ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η Βουλή μπροστά σε Προκαταρκτική για τον Κώστα Καραμανλή: Το ιστορικό, το νομικό πλαίσιο και οι επόμενες κινήσεις
Σημαντικές πολιτικές και θεσμικές εξελίξεις πυροδοτεί η πρόταση της κοινοβουλευτικής ομάδας της Νέας Δημοκρατίας για τη σύσταση Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής προκαταρκτικής εξέτασης, με αντικείμενο τη διερεύνηση ενδεχόμενης παράβασης καθήκοντος από τον πρώην Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Αχ. Καραμανλή. Η πρόταση αφορά την περίοδο της θητείας του στο Υπουργείο, έως και την 28η Φεβρουαρίου 2023 — την ημέρα του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη.
Σημαντικές πολιτικές και θεσμικές εξελίξεις πυροδοτεί η πρόταση της κοινοβουλευτικής ομάδας της Νέας Δημοκρατίας για τη σύσταση Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής προκαταρκτικής εξέτασης, με αντικείμενο τη διερεύνηση ενδεχόμενης παράβασης καθήκοντος από τον πρώην Υπουργό Υποδομών και Μεταφορών, Κώστα Αχ. Καραμανλή. Η πρόταση αφορά την περίοδο της θητείας του στο Υπουργείο, έως και την 28η Φεβρουαρίου 2023 — την ημέρα του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται ως συνέχεια της πολύμηνης ανακριτικής διαδικασίας που διενεργεί ο εφέτης ανακριτής Σωτήρης Μπακαΐμης και της ογκώδους δικογραφίας που έχει σχηματιστεί. Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, η πρόταση της ΝΔ εντοπίζει ενδείξεις τέλεσης του αδικήματος της παράβασης καθήκοντος σε βαθμό πλημμελήματος και θεωρεί ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις που θέτει το άρθρο 86 του Συντάγματος για τη σύσταση Ειδικής Επιτροπής.
Το ιστορικό και οι δικαστικές διαστάσεις
Το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη αποτέλεσε τη σοβαρότερη σιδηροδρομική τραγωδία στη χώρα τις τελευταίες δεκαετίες, φέρνοντας στο προσκήνιο χρόνια προβλήματα ασφάλειας, ελλιπή έργα και καθυστερήσεις στον εκσυγχρονισμό του σιδηροδρομικού δικτύου. Η ποινική έρευνα επικεντρώθηκε αρχικά σε υπηρεσιακούς και τεχνικούς παράγοντες, ωστόσο γρήγορα επεκτάθηκε και σε πολιτικά πρόσωπα, με τον τότε υπουργό να βρίσκεται στο επίκεντρο.
Η δικογραφία διαβιβάστηκε στη Βουλή, όπως προβλέπει το Σύνταγμα για υποθέσεις που αφορούν πρώην υπουργούς, και πλέον η πρόταση της ΝΔ έρχεται να ζητήσει την ενεργοποίηση του θεσμικού μηχανισμού της προκαταρκτικής εξέτασης.
Το σκεπτικό της κυβερνητικής πλειοψηφίας
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση της πρότασης, η κυβερνητική πλειοψηφία διαχωρίζει τη νομική-ποινική ευθύνη από την πολιτική ευθύνη που ο Κώστας Καραμανλής ανέλαβε με την παραίτησή του αμέσως μετά το δυστύχημα. Επισημαίνεται ότι, κατά τη νομοθεσία που ίσχυε, το Υπουργείο Υποδομών είχε διοικητική εποπτεία επί του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ, ενώ η ευθύνη για τον έλεγχο της ασφάλειας των σιδηροδρομικών μεταφορών ανήκε στην Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ).
Στο κείμενο υποστηρίζεται ότι, ακόμη και αν υπήρχαν καθυστερήσεις στην εγκατάσταση των νέων συστημάτων ασφαλείας (όπως το περιβόητο ETCS και οι τηλεδιοικήσεις), η απουσία τους δεν καθιστούσε αυτομάτως επισφαλή τη λειτουργία του δικτύου, εφόσον οι φορείς είχαν λάβει τα απαιτούμενα πιστοποιητικά από την ΡΑΣ και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων. Παράλληλα, σημειώνεται ότι από το ανακριτικό υλικό δεν προκύπτει ότι οι υπηρεσίες του υπουργείου είχαν εισηγηθεί προς τον υπουργό ειδικά μέτρα, γεγονός που, κατά την πρόταση, αποδυναμώνει την απόδοση ποινικής ευθύνης.
Αναφορά και στον Χρήστο Σπίρτζη
Στην πρόταση περιλαμβάνεται και αναφορά στον πρώην Υπουργό Υποδομών της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστο Σπίρτζη. Σύμφωνα με την αιτιολόγηση, υπάρχουν ενδείξεις παραλείψεων και στην περίοδο της δικής του θητείας, οι οποίες όμως, λόγω παραγραφής που προβλέπει το άρθρο 86 του Συντάγματος, δεν δύνανται να διερευνηθούν ποινικά. Η αναφορά αυτή έχει και πολιτική διάσταση, καθώς επιχειρεί να αναδείξει τη διαχρονικότητα των προβλημάτων στον σιδηροδρομικό τομέα.
Οι θεσμικές διαδικασίες και το επόμενο βήμα
Μετά την κατάθεση της πρότασης, η Ολομέλεια της Βουλής καλείται να αποφασίσει με ψηφοφορία για τη σύσταση ή μη Ειδικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής. Αν συγκροτηθεί, η Επιτροπή θα έχει τη δυνατότητα να εξετάσει μάρτυρες, να ζητήσει έγγραφα και να εισηγηθεί το αν θα πρέπει να απαγγελθεί κατηγορία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλειοψηφία στην Ολομέλεια είναι αυτή που τελικώς κρίνει την έκβαση της πρότασης, ωστόσο η συζήτηση αναμένεται να έχει πολιτικό ενδιαφέρον, καθώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν τοποθετηθεί με διαφορετικούς τόνους ως προς την ευθύνη της κυβέρνησης και των προκατόχων της.
Η υπόθεση της προκαταρκτικής για τον Κώστα Καραμανλή ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην κοινοβουλευτική διερεύνηση του δυστυχήματος στα Τέμπη, ενώ παράλληλα επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα της λογοδοσίας των πολιτικών προσώπων για θεσμικές αστοχίες που οδηγούν σε τραγωδίες. Η εξέλιξη της διαδικασίας στη Βουλή και το ενδεχόμενο σύστασης Επιτροπής θα κριθούν το αμέσως επόμενο διάστημα.
#SerresParatiritis
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
