Σήψη ως Κανονικότητα και η Ντροπή σε Αναστολή
Έχουμε φτάσει στο σημείο να εκθειάζουμε εκείνον που «κατάφερε μια δουλειά από το παράθυρο» και να αντιμετωπίζουμε με καχυποψία αυτόν που πήγε από την πόρτα. Αν θέλεις να είσαι σωστός, πρέπει και να απολογείσαι.
Έχουμε φτάσει στο σημείο να εκθειάζουμε εκείνον που «κατάφερε μια δουλειά από το παράθυρο» και να αντιμετωπίζουμε με καχυποψία αυτόν που πήγε από την πόρτα. Αν θέλεις να είσαι σωστός, πρέπει και να απολογείσαι.
Υπάρχει μια λέξη που περιγράφει αυτό που ζούμε: σήψη.
Και δεν είναι πια μεταφορά. Είναι συνθήκη. Είναι το νέο κοινωνικό manual.
Το άδικο δεν τιμωρείται, το σωστό δεν επιβραβεύεται, η εντιμότητα δεν αναγνωρίζεται.
Το «πώς να το κάνουμε, έτσι γίνεται» έγινε πολιτικό και επαγγελματικό δόγμα.Η πιο επικίνδυνη μετάλλαξη δεν είναι η παρανομία ίδια.
Είναι η αποδοχή της.Γιατί το να μην τιμωρείς την αδικία, ισοδυναμεί με το να τιμωρείς αυτόν που επιμένει να είναι δίκαιος.
Το να προσπερνάς τη λαμογιά επειδή «θα την έκανε άλλος», ισοδυναμεί με το να δείχνεις με το δάχτυλο τον έντιμο και να του λες: «εσύ είσαι το κορόιδο».
Η υπεροχή του θρασύ
Σε κάθε δομή ,επαγγελματική, πολιτική, οικονομική , έχει επικρατήσει ο ίδιος τύπος ανθρώπου:
ο θρασύς.Αυτός που δεν ντρέπεται όχι γιατί δεν τον αφορά η ντροπή, αλλά γιατί ξέρει ότι κανείς δεν θα του τη θυμίσει.
Έχουμε φτάσει στο σημείο να εκθειάζουμε εκείνον που «κατάφερε μια δουλειά από το παράθυρο» και να αντιμετωπίζουμε με καχυποψία αυτόν που πήγε από την πόρτα.
Αν θέλεις να είσαι σωστός, πρέπει και να απολογείσαι.
Κανείς δεν ντρέπεται πια
Η ελληνική κοινωνία , από τις μικρές συναλλαγές μέχρι τα μεγάλα deals κινείται με την εξής εξίσωση:
Λαμογιά + ανοχή = κανονικότητα.
Ο έντιμος τρίβεται με αγανάκτηση γιατί βλέπει τον «έξυπνο» να αμείβεται.
Ο «έξυπνος» τρίβει τα χέρια του γιατί αντιλαμβάνεται ότι το περιβάλλον τον προστατεύει.
Και κάθε φορά που κάτι γίνεται «μέσα από την άκρη του ματιού», μια γραμμή θεσμικής αξιοπρέπειας κατεβαίνει λίγο πιο κάτω.
Σήμερα, δεν χρειάζεται καν να καλυφθεί η παρανομία.
Λέγεται δυνατά.
Διηγείται ως success story.
Αποτελεί βιογραφικό στοιχείο.
Και οι νομοταγείς, τι;
Υπάρχει μια σκληρή διαπίστωση: σε αυτή την κοινωνική συνθήκη, ο νομοταγής είναι το εξωτικό είδος.
Θεωρείται αφελής.
Θεωρείται κουτός.
Και το χειρότερο: θεωρείται προβληματικός γιατί «δεν βολεύεται».
Είναι σαν να έχει αντιστραφεί η έννοια της κοινωνικής αξιοπρέπειας.
Δεν είναι ο έντιμος που αποτελεί πρότυπο, αλλά εκείνος που «βολεύτηκε».
Η νέα γενιά λαμόγιων
Η σήψη δεν είναι υπόθεση μόνο των παλαιών «βολεμένων».
Έχουμε και τη νέα γενιά των «αστεριών του τίποτα»:
-
αυτών που νομίζουν ότι το networking είναι υποκατάστατο ικανότητας,
-
αυτών που χτίζουν δημόσιο προφίλ χωρίς ιδιωτική δουλειά,
-
αυτών που μιλούν ως ειδήμονες πάνω σε κάθε θέμα, ενώ δεν έχουν κοπιάσει πάνω σε κανένα.
Και ήδη θεωρούνται «ανερχόμενοι».
Ένας τίτλος που στηρίζει η μετριότητα της εποχής.
Όμως υπάρχει και η άλλη πλευρά
Υπάρχει μια βαθύτερη κοινωνική ένταση έτοιμη να εκραγεί:
η συσσωρευμένη οργή των ανθρώπων που παλεύουν καθαρά.
Που πληρώνουν, δεν τάζουν.
Που δουλεύουν και δεν παρασιτούν.
Που θέλουν να σηκώσουν το κεφάλι και βλέπουν απέναντι μια μηχανή που τους πατάει.
Αυτή η σύγκρουση θα γίνει.
Όχι γιατί πρέπει.
Αλλά γιατί είναι αναπόφευκτη.
Και κάτι τελευταίο
Η σήψη δεν ανατρέπεται με ηθικολογία.
Ανατρέπεται με τιμωρία.
Με θεσμούς.
Με δημόσια έκθεση.
Με το να αποκαλύπτονται ονόματα, πρακτικές, διαδρομές.
Κάποιοι «αστέρες» του τώρα, όπως και κάποιοι βολεμένοι του χθες, θα ανακαλύψουν πολύ γρήγορα ότι όταν το στημένο χαλί τραβηχτεί, μένεις ξυπόλυτος και εκτεθειμένος.Τότε δεν θα φταίει κανείς άλλος.
Τότε θα είναι αργά να ανακαλύψουν την αξιοπρέπεια.
Και αυτό θα είναι η πιο δίκαιη κάθαρση.