ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Προειδοποίηση: Μην συνηθίσετε τον καύσωνα!
Οι πρώιμοι, συχνοί και παρατεταμένοι καύσωνες δεν πρέπει να γίνουν κανονικότητα επισημαίνουν έλληνες επιστήμονες. Διότι τότε, όπως εξηγούν, θα αφεθούμε στις επικίνδυνες συνέπειές τους! Πηγή: Protagon.gr
Οι πρώιμοι, συχνοί και παρατεταμένοι καύσωνες δεν πρέπει να γίνουν κανονικότητα επισημαίνουν έλληνες επιστήμονες. Διότι τότε, όπως εξηγούν, θα αφεθούμε στις επικίνδυνες συνέπειές τους! Πηγή: Protagon.gr
Η θερμική επιβάρυνση που υφίστανται οι ανθρώπινοι οργανισμοί εξαιτίας της πρώιμης και παρατεταμένης ζέστης απασχολεί
όλο και περισσότερο τους επιστήμονες, οι οποίοι διακρίνουν εκτός των άλλων και τον κίνδυνο να θεωρήσουμε τις συνθήκες
αυτές κανονικές, άρα και να «ξεχάσουμε» τα μέτρα προστασίας απέναντί τους. Στην Ελλάδα, ο Ιούνιος του 2025
χαρακτηρίστηκε ως ο δεύτερος θερμότερος των τελευταίων 16 ετών σχεδόν σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας,
σύμφωνα με τα δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/ meteo.
Οπως εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο ο διευθυντής Ερευνών του ΙΕΠΒΑ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών,
δρ Κώστας Λαγουβάρδος, ο Ιούνιος ήταν ένας μήνας πιο θερμός από τα κανονικά, σε ορισμένες περιφέρειες της χώρας.
«Κυρίως στη δυτική και βόρεια Ελλάδα, καταγράφηκε θερμική απόκλιση άνω των δύο βαθμών στις Κυκλάδες και στην Κρήτη
ήταν στον ένα βαθμό περίπου». Δεν πρέπει να συνηθίσουμε Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο μία αρχική παρατήρηση είναι ότι
τα τελευταία χρόνια συσσωρεύονται μεγάλης διάρκειας καύσωνες στη χώρα μας. «Αυτό συμβαίνει τα τελευταία 4 με 5 χρόνια,
αλλά απαιτείται περισσότερος χρόνος για να έχουμε μία αποτίμηση αν αυτή είναι μία συστηματική τάση ή όχι. Θα πρέπει
να μην κάνουμε όμως το λάθος, ότι επειδή μια περίοδος είναι ζεστή μεν, αλλά δεν είναι ακραία, δεν υπάρχει πρόβλημα»,
σημειώνει.
«Ο Ιούνιος ήταν θερμός μήνας και η αίσθηση που έχουμε είναι ότι ήταν καλύτερα από πέρυσι, ωστόσο ο αντίστοιχος περσινός
μήνας ήταν ακραίος. Αυτό δεν σημαίνει ότι βελτιωνόμαστε. Ηταν ένας ζεστός μήνας, στη συνέχεια πολλών ζεστών μηνών, και
κυρίως πολλών ζεστών καλοκαιριών την τελευταία δεκαετία κι αυτό είναι το ανησυχητικό», εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος. Οι πρώιμοι,
αλλά όλο και πιο συχνοί καύσωνες οδηγούν σε ερωτήματα, όπως κατά πόσο «συνηθίζει» ο ανθρώπινος οργανισμός την έκθεση σε
ακραίες θερμοκρασίες. «Τα συχνότερα και πιο εκτεταμένα επεισόδια ακραίων θερμοκρασιών δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως
μία κανονικότητα», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής για την Αντιμετώπιση της Αστικής Υπερθέρμανσης στα Ηνωμένα Εθνη
συνεργαζόμενη με το UN Habitats και UNEP, Ελένη Μυριβήλη. Και προσθέτει: «Συνηθίζουμε σημαίνει ότι αφήνουμε τους εαυτούς
μας να θεωρούμε ότι θα πρέπει να προστατευτούμε από μόνοι μας από αυτά τα φαινόμενα, χωρίς να απαιτούμε πολιτικές που θα
κάνουν τη ζωή μας πιο βιώσιμη. Πράγματι, είναι δεδομένο ότι θα ανέβουν οι θερμοκρασίες, ότι τέτοιου είδους φαινόμενα
αυξάνονται.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η υγεία μας αλλά και η οικονομία δεν πρέπει να προστατευτούν με κεντρικές πολιτικές και στρατηγικές.
