ΤΟΠΙΚΑ
Οι παραδοσιακές βρύσες των Σερρών και ο ρόλος τους στη ζωή και την ιστορία του τόπου
Οι Πέτρινες Μνήμες του Νερού
Οι Πέτρινες Μνήμες του Νερού
Στις Σέρρες του 17ου αιώνα, το τρεχούμενο νερό δεν ήταν μόνο ανάγκη, αλλά και στολίδι. Πάνω από 700 πέτρινες
βρύσες στόλιζαν δρόμους και πλατείες, δίνοντας πνοή και χαρακτήρα στην πόλη. Σήμερα, μονάχα λίγες από αυτές
έχουν επιβιώσει – διάσπαρτες τόσο στην πόλη όσο και στα χωριά, σιωπηλοί μάρτυρες μιας εποχής που χάνεται.
Αυτές οι παραδοσιακές κρήνες, είτε με λιτή πέτρινη κατασκευή είτε διακοσμημένες με ανάγλυφες μορφές εμπνευσμένες
από τη φύση και τη μυθολογία, δεν ήταν απλώς υποδομές ύδρευσης. Υπήρξαν τόποι κοινωνικής ζωής, κέντρα καθημερινότητας
και μυστικά σημεία συνάντησης για ερωτευμένους, σε εποχές όπου τα έθιμα δεν επέτρεπαν δημόσιες εκδηλώσεις αγάπης
πριν τον αρραβώνα.
Ενδεικτικά παραδείγματα ζωντανής παράδοσης:
1.Η Βρύση του Ιωάννη Προδρόμου
Χτισμένη το 1930 απέναντι από το ομώνυμο μοναστήρι, η τοξωτή αυτή βρύση είναι ενσωματωμένη σε πέτρινο τοίχο και
μαρτυρά τη λιτή μεγαλοπρέπεια της τοπικής αρχιτεκτονικής.
2.Η Βρύση στο Χιονοχώρι
Κατασκευασμένη τον 19ο αιώνα, με χάλκινο κρουνό και πέτρινη γούρνα για το πότισμα των ζώων, φέρνει στο φως την
πρακτική διάσταση της λαϊκής δημιουργίας.
3.Η Βρύση του Αγίου Πνεύματος
Ένα εντυπωσιακό λαϊκό μνημείο του 1878, φτιαγμένο από πέτρα και μάρμαρο, δεσπόζει στους πρόποδες του Μενοίκιου. Τα
σκαλίσματα με αγγέλους και λουλούδια είχαν, σύμφωνα με την παράδοση, αποτρεπτικό χαρακτήρα ενάντια στο κακό.
4.Η Βρύση στα Άνω Πορόια
Από τις πιο παλιές του είδους, αυτή η μαρμάρινη βρύση του 18ου αιώνα διακοσμεί την πλατεία του χωριού, έχοντας εξυπηρετήσει
για δεκαετίες τις ανάγκες των κατοίκων.
Η φροντίδα ορισμένων κοινοτήτων να διατηρήσουν αυτά τα μνημεία φανερώνει την αξία που τους αποδίδεται ως ζωντανά κομμάτια
της πολιτιστικής ταυτότητας των Σερρών.
Α.Σπ.
βρύσες στόλιζαν δρόμους και πλατείες, δίνοντας πνοή και χαρακτήρα στην πόλη. Σήμερα, μονάχα λίγες από αυτές
έχουν επιβιώσει – διάσπαρτες τόσο στην πόλη όσο και στα χωριά, σιωπηλοί μάρτυρες μιας εποχής που χάνεται.
Αυτές οι παραδοσιακές κρήνες, είτε με λιτή πέτρινη κατασκευή είτε διακοσμημένες με ανάγλυφες μορφές εμπνευσμένες
από τη φύση και τη μυθολογία, δεν ήταν απλώς υποδομές ύδρευσης. Υπήρξαν τόποι κοινωνικής ζωής, κέντρα καθημερινότητας
και μυστικά σημεία συνάντησης για ερωτευμένους, σε εποχές όπου τα έθιμα δεν επέτρεπαν δημόσιες εκδηλώσεις αγάπης
πριν τον αρραβώνα.
Ενδεικτικά παραδείγματα ζωντανής παράδοσης:
1.Η Βρύση του Ιωάννη Προδρόμου
Χτισμένη το 1930 απέναντι από το ομώνυμο μοναστήρι, η τοξωτή αυτή βρύση είναι ενσωματωμένη σε πέτρινο τοίχο και
μαρτυρά τη λιτή μεγαλοπρέπεια της τοπικής αρχιτεκτονικής.
2.Η Βρύση στο Χιονοχώρι
Κατασκευασμένη τον 19ο αιώνα, με χάλκινο κρουνό και πέτρινη γούρνα για το πότισμα των ζώων, φέρνει στο φως την
πρακτική διάσταση της λαϊκής δημιουργίας.
3.Η Βρύση του Αγίου Πνεύματος
Ένα εντυπωσιακό λαϊκό μνημείο του 1878, φτιαγμένο από πέτρα και μάρμαρο, δεσπόζει στους πρόποδες του Μενοίκιου. Τα
σκαλίσματα με αγγέλους και λουλούδια είχαν, σύμφωνα με την παράδοση, αποτρεπτικό χαρακτήρα ενάντια στο κακό.
4.Η Βρύση στα Άνω Πορόια
Από τις πιο παλιές του είδους, αυτή η μαρμάρινη βρύση του 18ου αιώνα διακοσμεί την πλατεία του χωριού, έχοντας εξυπηρετήσει
για δεκαετίες τις ανάγκες των κατοίκων.
Η φροντίδα ορισμένων κοινοτήτων να διατηρήσουν αυτά τα μνημεία φανερώνει την αξία που τους αποδίδεται ως ζωντανά κομμάτια
της πολιτιστικής ταυτότητας των Σερρών.
Α.Σπ.
#SerresParatiritis
