Δεν πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες».
Δεν πρόκειται για διοικητικές αστοχίες.
Δεν πρόκειται για ατυχή διαχείριση.

Η υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ αποκαλύπτει ένα δομημένο, ιεραρχημένο και πολιτικά προστατευμένο σύστημα κατασπατάλησης δημόσιου χρήματος, με χαρακτηριστικά εγκληματικής οργάνωσης. Ένα σύστημα με κομματική σφραγίδα, με πρόσωπα-κλειδιά σε κάθε επίπεδο διοίκησης και με γεωγραφική εξάπλωση σε ολόκληρη τη χώρα ,με τη μεγαλύτερη ένταση και δράση στην Κρήτη.

Όσα ήρθαν στο φως μέσα από τη διαδικασία της εξεταστικής επιτροπής δεν αφήνουν πλέον κανένα περιθώριο αμφιβολίας. Δεν μιλάμε για μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά για μηχανισμό. Έναν μηχανισμό που λειτουργούσε με πολιτικές πλάτες, με επιλεκτικούς ελέγχους, με «ξεπαγώματα» ΑΦΜ κατά παραγγελία και με επιδοτήσεις που δίνονταν όχι βάσει νομιμότητας, αλλά βάσει πολιτικής σκοπιμότητας.

Ένα σύστημα με κέντρο και παρακλάδια

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν είναι άθροισμα ατομικών παρανομιών. Είναι ένα συγκροτημένο σύστημα, με παρακλάδια σε κάθε γωνιά της χώρας, το οποίο απαιτούσε:

• πολιτική κάλυψη,

• διοικητική συνενοχή,

• και κεντρικό συντονισμό.

Η Κρήτη αναδεικνύεται σε κομβικό πεδίο αυτού του συστήματος. Εκεί όπου οι επιδοτήσεις μετατράπηκαν σε εργαλείο πολιτικής επιρροής και αναπαραγωγής ισχύος. Εκεί όπου το «πάρτι» δεν θα μπορούσε να στηθεί χωρίς ανοχή – αν όχι καθοδήγηση – από ψηλά.

Το Μαξίμου γνώριζε

Το κρίσιμο ερώτημα δεν είναι πια αν υπήρχε σκάνδαλο.
Το ερώτημα είναι αν το Μαξίμου γνώριζε.

Η απάντηση είναι σαφής: γνώριζε.

Το γνώριζε όταν απομακρύνθηκε ο Βάρρας, τη στιγμή ακριβώς που άρχισαν να διαβιβάζονται στον εισαγγελέα οι πρώτες σοβαρές υποθέσεις.
Το γνώριζε όταν τοποθετήθηκαν διοικήσεις που, όπως αποδείχθηκε, όχι μόνο δεν ανέκοψαν την ανομία αλλά τη διευκόλυναν.
Το γνώριζε όταν, ιδίως σε προεκλογικές περιόδους, «λύνονταν» προβλήματα που κανονικά θα έπρεπε να οδηγήσουν σε καταλογισμούς και ποινικές ευθύνες.

Και το γνώριζε απολύτως όταν, στην εξεταστική, επιλέχθηκε η συνειδητή απονεύρωση της διαδικασίας.

Ο φόβος της προανακριτικής

Η άρνηση σύστασης προανακριτικής επιτροπής δεν ήταν πράξη θεσμικής ευθύνης. Ήταν πράξη πολιτικού φόβου.

Φόβου απέναντι στα στοιχεία.
Φόβου απέναντι στις υπογραφές.
Φόβου απέναντι στη διαδρομή του χρήματος.

Η προανακριτική αποφεύχθηκε γιατί θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε σαφείς ποινικές ευθύνες υπουργών της κυβέρνησης του Κυριάκος Μητσοτάκης. Και αυτό δεν ήταν διαχειρίσιμο για το κυβερνητικό αφήγημα.

Αντί για κάθαρση, στοχοποίηση

Αντί να συγκρουστεί με το ίδιο της το σύστημα, η κυβέρνηση επέλεξε για ακόμη μία φορά τη γνώριμη συνταγή: κοινωνικό αυτοματισμό και στοχοποίηση των αγροτών. Επιχείρησε να μετατρέψει τα θύματα του σκανδάλου σε ενόχους, να αμαυρώσει τις κινητοποιήσεις και να διασπάσει την κοινωνική τους στήριξη.

Δεν είναι απλώς ανήθικο. Είναι μέρος της συγκάλυψης.

Το σκάνδαλο δεν κλείνει

Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν κλείνει επικοινωνιακά.
Δεν κουκουλώνεται με διαρροές.
Δεν θάβεται με εξεταστικές-βιτρίνες.

Έχει ήδη εγγραφεί στη συλλογική συνείδηση ως κρατικό σκάνδαλο με κομματική ταυτότητα και κεντρική πολιτική ευθύνη. Και όσο η κυβέρνηση επιμένει να το αντιμετωπίζει ως πρόβλημα εικόνας, τόσο θα βαθαίνει το πολιτικό και ηθικό της έλλειμμα.

Διότι εδώ δεν μιλάμε για λάθη.
Μιλάμε για σύστημα.
Και το σύστημα αυτό είχε γνώση, κάλυψη και πολιτικό προϊστάμενο.

Πασχάλης Θ. Τόσιος