Hμερολόγιο 2026 • «Μύθοι και κρυμμένες Αλήθειες»

Ο Μορφωτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος Μοναστηρακίου Δράμας τιμά τις ρίζες, τις σιωπές και τη ζώσα παράδοση του τόπου

Με έναν ιδιαίτερο συμβολισμό επέλεξε για το 2026 να υποδεχτεί το Μοναστηράκι Δράμας ο Μορφωτικός και Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού, εκδίδοντας το νέο ημερολόγιο τοίχου υπό τον τίτλο:«Μύθοι και κρυμμένες Αλήθειες – Προσεγγίσεις αποκωδικοποίησης των σιωπών τους».

Το ημερολόγιο συνοδεύεται από προοίμιο υψηλής αισθητικής και ποιητικής μνήμης, που δανείζεται τους στίχους του δραμινού ποιητή Νίκου Κωνσταντινίδη από τα “Άπαντά” του (Ποίηση – Τόμος Α΄, Οπτική Γωνία 15), τα οποία κυκλοφόρησαν πρόσφατα από τις εκδόσεις Centro de Estudios Bizantinos, Neogriegos y Chipriotas σε επιμέλεια του Μόσχου Μορφακίδη-Φυλακτού.
Οι εικόνες του ποιητή ,το Φαλακρό, το Μενοίκιο, το ξάγναντο του Παγγαίου, ο χειμωνιάτικος αέρας, λειτουργούν ως γεωγραφικός καμβάς μνήμης.

Το μήνυμα του Συλλόγου επιχειρεί να αποτυπώσει όχι απλώς μια παράδοση, αλλά μια ολόκληρη πολιτισμική συλλογική συνείδηση που διατηρείται αναλλοίωτη μέσα στο χρόνο. Η Ηδωνίδα γη, όπως αναφέρεται, δεν αποτελεί μόνο τόπο, αλλά φορέα συμβολισμών:
τη Δήμητρα, την Κόρη, τον Ορφέα, τον Ρήσο, τον Διόνυσο, τον Λυκούργο·
πρόσωπα και τελετουργίες που άφησαν ίχνος, αναγνωρισμένο πλέον από την αρχαιολογική έρευνα.

Από τη μυθολογία στη ζώσα πράξη

Κεντρικό στοιχείο της έκδοσης αποτελεί η προσπάθεια σύνδεσης του μυθικού παρελθόντος με τις σύγχρονες επιβιώσεις του· οι τελετουργίες με μάσκες, κουδούνια, στάχτες, δέρματα και τραγομορφικούς συμβολισμούς, όπως οι Αράπηδες, δεν παρουσιάζονται ως λαογραφική ανάμνηση αλλά ως «ψυχική και ηθική αναγκαιότητα».

Υπενθυμίζεται μάλιστα ότι οι Αράπηδες του Μοναστηρακίου έχουν ενταχθεί από το 2022 στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, αναγνώριση που επιβεβαιώνει τη σημασία και την αυθεντικότητά τους.

Η αναφορά σε συγκεκριμένες κοινότητες,Βώλακας, Καλή Βρύση, Μοναστηράκι, Ξηροπόταμος, Νικήσιανη, Παγονέρι, Πετρούσα, Πύργοι– προσδίδει γεωγραφική ενότητα, πολιτισμική συνέχεια και ιστορική ταυτότητα σε μια παράδοση που τελείται σταθερά στον ίδιο κύκλο χρόνου: 6-8 Ιανουαρίου, ημέρες που οι ορεινοί όγκοι «σείονται» από ήχους κουδουνιών, σκιές, μεταμφιέσεις και συμβολισμούς αναγέννησης.

Η παράδοση ως υπόσχεση μέλλοντος

Το τελικό μήνυμα του Συλλόγου είναι βαθύ, σχεδόν εξομολογητικό:

«Έτσι τα βρήκαμε, έτσι να τ’ αφήσουμε… για το καλό και τη σοδειά μας».

Το ημερολόγιο δεν αποτελεί απλώς αναμνηστικό∙ λειτουργεί ως αφήγηση συνέχειας.
Οι νέοι καλούνται να παραλάβουν «αλυσιδωτά» την ευθύνη, όχι ως φολκλόρ αλλά ως υπηρεσία προς τόπο, μνήμη και ταυτότητα.

Ο Πρόεδρος του Συλλόγου, κ. Γιάννης Παπουτσής, εύχεται «υγεία, ευτυχία και δημιουργικότητα» για το νέο έτος, δηλώνοντας ότι η παράδοση του Μοναστηρακίου δεν κατοικεί στα μάρμαρα του παρελθόντος αλλά στους ανθρώπους που την τελούν και τη βιώνουν.

Ένα ημερολόγιο-τεκμήριο, ένα ημερολόγιο-μήνυμα.
Καλοτάξιδο, με τη σιωπή των μύθων να γίνεται φωνή του μέλλοντος.