Χρειάζεται κεντρική και πιο ουσιαστική υποστήριξη με μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη και όχι στην καταστολή». Η πρόβλεψη για
τον υπόλοιπο Ιούλιο Ο κ. Λαγουβάρδος σημειώνει ότι το θετικό στοιχείο στις θερμοκρασίες που προηγήθηκαν φέτος, ήταν ότι «δεν
πρόλαβαν να ζεστάνουν τα βράδια στις πόλεις», ωστόσο το νέο κύμα αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλές θερμοκρασίες τη νύχτα να
είναι πιο έντονη η δυσφορία. Ο ίδιος τονίζει ότι ο Ιούλιος ξεκίνησε με καύσωνα και την ερχόμενη εβδομάδα αναμένονται εκ νέου
πολύ υψηλές θερμοκρασίες που σε πολλές περιοχές θα ξεπεράσουν τους 37 βαθμούς. «Θα έχει μια διάρκεια πιθανόν 7-8 ημερών,
αλλά δεν θα είναι ακραίος θερμοκρασιακά. Θα μας κουράσει επομένως και θα έχει σαν αποτέλεσμα να ανεβάσει αρκετά τις μέσες
τιμές του Ιουλίου».
Μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για τη θερμική καταπόνηση με βάση τα μελλοντικά κλιματικά σενάρια διαπιστώθηκε ότι
αυτή αναμένεται να είναι πολύ ισχυρή και να αυξηθεί. «Την περίοδο που αναλύσαμε, από το 1991-2020, λαμβάνοντας υπόψιν,
πραγματικά στοιχεία κι όχι μελλοντικά σενάρια παρατηρήσαμε ήδη ότι έχει αυξηθεί. Αυτό που θέλαμε να απαντήσουμε τώρα είναι
πόσο ακόμη. Οι θερμικοί δείκτες έχουν ήδη αυξηθεί κατά 1,5 βαθμό περίπου. Τα πιο μετριοπαθή σενάρια δείχνουν αύξηση για το
μέλλον + 1,5 βαθμό, ενώ τα πιο απαισιόδοξα δείχνουν +3. Στα μεγάλα αστικά κέντρα, η συνεχής θερμική επιβάρυνση των ανθρώπων
είναι πολύ σημαντικό πρόβλημα και διάσταση της κλιματικής αλλαγής», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος. Σιωπηλός δολοφόνος Πολλή
συζήτηση προκάλεσε η πρόσφατη έρευνα του Imperial College του Λονδίνου και του London School of Hygiene and Tropical Medicine
η οποία υπολόγισε ότι περίπου 2.300 άνθρωποι ενδέχεται να πέθαναν από αίτια που συνδέονται με τη ζέστη σε 12 πόλεις της Ευρώπης,
στη διάρκεια του καύσωνα που έπληξε διάφορες χώρες από τις 23 Ιουνίου έως τις 2 Ιουλίου. «Το ζήτημα με τον καύσωνα που αποκαλείται
silent killer – σιωπηλός δολοφόνος, είναι ότι δεν γνωρίζουμε ποιες ακριβώς είναι οι άμεσες επιπτώσεις του», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η
κυρία Μυριβήλη και προσθέτει ότι η θνησιμότητα από επεισόδια ακραίας ζέστης συνήθως συνδυάζεται με προϋπάρχοντα νοσήματα.
«Αναπνευστικά, καρδιοαγγειακά κι άλλες παθήσεις. Δεν είναι απλό να εκτιμήσουμε ποιοι και πόσοι είναι οι θάνατοι εξαιτίας της ζέστης.
