ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Λούβρο: «Παρίσι - Αθήνα. Η γέννηση της νεότερης Ελλάδας, 1675-1919»

Η έκθεση στο Λούβρο «Παρίσι - Αθήνα. Γέννηση της σύγχρονης Ελλάδας (1675-1919)», η οποία εγκαινιάστηκε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, στοχεύει να αναδείξει τις σχέσεις και τις συγγένειες που ενώνουν την Ελλάδα και τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, ιδίως ακολουθώντας το νήμα των σχέσεων μεταξύ Παρισιού και Αθηνών, από τις πρώτες πρεσβείες του τέλους του 17ου αιώνα μέχρι τις εκθέσεις σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών στην «πόλη του φωτός».

Ο απερχόμενος διευθυντής του γαλλικού Μουσείου Ζαν-Λικ Μαρτινέζ, η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, η διευθύντρια αρχαιολογικών Μουσείων, εκθέσεων και εκπαιδευτικών προγραμμάτων του ΥΠΠΟ Αναστασία Λαζαρίδου έχουν επιμεληθεί την έκθεση που θα κοσμεί την αίθουσα περιοδικών εκθέσεων «Ναπολέων» από τις 30 Σεπτεμβρίου 2021 έως τις 7 Φεβρουαρίου 2022.

Η μεγάλη ιστορική και εικαστική έκθεση περιλαμβάνει έργα από την Εθνική Πινακοθήκη, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, το Μουσείο Μπενάκη και τις Εφορείες Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής και Κυκλάδων, ανάμεσα σε άλλες. Η αφίσα της έκθεσης είναι χαρακτηριστική με το έργο του Ιάκωβου Ρίζου «Αθηναϊκή βραδιά, ή Στην ταράτσα» (1897), έργο, το οποίο ζωγραφίστηκε το 1897, και αποπνέει την ατμόσφαιρα της τέχνης της Μπελ Επόκ που αναπτύσσεται στο Παρίσι στα τέλη του 19ου αιώνα και τις αρχές του 20ού.

Μέσα από 356 έργα παρουσιάζονται οι απαρχές της φραγκικής/γαλλικής παρουσίας στον ελλαδικό χώρο μετά τη Δ΄ Σταυροφορία, οι καλλιτεχνικές αξίες στη μεταβυζαντινή Ελλάδα, ο ελληνικός αγώνας για εθνική ανεξαρτησία, τα ταξίδια Γάλλων πρέσβεων στην Ελλάδα και το φιλελληνικό κίνημα, η γαλλική επιστημονική αποστολή του Μορέως. 

Μεγάλο τμήμα της έκθεσης είναι αφιερωμένο στην Αθήνα των ετών 1834 - 1878, ως νέα πρωτεύουσα του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους, και δη στην πολεοδομία και την αρχιτεκτονική της πόλης, στην ανάπτυξη του λεγόμενου «Αθηναϊκού κλασικισμού», στα ήθη της αθηναϊκής κοινωνίας, και στις επιδράσεις των ευρωπαϊκών καλλιτεχνικών τάσεων στους καλλιτέχνες της εποχής, καθώς και στην ίδρυση της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής.
Σε ξεχωριστή ενότητα παρουσιάζονται οι απαρχές της αρχαιολογικής έρευνας στην Ελλάδα -γαλλικές ανασκαφές στη Δήλο και τους Δελφούς, ενώ η τελευταία ενότητα επικεντρώνεται στην Αθήνα του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού, ειδικότερα στη σχέση των Ελλήνων καλλιτεχνών με τη νεοτερική τέχνη που έχει ως επίκεντρο το Παρίσι. Γίνεται, επίσης, αναφορά στο αναπτυσσόμενο ενδιαφέρον της εποχής για το βυζαντινό παρελθόν, μετά, ωστόσο, την απώλεια σημαντικού μέρους των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων της Αθήνας στο πλαίσιο πολιτικών επιλογών σύνδεσης της Ελλάδας με το κλασικό παρελθόν της. Το εμβληματικό έργο του Φώτη Κόντογλου, ο «Λαοκόων», κλείνει την έκθεση.
Το Μουσείο του Λούβρου συνδέει την επέτειο 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης με ένα σημαντικότατο γεγονός για το ίδιο το Μουσείο.

