνε σε αγρανάπαυση αυτά,
υπάρχει απόφαση του ΟΠΕΚΕΠΕ που λέει «εγώ δεν δίνω χρήματα για τις
δασώσεις παρά μόνο για αγρανάπαυση», θα πρέπει να περάσει ένα πολύ
μεγάλο χρονικό διάστημα, θα έχουν φτάσει σε μια οικονομική δυσπραγία οι
αγρότες και δεν μπορεί να καθαριστεί το χωράφι εύκολα, κυρίως από δέντρα
ακακίας.
Διότι η ακακία έχει μια ιδιαιτερότητα ως δένδρο. Πέρα από το ότι είναι
πλατύφυλλο, εκριζώνεται πάρα πολύ δύσκολα. Για να βγουν οι ρίζες μιας
ακακίας λένε οι επαΐοντες, οι γεωπόνοι, είναι πάρα πολύ δύσκολο. Αυτό
καταθέτουν οι δενδροκαλλιεργητές και παράλληλα, από ένα κλαρί, όπως
είπαμε, μπορεί να ξαναβγεί ένα δέντρο.
Πρώτον, πρέπει να προλάβετε την καταληκτική ημερομηνία 30 Ιουνίου.
Δεύτερον, η αγρανάπαυση δεν είναι η πανάκεια απέναντι στον πρωτογενή
τομέα. Πρέπει να βοηθήσουμε αυτούς τους ανθρώπους, να συνεχίσουν να
έχουν αυτά τα δένδρα και δη τις ακακίες αν θέλουμε πραγματικά να έχουμε
ένα όμορφο φυσικό περιβάλλον, το οποίο θα συνδράμει σε αυτό που λέγεται
κλιματική αλλαγή στη χώρα, αφού όλοι κοπτόμεθα για την πράσινη και την
αειφόρο ανάπτυξη, για τη βιώσιμη αειφόρο ανάπτυξη και την κλιματική
αλλαγή. Άρα λοιπόν είναι χρήσιμο να υπάρχουν τα δάση.
Και μάλιστα, πολλοί μελετητές και λόγω των μεγάλων πυρκαγιών που
έχουμε, λένε ότι τα πλατύφυλλα, όπως είναι η ακακία και κάποια άλλα δέντρα,
είναι πολύ καλύτερα από τα κωνοφόρα για πάρα πολλούς λόγους. Άρα,
λοιπόν, αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να τους βοηθήσουμε. Πρέπει το
πρόγραμμα να συνεχιστεί πάση θυσία, για να μπορέσουν οι άνθρωποι να
κρατήσουν, όπως είπαμε, τα δέντρα τα οποία έχουν φυτέψει εδώ και
εικοσαετία, γιατί κλείνει το πρόγραμμα το 2027 με τους δύο κανονισμούς. Με
βάση τα στοιχεία τα οποία έχω μπροστά μου, κύριε Υπουργέ, από πολλά
δασαρχεία εν Ελλάδι, παραμένει τουλάχιστον το 50% με τα δέντρα της
ακακίας, δηλαδή μπορούμε να το προλάβουμε. Αυτό σας λέω. Δεν τα έχουν
«χαλάσει», να το πω έτσι απλά, στην καθομιλουμένη, οι αγρότες όλοι. Το 50%
συνεχίζει και έχει αυτές τις εκτάσεις, τα χωράφια του με δέντρα κυρίως
ακακίας. Άρα, λοιπόν, ούτε την ημερομηνία να υπερκεράσουμε, 30 Ιουνίου,
για να μη χρειαστεί μετά να τα πληρώσουμε «από την τσέπη μας», να το πω
απλά, από τον κρατικό προϋπολογισμό. Γιατί αυτό είχε συμβεί τα
προηγούμενα χρόνια, αυτή η κωλυσιεργία. Και σε αυτό βέβαια έρχεται και
πάλι στην επιφάνεια το θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ, γιατί δεν διεκπεραιώνει στην
ώρα του κάποιες δηλώσεις ΟΣΔΕ για τα κέντρα υποδοχής και χρειάζεται μετά
να δοθούν προκαταβολές. Αλλά είναι μια άλλη παράμετρος. Πολλές φορές
έχουμε συναντηθεί εδώ, στα έδρανα του Κοινοβουλίου, για το θέμα του
ΟΠΕΚΕΠΕ, εδώ και χρόνια και δυστυχώς, αυτά που λέγαμε για τις
ατασθαλίες, τη διαφθορά, τους πλασματικούς χάρτες επαληθεύονται. Και
βεβαίως, δημιουργούνται και άλλα ερωτηματικά. Θα έχουμε την ευκαιρία να
συζητήσουμε στο μέλλον για τον τρόπο που λειτουργεί και το θέμα
δανειοδότησης του κράτους μέσω του ΕΛΕΓΕΠ για να δοθούν αυτές οι
προκαταβολές, με βάση τις δηλώσεις ΟΣΔΕ.
Στο προκείμενο, λοιπόν, βοηθήστε τους δασοκαλλιεργητές.
Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος): Ευχαριστούμε.
Κύριε Υφυπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΤΑΜΕΝΙΤΗΣ (Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και
Τροφίμων): Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Αγαπητέ συνάδελφε, να διευκρινίσω μόνο ότι 30 Ιουνίου πράγματι είναι
η τελευταία ημερομηνία πληρωμής, χωρίς να επιβαρυνθεί ο κρατικός
προϋπολογισμός.