Επειδή πολλές φορές αυτή είναι δευτερεύουσα αιτία, δηλαδή χειροτερεύει παθήσεις που ήδη υπάρχουν». Ανησυχητική επίσης είναι η
θερμική καταπόνηση του ανθρώπινου οργανισμού από την όλο και συχνότερη έκθεση σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Σύμφωνα με τον μεταδιδακτορικό
ερευνητή στην ομάδα του ΜΕΤΕΟ, Χρήστο Γιάνναρο, σε τέτοιου είδους συνθήκες, τα πρώιμα επεισόδια καύσωνα συνδέονται με τα μεγαλύτερα
ποσοστά θνησιμότητας. Οπως εξηγεί, το ιδανικό για τον οργανισμό είναι να αυξάνεται σταδιακά η θερμοκρασία οπότε να προσαρμόζεται για να μπορεί
να αντεπεξέλθει στις υψηλότερες θερμοκρασίες του καλοκαιριού. «Αν όμως, στη μετάβαση αυτή, τον Μάιο για παράδειγμα, σημειώνονται ακραίες θερμοκρασίες,
πιο υψηλές από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα, τότε αυτό αποτελεί σοκ για τον οργανισμό, πολύ πιο έντονο, γιατί δεν έχει
προλάβει να εγκλιματιστεί σε τέτοιου είδους συνθήκες. Αν υπάρχει ένα επεισόδιο καύσωνα αρχές Σεπτεμβρίου, ή τέλος Αυγούστου,
δεν θα είναι τόσο μεγάλη η επίπτωση, γιατί ήδη ο οργανισμός έχει εκτεθεί», σημειώνει. Έχοντας δημιουργήσει μαζί με άλλους
ερευνητές το βιομετεωρολογικό σύστημα προειδοποίησης HEAT-ALARM, που εκδίδει προειδοποιήσεις σε κάθε περιφερειακή ενότητα της
χώρας για ημέρες κατά τις οποίες η θερμή επιβάρυνση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, ο κ. Γιάνναρος επισημαίνει
ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης του πιλοτικής εφαρμογής, το 2024 κατέγραψε 50 με 60 προειδοποιήσεις, τουλάχιστον από μέτριο επίπεδο
και πάνω.
Όπως τονίζει σχετικά με πέρσι οι προειδοποιήσεις που εκδόθηκαν οφείλονται στις ακραίες συνθήκες που επικρατούσαν συνολικά όλο το
καλοκαίρι. «Φέτος υπήρχε ένα περιστατικό στο τέλος Μαΐου για την Κρήτη, και τώρα είχαμε δύο κύματα, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο».
Πηγή: Protagon.gr
όλο και περισσότερο τους επιστήμονες, οι οποίοι διακρίνουν εκτός των άλλων και τον κίνδυνο να θεωρήσουμε τις συνθήκες
αυτές κανονικές, άρα και να «ξεχάσουμε» τα μέτρα προστασίας απέναντί τους. Στην Ελλάδα, ο Ιούνιος του 2025
χαρακτηρίστηκε ως ο δεύτερος θερμότερος των τελευταίων 16 ετών σχεδόν σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας,
σύμφωνα με τα δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/ meteo.
Οπως εξηγεί στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο ο διευθυντής Ερευνών του ΙΕΠΒΑ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών,
δρ Κώστας Λαγουβάρδος, ο Ιούνιος ήταν ένας μήνας πιο θερμός από τα κανονικά, σε ορισμένες περιφέρειες της χώρας.
«Κυρίως στη δυτική και βόρεια Ελλάδα, καταγράφηκε θερμική απόκλιση άνω των δύο βαθμών στις Κυκλάδες και στην Κρήτη
ήταν στον ένα βαθμό περίπου». Δεν πρέπει να συνηθίσουμε Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο μία αρχική παρατήρηση είναι ότι
τα τελευταία χρόνια συσσωρεύονται μεγάλης διάρκειας καύσωνες στη χώρα μας. «Αυτό συμβαίνει τα τελευταία 4 με 5 χρόνια,
αλλά απαιτείται περισσότερος χρόνος για να έχουμε μία αποτίμηση αν αυτή είναι μία συστηματική τάση ή όχι. Θα πρέπει
να μην κάνουμε όμως το λάθος, ότι επειδή μια περίοδος είναι ζεστή μεν, αλλά δεν είναι ακραία, δεν υπάρχει πρόβλημα»,
σημειώνει.
