Δεν πρόκειται για σχήμα λόγου ούτε για υπερβολή της εποχής. Το ότι ο μισθός «τελειώνει» γύρω στις 20 του μήνα αποτελεί πλέον κανονικότητα για χιλιάδες εργαζόμενους. Και όσο κι αν παρουσιάζεται ως ατομικό πρόβλημα κακής διαχείρισης, στην πραγματικότητα είναι το αποτέλεσμα μιας συστηματικής αποδυνάμωσης του εισοδήματος.

Πίσω από τους αριθμούς και τις εξαγγελίες, η καθημερινότητα αφηγείται μια εντελώς διαφορετική ιστορία.

Στάσιμοι μισθοί σε μια οικονομία ακρίβειας

Οι αυξήσεις στους μισθούς που δόθηκαν τα τελευταία χρόνια δεν κατάφεραν ποτέ να καλύψουν το πραγματικό κόστος ζωής. Η ακρίβεια απορρόφησε κάθε ευρώ πριν καν φανεί στο πορτοφόλι των εργαζομένων.

Τρόφιμα, καύσιμα, ενέργεια και βασικές υπηρεσίες κινούνται σε επίπεδα δυσανάλογα των εισοδημάτων, με αποτέλεσμα η αγοραστική δύναμη να υποχωρεί σταθερά. Ο εργαζόμενος πληρώνει ευρωπαϊκές τιμές, αλλά συνεχίζει να αμείβεται με μισθούς που παραπέμπουν σε άλλη εποχή.

Η πραγματικότητα είναι απλή: ο μισθός αυξάνεται στα χαρτιά, αλλά μειώνεται στην πράξη.

Η στέγη ως μόνιμη οικονομική πληγή

Το μεγαλύτερο πλήγμα έρχεται από τη στέγη. Ακόμη και σε πόλεις της περιφέρειας, όπως οι Σέρρες, τα ενοίκια έχουν εκτοξευθεί. Ένα μέσο διαμέρισμα κοστίζει πλέον 500–600 ευρώ τον μήνα, την ώρα που οι καθαρές αποδοχές ενός εργαζόμενου κυμαίνονται από 800 έως 1.000 ευρώ.

Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι:

• πάνω από το μισό εισόδημα εξαντλείται πριν ξεκινήσει ο μήνας

• κάθε άλλη ανάγκη καλύπτεται με συνεχείς εκπτώσεις και στερήσεις

Η απουσία στεγαστικής πολιτικής, κοινωνικής κατοικίας και ουσιαστικού ελέγχου της αγοράς μετατρέπει το ενοίκιο σε μηχανισμό μόνιμης φτωχοποίησης.

Φορολογία που βαραίνει τους πολλούς

Παρά τη ρητορική περί ελαφρύνσεων, οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να σηκώνουν το βάρος της έμμεσης φορολογίας. Ο ΦΠΑ στα βασικά αγαθά παραμένει υψηλός, επιβαρύνοντας κυρίως όσους δεν έχουν περιθώριο αποταμίευσης.

Τα επιδόματα και τα pass προσφέρουν προσωρινή ανακούφιση, αλλά δεν αγγίζουν τη ρίζα του προβλήματος. Την ίδια στιγμή, οι μειώσεις εργοδοτικών εισφορών και οι φορολογικές διευκολύνσεις στο κεφάλαιο δεν μεταφράζονται σε ουσιαστικές αυξήσεις μισθών.

Το κράτος, αντί να λειτουργεί ως εξισορροπητικός παράγοντας, συχνά αναπαράγει τις ανισότητες.

Εργασία χωρίς ασφάλεια, ζωή χωρίς προγραμματισμό

Η επισφάλεια στην εργασία επιτείνει το πρόβλημα. Μερική απασχόληση, ελαστικά ωράρια, απλήρωτες υπερωρίες και υποασφαλισμένη εργασία συνθέτουν ένα περιβάλλον στο οποίο ο εργαζόμενος δεν μπορεί να σχεδιάσει ούτε τον επόμενο μήνα.

Όταν το εισόδημα είναι αβέβαιο, κάθε απρόβλεπτο έξοδο μετατρέπεται σε κρίση.

Το συμπέρασμα που δεν λέγεται δημόσια

Ο μισθός δεν τελειώνει στις 20 του μήνα επειδή οι εργαζόμενοι δεν ξέρουν να διαχειριστούν τα χρήματά τους. Τελειώνει γιατί:

• οι μισθοί υπολείπονται του κόστους ζωής

• η ακρίβεια παραμένει ανεξέλεγκτη

• η στέγη απορροφά δυσανάλογο μέρος του εισοδήματος

• η εργασία γίνεται ολοένα και πιο επισφαλής

Πρόκειται για ένα δομικό κοινωνικό ζήτημα, που εξηγεί γιατί οι νέοι καθυστερούν να κάνουν οικογένεια, γιατί η ανασφάλεια γενικεύεται και γιατί η κοινωνική κόπωση βαθαίνει.

Όσο η πολιτική απάντηση εξαντλείται σε προσωρινά «μπαλώματα», το ερώτημα θα παραμένει αναπάντητο – και θα επανέρχεται κάθε μήνα, λίγο μετά τις 20:

πώς να ζήσεις, όταν ο μισθός δεν φτάνει ούτε μέχρι το τέλος του μήνα;