ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Η ενθύμηση των 100 χρόνων από τον θάνατο του Σερραίου Μεγάλου Ευεργέτη της Ξάνθης Ισαάκ Ντανιέλ
Με αφορμή τα όσα γράψαμε πρόσφατα για το επιβλητικό αρχοντικό της οδού Βενιζέλου 17,το “Grande maison”,το επονομαζόμενο σημερινό “σπίτι Χατζιδάκι”
Με αφορμή τα όσα γράψαμε πρόσφατα για το επιβλητικό αρχοντικό της οδού Βενιζέλου 17,το “Grande maison”,το επονομαζόμενο σημερινό “σπίτι Χατζιδάκι”
το οποίο έχτισε κατά την δεκαετία του 1890 στην Ξάνθη, ανατρέξαμε στην ιστορία του Σερραίου καπνέμπορου Ισαάκ Ντανιέλ .
Στον τεράστιο χώρο του κτίσματος, νομίζω υπάρχει χώρος για όλους, τόσο για τον Μάνο Χατζιδάκι όσο και για τον κτήτορα, τον Ισαάκ Ντανιέλ. Ας του αφιερώσουμε λίγο χώρο από το αρχοντικό του, δημιουργώντας μια μικρή ενότητα, τιμής ένεκεν, για τον ίδιο και την προσφορά του.
Αυτό από μόνο του, θα αποτελέσει ενα σημαντικό γεγονός και μια δοκιμασία παράλληλα για την έννοια του Πολιτισμού και της τοπικής ιστορίας, στην συνείδηση των Ξανθιωτών!
Γράφει ο Κώστας Μαυρομάτης στην εφημερίδα "Εμπρός" της Ξάνθης:
Ο Ισαάκ Ντανιέλ, γεννήθηκε στις Σέρρες το 1853 από Σεφαραδίτικη οικογένεια Ισπανόφωνων Εβραίων. Μετοίκισε στην πόλη μας, όπου δραστηριοποιήθηκε αρχικά ως Φαρμακοποιός, Χρηματιστής, Τραπεζίτης, Ασφαλιστής και Καπνέμπορος. Στον επαγγελματικό οδηγό του Νικολάου Ιγγλέση του 1910-’11, εντοπίζουμε το όνομα του Ισαάκ Ντανιέλ στις κατηγορίες των ασφαλειών ζωής και πυρός (Union de Paris) αλλά και ως Καπνέμπορου (καπνών εις φύλλα).
Υπήρξε σημαντικός παράγοντας της οικονομικής ζωής της πόλης και Μέγας Ευεργέτης της Εβραϊκής Κοινότητας Ξάνθης. Η μεγάλη οικονομική του επιφάνεια, αντανακλάται στο τεράστιο επιβλητικό του Μέγαρο(συνολικής έκτασης1492τ.μ.),στο περιουσιολόγιό του αλλά και στα μεγάλα ποσά που κληροδότησε στην Κοινότητα Ξάνθης και Σερρών και στους κληρονόμους του στην διαθήκη του.
Λέγεται ότι ήταν ο πρώτος που κατείχε αυτοκίνητο στην Ξάνθη, εκείνη την περίοδο.
Στην ιδιόχειρη διαθήκη του που συνέταξε στις 2 Ιανουαρίου του 1924,αφήνει το ποσό των 200.000δρχ. της εποχής εκείνης για να χτιστεί Χάβρα(Συναγωγή) στην μνήμη του. Αφήνει επίσης ενα συμπληρωματικό ποσό των 500.000δρχ. για την επίτευξη του στόχου της ανέγερσης της Χάβρας και για την αγορά κτισμάτων προς διατήρησή της.
