Οι αποκαλύψεις στη δίκη των υποκλοπών, ο θεσμικός εξευτελισμός που εξελίσσεται στην Εξεταστική Επιτροπή και τα ολοένα πιο ντροπιαστικά στοιχεία για τον ΟΠΕΚΕΠΕ δεν συνιστούν απλώς μια αλληλουχία σκανδάλων. Συνθέτουν μια ενιαία πολιτική εικόνα: αυτή της κανονικοποίησης της εκτροπής.

Δεν πρόκειται για «αστοχίες» ή «κακούς χειρισμούς». Πρόκειται για μια συνειδητή στρατηγική απαξίωσης της λογοδοσίας. Οι θεσμοί δεν καταργούνται· απονευρώνονται. Λειτουργούν προσχηματικά, χωρίς ουσιαστική πρόθεση αποκάλυψης της αλήθειας ή απόδοσης ευθυνών. Η Δικαιοσύνη αντιμετωπίζεται ως επικοινωνιακό εμπόδιο, το Κοινοβούλιο ως μηχανισμός συγκάλυψης και το δημόσιο χρήμα ως πεδίο ανεξέλεγκτης διαχείρισης.

Σε μια δημοκρατία με στοιχειώδη θεσμική ευπρέπεια, η πολιτική κατάληξη θα ήταν αυτονόητη. Όχι επειδή «το επιβάλλει η αντιπολίτευση», αλλά επειδή το επιβάλλει το ίδιο το Σύνταγμα ως πνεύμα και όχι ως τυπική επίκληση άρθρων. Όταν η εκτελεστική εξουσία παρακολουθεί, συγκαλύπτει και υπονομεύει τους μηχανισμούς ελέγχου, η προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία δεν είναι επιλογή· είναι δημοκρατική υποχρέωση.

Το πιο ανησυχητικό, όμως, δεν είναι όσα αποκαλύπτονται. Είναι όσα δεν προκαλούν πια καμία πολιτική συνέπεια. Η αλαζονεία της εξουσίας, η σιωπή απέναντι στην ευθύνη και η διαρκής μετάθεση του προβλήματος στο «επικοινωνιακό πεδίο» διαβρώνουν αργά αλλά σταθερά τη σχέση κοινωνίας και πολιτικού συστήματος.

Και όταν η δημοκρατία αδειάζει από περιεχόμενο, δεν καταρρέει με θόρυβο. Καταρρέει αθόρυβα. Μέχρι τη στιγμή που το κόστος γίνεται συλλογικό και μη αναστρέψιμο.

Πασχάλης Θ. Τόσιος