Nature’s 10 – Οι άνθρωποι που «έγραψαν» την επιστήμη του 2025
Ένα καλογραμμένο ρεπορτάζ που αποτυπώνει τις σημαντικότερες μορφές της επιστημονικής χρονιάς

Το περιοδικό Nature παρουσίασε και φέτος τη λίστα με τα δέκα πρόσωπα που διαμόρφωσαν τις πιο καθοριστικές επιστημονικές εξελίξεις του 2025. Πρόκειται για μια επιλογή που δεν περιορίζεται στα επιτεύγματα, αλλά αναδεικνύει τον ανθρώπινο αγώνα πίσω από κάθε ανακάλυψη, από τα σύνορα της γονιδιακής θεραπείας μέχρι τα βάθη των ωκεανών.

 Η συγκλονιστική ιστορία του KJ Muldoon – Το βρέφος που άνοιξε δρόμο στη γονιδιακή ιατρική

Ανάμεσα στις πιο εμβληματικές φιγούρες βρίσκεται ο μικρός KJ Muldoon, ένα βρέφος με την εξαιρετικά σπάνια γενετική ανεπάρκεια CPS1 — μια νόσο που μέχρι σήμερα αντιμετωπιζόταν σχεδόν αποκλειστικά με μεταμόσχευση ήπατος και οδηγούσε στη μοιραία έκβαση για τα μισά παιδιά που τη φέρουν.

Η παιδίατρος Ρεμπέκα Άρενς-Νίκλας και ο καρδιολόγος–ερευνητής Κίραν Μουσουνούρου από το Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνιας τόλμησαν να εφαρμόσουν κάτι που μέχρι πριν λίγα χρόνια ανήκε στη σφαίρα του αδιανόητου:
 Μια εξατομικευμένη θεραπεία CRISPR, σχεδιασμένη ειδικά για το μοναδικό μεταλλαγμένο γονίδιο του ίδιου του παιδιού.

Μετά από μια εξαιρετικά απαιτητική διεπιστημονική συνεργασία, ο KJ έλαβε τις πρώτες εγχύσεις τον Φεβρουάριο του 2025. Υ ύστερα από 307 ημέρες νοσηλείας, επέστρεψε στο σπίτι του, με τις πρώτες ενδείξεις να δείχνουν ελπιδοφόρα βελτίωση.

Ωστόσο, η υπόθεση ανοίγει μια μεγάλη συζήτηση:
 Πώς μπορεί μια πανάκριβη, πλήρως εξατομικευμένη θεραπεία .που κοστίζει εκατομμύρια, να γίνει διαθέσιμη και σε άλλα παιδιά;
Σε μια εποχή όπου οι επενδύσεις στη γονιδιακή θεραπεία μειώνονται, το ερώτημα αυτό γίνεται περισσότερο από ποτέ πιεστικό.

 Σάρα Ταμπρίζι – Επιβραδύνοντας τη Νόσο του Χάντινγκτον

Στη λίστα βρίσκεται και η νευρολόγος Σάρα Ταμπρίζι (University College London), η οποία συμμετείχε σε μια ερευνητική ομάδα που κατάφερε κάτι ιστορικό:
➡️ Να επιβραδύνει την εξέλιξη της Νόσου του Χάντινγκτον, μιας κληρονομικής και θανατηφόρας νευροεκφυλιστικής ασθένειας.

Η συμβολή της ανοίγει έναν νέο δρόμο στη στοχευμένη θεραπεία νευρολογικών νοσημάτων για τα οποία έως σήμερα οι επιλογές ήταν ελάχιστες.

Η συστημική βιολόγος Γιφάτ Μερμπλ από το Ινστιτούτο Weizmann αποκάλυψε ότι τα πρωτεασώματα του κυττάρου —γνωστά ως «ανακυκλωτήρια» πρωτεϊνών— μπορούν, υπό συγκεκριμένες συνθήκες, να παράγουν αντιμικροβιακά πεπτίδια, προσθέτοντας ένα εντελώς νέο κομμάτι στη γνώση μας για το ανοσοποιητικό.