Η Χάβρα,η περίφημη Συναγωγή της Εβραϊκής Κοινότητας Ξάνθης. Χτίστηκε σε οικόπεδο με κληροδοτήματα του Ισαάκ Ντανιέλ
Η Ισραηλιτική Λέσχη Ξάνθης.Χτίστηκε επίσης με κληροδότημα του Ισαάκ Ντανιέλ
Αφήνει κληροδότημα επίσης 500.000δρχ. προς αγορά κτημάτων για την Κοινότητα και από την εκμετάλλευσή τους, να βγαίνουν δυο παιδάκια πεπαιδευμένα όπως αναγράφει, δηλ.να σπουδάζουν. Το ένα να είναι από την Κοινότητα Ξάνθης και το άλλο από την Κοινότητα Σερρών, απ’ όπου προερχόταν ο Ισαάκ Ντανιέλ. Υπογραμμίζει τον ευεργετικό πάντα χαρακτήρα και προορισμό του συγκεκριμένου ποσού, χωρίς πιθανότητα αλλαγής.
Κάνει επίσης μια δωρεά 250.000δρχ. της εποχής εκείνης, προς την Εβραϊκή Κοινότητα Σερρών, πόλη της γεννήσεώς του, όπως χαρακτηριστικά αναγράφει, προς αγορά κτισμάτων προς διατήρησή της. Στην συνέχεια της διαθήκης του, αφήνει μεγάλα ποσά στην σύζυγό του Σόλλ Μιχαέλ Ντανιέλ και σε συγγενείς του.
Επισημαίνει ότι η διαθήκη του, πρέπει να διαβιβαστεί προς τους δικαιούχους, την ημέρα της κηδείας του. Λέγεται ότι μεταφέρθηκε ως το Εβραϊκό Νεκροταφείο, υπό την συνοδεία της Μουσικής Μπάντας του Μουσικογυμναστικού Συλλόγου “Ορφέα”.
Στις 2 Απριλίου του 1924, η διαθήκη του Ισαάκ Ντανιέλ, δημοσιεύεται και επικυρώνεται ως γνήσια και κύρια, από δικαστήριο. Τον Μάϊο του 1924, η Εβραϊκή Κοινότητα Ξάνθης, υπό τον Πρόεδρο της, Καπνέμπορο κ Καπνοβιομήχανο Δαυίδ Ιωσήφ Αρδίττη, αγοράζει το οικόπεδο στην συμβολή των οδών Ανατ.Θράκης και Χατζησταύρου, συνολικής έκτασης 1350τ.μ., όπου στη συνέχεια κτίστηκε η Εβραϊκή Συναγωγή(Χάβρα) και η Ισραηλιτική Λέσχη, στο ποσό των 132.000δρχ.,της εποχής εκείνης.
Στον τεράστιο χώρο του κτίσματος, νομίζω υπάρχει χώρος για όλους, τόσο για τον Μάνο Χατζιδάκι όσο και για τον κτήτορα, τον Ισαάκ Ντανιέλ. Ας του αφιερώσουμε λίγο χώρο από το αρχοντικό του, δημιουργώντας μια μικρή ενότητα, τιμής ένεκεν, για τον ίδιο και την προσφορά του.
Αυτό από μόνο του, θα αποτελέσει ενα σημαντικό γεγονός και μια δοκιμασία παράλληλα για την έννοια του Πολιτισμού και της τοπικής ιστορίας, στην συνείδηση των Ξανθιωτών!
Γράφει ο Κώστας Μαυρομάτης στην εφημερίδα "Εμπρός" της Ξάνθης:
Ο Ισαάκ Ντανιέλ, γεννήθηκε στις Σέρρες το 1853 από Σεφαραδίτικη οικογένεια Ισπανόφωνων Εβραίων. Μετοίκισε στην πόλη μας, όπου δραστηριοποιήθηκε αρχικά ως Φαρμακοποιός, Χρηματιστής, Τραπεζίτης, Ασφαλιστής και Καπνέμπορος. Στον επαγγελματικό οδηγό του Νικολάου Ιγγλέση του 1910-’11, εντοπίζουμε το όνομα του Ισαάκ Ντανιέλ στις κατηγορίες των ασφαλειών ζωής και πυρός (Union de Paris) αλλά και ως Καπνέμπορου (καπνών εις φύλλα).