Η επόμενη ημερομηνία είναι 15 Οκτωβρίου, αλλά εκεί η επιβάρυνση δεν είναι
στο 100%, είναι στο 25% της εθνικής ενωσιακής ενίσχυσης. Δηλαδή αν ήταν 80
ευρώ η ενίσχυση και 20 ευρώ η εθνική συμμετοχή, τότε ο κρατικός
αν πληρωθεί κάτι 1 η Ιουλίου δεν πληρώνει τα 80 ευρώ ο κρατικός
προϋπολογισμός, αλλά τα 20 ευρώ. Σωστά, όμως, πρέπει να ολοκληρωθούν
οι πληρωμές 30 Ιουνίου.
Να βάλουμε κάποια πράγματα σε μια σειρά για τις ακακίες και θα κάνω
μια πλήρη ανάλυση γι’ αυτό. Πράγματι, έχουν αρχίσει και λήγουν οι
δεσμεύσεις του προγράμματος για πολλούς παραγωγούς και για κάποιους θα
λήξουν σύντομα. Κάθε παραγωγός όταν ολοκληρώνεται η περίοδος των
δεσμεύσεων, απαλλάσσεται των υποχρεώσεών του και παύει φυσικά να
λαμβάνει και την αντίστοιχη ενίσχυση.
Σύμφωνα με τον ισχύοντα κανονισμό δεν προβλέπεται παράταση των
δεσμεύσεων των δικαιούχων. Άρα, ο κάθε παραγωγός επιλέγει το τι θα κάνει
χωρίς να έχει ενίσχυση. Οι φυτείες που εγκαταστάθηκαν στο πλαίσιο του
συγκεκριμένου προγράμματος δάσωσης, ενεργοποιούν δικαιώματα και
μπορούν να λάβουν τη βασική ενίσχυση εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις
του επιλέξιμου εκταρίου και πάντοτε σύμφωνα με τα οριζόμενα στους
κανονισμούς 1307/2013 και 2115/2021. Όλες οι φυτείες πλην των ακακιών
πληρούν την προϋπόθεση του επιλέξιμου εκταρίου, άρα ενεργοποιούν
δικαιώματα. Οι ακακίες αποτελούν δασικό είδος γι’ αυτό και δεν είναι
επιλέξιμες. Επομένως, μόνο στην περίπτωση των ακακιών προκύπτει ανάγκη
εκρίζωσης των δέντρων και η αντικατάστασή τους με επιλέξιμες καλλιέργειες,
για να μπορούν να προχωρήσουν παρακάτω αν ο παραγωγός θέλει με τις
συγκεκριμένες εκτάσεις να ενεργοποιήσει υφιστάμενα δικαιώματα ή να αιτηθεί
νέα από το εθνικό απόθεμα.
Άρα, κατανοούμε ότι η εκρίζωση έχει κάποιο κόστος και άλλωστε
πάντοτε αναζητούμε κίνητρα αξιοποίησης της αγροτικής γης από τους
παραγωγούς προς όφελος των ίδιων, της τοπικής ή της εθνικής οικονομίας
και του περιβάλλοντος. Γνωρίζετε, όμως, ότι λειτουργούμε εντός
συγκεκριμένων δημοσιονομικών, θεσμικών, εθνικών και ευρωπαϊκών ορίων.
Ως προς το κόστος εκρίζωσης δεν προβλέπεται στο πρόγραμμα το ποσό ούτε
προβλέπεται η παράταση. Και σήμερα δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη. Όμως,
εμείς θα διερευνήσουμε την ύπαρξη πιθανού χρηματοδοτικού εργαλείου για
πράγματι ένα αντικειμενικό ζήτημα, να δούμε αν μπορούμε να το
αντιμετωπίσουμε, όπως κάναμε πάντοτε σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση
μας ζητήθηκε από τους παραγωγούς.
Όσον αφορά την χορήγηση δικαιωμάτων από το εθνικό απόθεμα, θα
εξαντλήσουμε κάθε δυνατότητα μέσα από διάλογο από την Ευρωπαϊκή
Επιτροπή ώστε να διερευνήσουμε αν υπάρχει λύση, αυτό το αίτημα των
συγκεκριμένων παραγωγών ως προς τη χορήγηση νέων δικαιωμάτων, πέραν
της προβλεπόμενης διαδικασίας να γίνει πάντοτε πράξη.
Άρα λοιπόν, έχουμε και το αίτημα για το κόστος εκρίζωσης που σήμερα
δεν έχουμε τη δυνατότητα να το χρηματοδοτήσουμε από ευρωπαϊκούς
πόρους και προφανώς, υπάρχει και το ζήτημα της χορήγησης δικαιωμάτων.
Άρα, λοιπόν, αυτά είναι τα δύο συγκεκριμένα ζητήματα τα οποία και θα
διερευνήσουμε. Σας είπα και επανέλαβα και στην πρωτολογία μου ότι το
πρόγραμμα προβλέπεται και στο στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ 2327 και θα
ενεργοποιηθεί προφανώς σε κάποιο χρονικό διάστημα εντός του 2025, αρχές
του 2026. Άρα λοιπόν όλα αξιολογούνται, όπως και αυτά τα τρία ζητήματα
που έχετε θέσει και όπου είναι εφικτό τα ικανοποιούμε. Με τον ίδιο τρόπο
λειτουργούμε παντού. Όποτε τίθεται ένα ζήτημα από τους παραγωγούς,
είμαστε εδώ, το εξετάζουμε και ψάχνουμε να βρούμε απαντήσεις σύμφωνα με
αυτά που μας ορίζει η εθνική νομοθεσία και η ευρωπαϊκή.
#SerresParatiritis
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