 Λουτσιάνο Μορέιρα – Ένα εργοστάσιο κουνουπιών που σώζει ζωές

Ο Βραζιλιάνος ερευνητής Λουτσιάνο Μορέιρα δημιούργησε το πρώτο εργοστάσιο παγκοσμίως που παράγει μαζικά κουνούπια φορείς του βακτηρίου Wolbachia.
Η τεχνική μειώνει δραστικά την ικανότητά τους να μεταδίδουν θανατηφόρες ασθένειες όπως ο δάγκειος πυρετός — μια πραγματική επανάσταση για χώρες που πλήττονται κάθε χρόνο από επιδημίες.

 Οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές του 2025

 Δημόσια υγεία και πολιτικές

• Πρίσιους Ματσόσο – Καθοριστική στη διαμόρφωση της πρώτης παγκόσμιας συνθήκης ετοιμότητας για πανδημίες.

• Σούζαν Μονάρεζ – Η μικροβιολόγος που συγκρούστηκε με την κυβέρνηση Τραμπ, υπερασπιζόμενη την ανεξαρτησία των CDC.

 Τεχνητή νοημοσύνη & δεδομένα

• Λιάνγκ Γουενφέγκ – Δημιουργός του DeepSeek, ενός μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης που αναπτύχθηκε με ελάχιστους πόρους και συγκλονίζει τη διεθνή κοινότητα.

• Ατσάλ Αγκραβάλ – Επιστήμονας δεδομένων που αποκάλυψε σοβαρές αδυναμίες στην ινδική ερευνητική παραγωγή, οδηγώντας σε θεσμικές μεταρρυθμίσεις.

 Φυσικές επιστήμες & εξερεύνηση

• Τόνι Τάισον – Ο άνθρωπος πίσω από το Αστεροσκοπείο Vera Rubin, το οποίο θα χαρίσει τις πιο εντυπωσιακές εικόνες μακρινών γαλαξιών.

• Μένγκραν Ντου – Ηγετική φυσιογνωμία σε αποστολή που κατέβηκε στα 9.000 μέτρα βάθος, χαρτογραφώντας ένα άγνωστο υποθαλάσσιο οικοσύστημα.

 Οι «ανερχόμενοι» του 2026

Το Nature επισημαίνει και ορισμένα πρόσωπα που θα απασχολήσουν έντονα τη νέα χρονιά:

• Ριντ Γουάιζμαν και το πλήρωμα του Artemis II, στην αποστολή γύρω από τη Σελήνη.

• Τζορτζίνα Λονγκ, με νέα μορφή ανοσοθεραπείας για δύσκολα εγκεφαλικά καρκινώματα.

• Αμαντού Σαλ, πρωτεργάτης του προγράμματος MADIBA για την παραγωγή εμβολίων στην Αφρική.

• Άλις Ξιάνγκ, ειδικός στην ηθική της ΤΝ, που αποδεικνύει ότι τα μοντέλα μπορούν να εκπαιδεύονται με δίκαια δεδομένα.

• Κολέτ Ντελαβάλα, ακτιβίστρια που μάχεται ενάντια στις πολιτικές παρεμβάσεις στην αμερικανική επιστημονική έρευνα ενόψει των εκλογών του 2026.

Η λίστα του Nature για το 2025 δεν είναι απλώς ένας κατάλογος επιτευγμάτων. Είναι μια παγκόσμια τοιχογραφία προσώπων που έθεσαν σε κίνηση νέες δυνατότητες για την ανθρωπότητα  από τη γονιδιακή επανάσταση μέχρι την εξερεύνηση των αβύσσων, και από την ηθική της τεχνητής νοημοσύνης μέχρι την παγκόσμια υγειονομική προετοιμασία.