«Η Ελλάδα του Φραπέ: όταν η χυδαιότητα γίνεται προσόν εξουσίας»
Μερικές φορές η πολιτική αλήθεια δεν αποκαλύπτεται σε αναλύσεις και έγγραφα, αλλά σε απλές κουβέντες. Στον καφέ της γειτονιάς, σε μια αυθόρμητη συζήτηση πολιτών που προσπαθούν να καταλάβουν τι ακριβώς συμβαίνει γύρω τους. Εκεί όπου η ειρωνεία, η αγανάκτηση και η εμπειρία της καθημερινότητας συμπυκνώνουν πιο καθαρά από κάθε Εξεταστική το πνεύμα της εποχής.
Μερικές φορές η πολιτική αλήθεια δεν αποκαλύπτεται σε αναλύσεις και έγγραφα, αλλά σε απλές κουβέντες. Στον καφέ της γειτονιάς, σε μια αυθόρμητη συζήτηση πολιτών που προσπαθούν να καταλάβουν τι ακριβώς συμβαίνει γύρω τους. Εκεί όπου η ειρωνεία, η αγανάκτηση και η εμπειρία της καθημερινότητας συμπυκνώνουν πιο καθαρά από κάθε Εξεταστική το πνεύμα της εποχής.
Στον καφέ της κανονικότητας
— Τον άκουσες;
— Ποιον;
— Τον Βορίδη. Μετά την κατάθεση…
— Α, του «Φραπέ». Ναι. Τον άκουσα. Σαν να μη συνέβη τίποτα.
— Όχι απλώς σαν να μη συνέβη. Σαν να τον δικαίωσε κιόλας.
— Δεν ένιωσες μια αμηχανία;
— Εκείνος; Καμία. Εμείς έπρεπε να νιώθουμε.
— Γιατί;
— Γιατί αυτό που βλέπουμε δεν είναι πολιτική. Είναι επίδειξη ατιμωρησίας.
— Παλιά τουλάχιστον προσποιούνταν.
— Τώρα δεν χρειάζεται. Έμαθαν ότι περνάει.
— Και η Εξεταστική;
— Σκηνικό. Φώτα, μικρόφωνα, σιωπές. Καμία απάντηση.
— Ο μάρτυρας σωπαίνει.
— Και η εξουσία χαμογελά.
— Δεν είναι πρόκληση αυτό;
— Είναι μήνυμα.
— Ποιο μήνυμα;
— Ότι δεν έχεις να φοβηθείς τίποτα.
— Ούτε θεσμούς;
— Ούτε Βουλή. Ούτε κοινή λογική.
— Δηλαδή αν είσαι σοβαρός άνθρωπος;
— Θεωρείσαι αδύναμος.
— Αν ζητάς εξηγήσεις;
— Σε αντιμετωπίζουν με ειρωνεία.
— Αν έχεις τσίπα;
— Δεν κάνεις καριέρα.
— Τότε ποιο είναι το προσόν σήμερα;
— Θράσος. Κυνισμός. Σιωπή όταν πρέπει και ειρωνεία όταν σε ρωτούν.
— Και αν τα έχεις αυτά;
— Επιβιώνεις. Και προχωράς.
— Άρα δεν είναι μεμονωμένο;
— Όχι. Είναι κανονικότητα.
— Και η κανονικότητα αυτή πώς λέγεται;
— Καθεστώς.
— Πες μου λοιπόν το συμπέρασμα, χωρίς περιστροφές.
— Είναι απλό και πικρό.
— Σε ακούω.
— Στην Ελλάδα του Μητσοτάκη…
…μόνο αν είσαι φραπές επιβιώνεις.
Το απόσταγμα της κουβέντας
Δεν πρόκειται για μια ατάκα της στιγμής ούτε για υπερβολή αγανάκτησης. Είναι η σύνοψη μιας εποχής. Όταν η σιωπή ανταμείβεται, η ειρωνεία γίνεται ασπίδα και η ατιμωρησία μετατρέπεται σε προϋπόθεση επιβίωσης, τότε το πρόβλημα δεν είναι τα πρόσωπα. Είναι το σύστημα που τα γεννά, τα προστατεύει και τα παρουσιάζει ως «κανονικά». Και αυτή ακριβώς είναι η πιο επικίνδυνη μορφή παρακμής.
Πασχάλης Θ. Τόσιος