Την πρώτη ημέρα του Μαρτίου του 1821 υποδέχτηκε το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου, που είχε ανακαλυφθεί στο νησί τον Απρίλιο του 1820. Αυτή η ημερολογιακή σύμπτωση είναι, όπως υπογραμμίζει το Μουσείο, πλήρης νοήματος. Από τη μία πλευρά δηλώνει την εξαιρετική θέση που κατέχει η αρχαία ελληνική τέχνη στις συλλογές του Λούβρου και από την άλλη τον μοναδικό ρόλο που διαδραμάτισε η Ελλάδα στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας της Ευρώπης, και ειδικά της Γαλλίας.

Βεβαίως, η φήμη αλλά και η γοητεία που ασκούσε η αρχαιοελληνική αρχαιότητα στον ευρωπαϊκό πνευματικό κόσμο αποτέλεσε το έναυσμα για τη γνωριμία των Ευρωπαίων με τη νεότερη Ελλάδα. Οι Γάλλοι άρχισαν να ανακαλύπτουν τη χώρα από το τέλος του 17ου αιώνα. Η γνωριμία, ωστόσο, με τη μοντέρνα Ελλάδα του τίτλου της έκθεσης ξεκίνησε μετά τη γέννηση του νέου ελληνικού κράτους και εδραιώθηκε κατά τον 19ο αιώνα τόσο με την ανάπτυξη των αρχαιολογικών επιστημονικών αποστολών όσο και με την άνθηση του νεοκλασικισμού.
 
Με γνώση αλλά και συναίσθημα, η έκθεση δίνει έμφαση στους πολιτιστικούς, ιστορικούς και καλλιτεχνικούς δεσμούς Ελλάδας και Γαλλίας.
 
Το Λούβρο στους Δελφούς
 
Σημειώνεται ότι πριν από λίγες ημέρες (23/9), εγκαινιάστηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Δελφών η έκθεση «Υπό το φως του Απόλλωνος: Το Λούβρο στους Δελφούς», παρουσία του Ζαν-Λικ Μαρτινέζ.
 
Συγκεκριμένα, είκοσι οκτώ αριστουργήματα του Λούβρου, από τον 14ο αι. π.Χ. έως τον 19ο αι., συνομιλούν με εκθέματα της μόνιμης έκθεσης του Μουσείου των Δελφών στο πλαίσιο ενός πρωτότυπου διαλόγου. Στόχος του εγχειρήματος αυτού είναι η μέθεξη του σημερινού περιηγητή του μαντείου με μία πλέον επίκαιρη προσέγγιση τόσο των ζητημάτων της δελφικής αρχαιολογίας όσο και της υπόστασης του Πύθιου Απόλλωνος, της έμπλεης πνευματικού και ουμανιστικού χαρακτήρα θρησκευτικής λατρείας του αρχαίου ελληνικού κόσμου.
 
Οι ενότητες προσφέρουν μία νέα θεώρηση της σημασίας των Δελφών και δίνουν την ευκαιρία για έναν προσωπικό αναστοχασμό ως προς τον καίριο ρόλο του «απολλώνιου φωτός» στη διαμόρφωση του αρχαίου παρελθόντος, του σημερινού παρόντος και πολύ περισσότερο ενός άδηλου μέλλοντος.
 
gkoul@naftemporiki.gr

Πηγη:https://www.google.com/amp/s/m.naftemporiki.gr/amp/story/1781759/loubro-parisi-athina-i-gennisi-tis-neoteris-elladas-1675-1919.