Υπήρξε σημαντικός παράγοντας της οικονομικής ζωής της πόλης και Μέγας Ευεργέτης της Εβραϊκής Κοινότητας Ξάνθης. Η μεγάλη οικονομική του επιφάνεια, αντανακλάται στο τεράστιο επιβλητικό του Μέγαρο(συνολικής έκτασης1492τ.μ.),στο περιουσιολόγιό του αλλά και στα μεγάλα ποσά που κληροδότησε στην Κοινότητα Ξάνθης και Σερρών και στους κληρονόμους του στην διαθήκη του.
Λέγεται ότι ήταν ο πρώτος που κατείχε αυτοκίνητο στην Ξάνθη, εκείνη την περίοδο.
Στην ιδιόχειρη διαθήκη του που συνέταξε στις 2 Ιανουαρίου του 1924,αφήνει το ποσό των 200.000δρχ. της εποχής εκείνης για να χτιστεί Χάβρα(Συναγωγή) στην μνήμη του. Αφήνει επίσης ενα συμπληρωματικό ποσό των 500.000δρχ. για την επίτευξη του στόχου της ανέγερσης της Χάβρας και για την αγορά κτισμάτων προς διατήρησή της.
Η Χάβρα,η περίφημη Συναγωγή της Εβραϊκής Κοινότητας Ξάνθης. Χτίστηκε σε οικόπεδο με κληροδοτήματα του Ισαάκ Ντανιέλ
Η Ισραηλιτική Λέσχη Ξάνθης.Χτίστηκε επίσης με κληροδότημα του Ισαάκ Ντανιέλ
Αφήνει κληροδότημα επίσης 500.000δρχ. προς αγορά κτημάτων για την Κοινότητα και από την εκμετάλλευσή τους, να βγαίνουν δυο παιδάκια πεπαιδευμένα όπως αναγράφει, δηλ.να σπουδάζουν. Το ένα να είναι από την Κοινότητα Ξάνθης και το άλλο από την Κοινότητα Σερρών, απ’ όπου προερχόταν ο Ισαάκ Ντανιέλ. Υπογραμμίζει τον ευεργετικό πάντα χαρακτήρα και προορισμό του συγκεκριμένου ποσού, χωρίς πιθανότητα αλλαγής.
Κάνει επίσης μια δωρεά 250.000δρχ. της εποχής εκείνης, προς την Εβραϊκή Κοινότητα Σερρών, πόλη της γεννήσεώς του, όπως χαρακτηριστικά αναγράφει, προς αγορά κτισμάτων προς διατήρησή της. Στην συνέχεια της διαθήκης του, αφήνει μεγάλα ποσά στην σύζυγό του Σόλλ Μιχαέλ Ντανιέλ και σε συγγενείς του.
Επισημαίνει ότι η διαθήκη του, πρέπει να διαβιβαστεί προς τους δικαιούχους, την ημέρα της κηδείας του. Λέγεται ότι μεταφέρθηκε ως το Εβραϊκό Νεκροταφείο, υπό την συνοδεία της Μουσικής Μπάντας του Μουσικογυμναστικού Συλλόγου “Ορφέα”.
Στις 2 Απριλίου του 1924, η διαθήκη του Ισαάκ Ντανιέλ, δημοσιεύεται και επικυρώνεται ως γνήσια και κύρια, από δικαστήριο. Τον Μάϊο του 1924, η Εβραϊκή Κοινότητα Ξάνθης, υπό τον Πρόεδρο της, Καπνέμπορο κ Καπνοβιομήχανο Δαυίδ Ιωσήφ Αρδίττη, αγοράζει το οικόπεδο στην συμβολή των οδών Ανατ.Θράκης και Χατζησταύρου, συνολικής έκτασης 1350τ.μ., όπου στη συνέχεια κτίστηκε η Εβραϊκή Συναγωγή(Χάβρα) και η Ισραηλιτική Λέσχη, στο ποσό των 132.000δρχ.,της εποχής εκείνης.
#SerresParatiritis