«Ο Ιούνιος ήταν θερμός μήνας και η αίσθηση που έχουμε είναι ότι ήταν καλύτερα από πέρυσι, ωστόσο ο αντίστοιχος περσινός
μήνας ήταν ακραίος. Αυτό δεν σημαίνει ότι βελτιωνόμαστε. Ηταν ένας ζεστός μήνας, στη συνέχεια πολλών ζεστών μηνών, και
κυρίως πολλών ζεστών καλοκαιριών την τελευταία δεκαετία κι αυτό είναι το ανησυχητικό», εξηγεί ο κ. Λαγουβάρδος. Οι πρώιμοι,
αλλά όλο και πιο συχνοί καύσωνες οδηγούν σε ερωτήματα, όπως κατά πόσο «συνηθίζει» ο ανθρώπινος οργανισμός την έκθεση σε
ακραίες θερμοκρασίες. «Τα συχνότερα και πιο εκτεταμένα επεισόδια ακραίων θερμοκρασιών δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως
μία κανονικότητα», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής για την Αντιμετώπιση της Αστικής Υπερθέρμανσης στα Ηνωμένα Εθνη
συνεργαζόμενη με το UN Habitats και UNEP, Ελένη Μυριβήλη. Και προσθέτει: «Συνηθίζουμε σημαίνει ότι αφήνουμε τους εαυτούς
μας να θεωρούμε ότι θα πρέπει να προστατευτούμε από μόνοι μας από αυτά τα φαινόμενα, χωρίς να απαιτούμε πολιτικές που θα
κάνουν τη ζωή μας πιο βιώσιμη. Πράγματι, είναι δεδομένο ότι θα ανέβουν οι θερμοκρασίες, ότι τέτοιου είδους φαινόμενα
αυξάνονται.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η υγεία μας αλλά και η οικονομία δεν πρέπει να προστατευτούν με κεντρικές πολιτικές και στρατηγικές.
Χρειάζεται κεντρική και πιο ουσιαστική υποστήριξη με μεγαλύτερη έμφαση στην πρόληψη και όχι στην καταστολή». Η πρόβλεψη για
τον υπόλοιπο Ιούλιο Ο κ. Λαγουβάρδος σημειώνει ότι το θετικό στοιχείο στις θερμοκρασίες που προηγήθηκαν φέτος, ήταν ότι «δεν
πρόλαβαν να ζεστάνουν τα βράδια στις πόλεις», ωστόσο το νέο κύμα αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλές θερμοκρασίες τη νύχτα να
είναι πιο έντονη η δυσφορία. Ο ίδιος τονίζει ότι ο Ιούλιος ξεκίνησε με καύσωνα και την ερχόμενη εβδομάδα αναμένονται εκ νέου
πολύ υψηλές θερμοκρασίες που σε πολλές περιοχές θα ξεπεράσουν τους 37 βαθμούς. «Θα έχει μια διάρκεια πιθανόν 7-8 ημερών,
αλλά δεν θα είναι ακραίος θερμοκρασιακά. Θα μας κουράσει επομένως και θα έχει σαν αποτέλεσμα να ανεβάσει αρκετά τις μέσες
τιμές του Ιουλίου».
Μελέτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών για τη θερμική καταπόνηση με βάση τα μελλοντικά κλιματικά σενάρια διαπιστώθηκε ότι
αυτή αναμένεται να είναι πολύ ισχυρή και να αυξηθεί. «Την περίοδο που αναλύσαμε, από το 1991-2020, λαμβάνοντας υπόψιν,
πραγματικά στοιχεία κι όχι μελλοντικά σενάρια παρατηρήσαμε ήδη ότι έχει αυξηθεί. Αυτό που θέλαμε να απαντήσουμε τώρα είναι
πόσο ακόμη. Οι θερμικοί δείκτες έχουν ήδη αυξηθεί κατά 1,5 βαθμό περίπου. Τα πιο μετριοπαθή σενάρια δείχνουν αύξηση για το
μέλλον + 1,5 βαθμό, ενώ τα πιο απαισιόδοξα δείχνουν +3. Στα μεγάλα αστικά κέντρα, η συνεχής θερμική επιβάρυνση των ανθρώπων
είναι πολύ σημαντικό πρόβλημα και διάσταση της κλιματικής αλλαγής», σημειώνει ο κ. Λαγουβάρδος. Σιωπηλός δολοφόνος Πολλή
συζήτηση προκάλεσε η πρόσφατη έρευνα του Imperial College του Λονδίνου και του London School of Hygiene and Tropical Medicine
η οποία υπολόγισε ότι περίπου 2.300 άνθρωποι ενδέχεται να πέθαναν από αίτια που συνδέονται με τη ζέστη σε 12 πόλεις της Ευρώπης,
στη διάρκεια του καύσωνα που έπληξε διάφορες χώρες από τις 23 Ιουνίου έως τις 2 Ιουλίου. «Το ζήτημα με τον καύσωνα που αποκαλείται
silent killer – σιωπηλός δολοφόνος, είναι ότι δεν γνωρίζουμε ποιες ακριβώς είναι οι άμεσες επιπτώσεις του», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η
κυρία Μυριβήλη και προσθέτει ότι η θνησιμότητα από επεισόδια ακραίας ζέστης συνήθως συνδυάζεται με προϋπάρχοντα νοσήματα.
«Αναπνευστικά, καρδιοαγγειακά κι άλλες παθήσεις. Δεν είναι απλό να εκτιμήσουμε ποιοι και πόσοι είναι οι θάνατοι εξαιτίας της ζέστης.
Επειδή πολλές φορές αυτή είναι δευτερεύουσα αιτία, δηλαδή χειροτερεύει παθήσεις που ήδη υπάρχουν». Ανησυχητική επίσης είναι η
θερμική καταπόνηση του ανθρώπινου οργανισμού από την όλο και συχνότερη έκθεση σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Σύμφωνα με τον μεταδιδακτορικό
ερευνητή στην ομάδα του ΜΕΤΕΟ, Χρήστο Γιάνναρο, σε τέτοιου είδους συνθήκες, τα πρώιμα επεισόδια καύσωνα συνδέονται με τα μεγαλύτερα
ποσοστά θνησιμότητας. Οπως εξηγεί, το ιδανικό για τον οργανισμό είναι να αυξάνεται σταδιακά η θερμοκρασία οπότε να προσαρμόζεται για να μπορεί
να αντεπεξέλθει στις υψηλότερες θερμοκρασίες του καλοκαιριού. «Αν όμως, στη μετάβαση αυτή, τον Μάιο για παράδειγμα, σημειώνονται ακραίες θερμοκρασίες,
πιο υψηλές από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα, τότε αυτό αποτελεί σοκ για τον οργανισμό, πολύ πιο έντονο, γιατί δεν έχει
προλάβει να εγκλιματιστεί σε τέτοιου είδους συνθήκες. Αν υπάρχει ένα επεισόδιο καύσωνα αρχές Σεπτεμβρίου, ή τέλος Αυγούστου,
δεν θα είναι τόσο μεγάλη η επίπτωση, γιατί ήδη ο οργανισμός έχει εκτεθεί», σημειώνει. Έχοντας δημιουργήσει μαζί με άλλους
ερευνητές το βιομετεωρολογικό σύστημα προειδοποίησης HEAT-ALARM, που εκδίδει προειδοποιήσεις σε κάθε περιφερειακή ενότητα της
χώρας για ημέρες κατά τις οποίες η θερμή επιβάρυνση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, ο κ. Γιάνναρος επισημαίνει
ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης του πιλοτικής εφαρμογής, το 2024 κατέγραψε 50 με 60 προειδοποιήσεις, τουλάχιστον από μέτριο επίπεδο
και πάνω.
Όπως τονίζει σχετικά με πέρσι οι προειδοποιήσεις που εκδόθηκαν οφείλονται στις ακραίες συνθήκες που επικρατούσαν συνολικά όλο το
καλοκαίρι. «Φέτος υπήρχε ένα περιστατικό στο τέλος Μαΐου για την Κρήτη, και τώρα είχαμε δύο κύματα, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο».
Πηγή: Protagon.gr
#SerresParatiritis
