Τι είναι τα πορτοκαλί τιμολόγια

Η νέα πολιτική προβλέπει ότι οι καταναλωτές θα ενημερώνονται από την προηγούμενη ημέρα για την τιμή του ρεύματος ανά ώρα. Ανάλογα με το αν οι τιμές εκείνη την ημέρα είναι υψηλές ή χαμηλές, ο καταναλωτής καλείται να προσαρμόσει:

• πότε θα βάλει πλυντήριο

• πότε θα μαγειρέψει

• πότε θα ενεργοποιήσει θερμοσυσσωρευτές και κλιματιστικά

• πότε θα λειτουργήσει επαγγελματικό εξοπλισμό

Η αποχώρηση από το συγκεκριμένο συμβόλαιο θα είναι ελεύθερη, χωρίς ρήτρα.

Ωστόσο, προϋπόθεση συμμετοχής είναι η ύπαρξη έξυπνου μετρητή (ευφυούς συστήματος μέτρησης), του οποίου η εγκατάσταση υπάγεται στον ΔΕΔΔΗΕ. Με άλλα λόγια, ο νέος τύπος τιμολόγησης δεν είναι απλώς μια εμπορική επιλογή, αλλά συνδέεται και με μια τεχνική υποχρέωση που θα επεκτείνει σημαντικά τη χρήση ψηφιακών μετρητών.

 Τι σημαίνει για τους παρόχους

Με το νέο σύστημα:

• οι πάροχοι δεν υποχρεούνται πλέον να «κλειδώνουν» τιμές

• δεν αναλαμβάνουν ρίσκο σε περίπτωση αυξήσεων της χονδρεμπορικής τιμής

• μετατρέπουν την τιμολόγηση σε αυτοματοποιημένη μεταφορά της τιμής του Χρηματιστηρίου Ενέργειας

• αποκτούν μεγαλύτερη ευελιξία στην τιμολόγηση χωρίς σταθερές επιβαρύνσεις και ρήτρες

Στην πράξη, το ρίσκο της ενέργειας που μέχρι σήμερα βάραινε τον πάροχο είτε εν μέρει είτε ολικώς ,περνά στον πολίτη.

Ποιος ωφελείται και ποιος χάνει

Θεωρητικά ευνοημένοι εμφανίζονται όσοι μπορούν να μεταφέρουν μέρος ή το σύνολο της κατανάλωσης σε οικονομικότερες ώρες.

Αυτοί είναι:

● επιχειρήσεις με αυτοματοποιημένα συστήματα
● νοικοκυριά που έχουν τη δυνατότητα χρήσης νυχτερινού ωραρίου
● μεγάλοι καταναλωτές που παρακολουθούν καθημερινά την αγορά

Αντίθετα, χαμένοι είναι:

- εργαζόμενες οικογένειες με σταθερά ωράρια
- μικρομεσαίες επιχειρήσεις που λειτουργούν σε συγκεκριμένο ωράριο
- ηλικιωμένοι και νοικοκυριά χωρίς τεχνολογική ευχέρεια
- καταναλωτές που δεν μπορούν να μεταφέρουν εύκολα την κατανάλωση

Πρακτικά, ο καταναλωτής καλείται να λειτουργεί «σαν ενέργεια-διαχειριστής του σπιτιού του», με εφαρμογές, ειδοποιήσεις και καθημερινό έλεγχο τιμών.

 Η ψηφιακή προϋπόθεση και το κόστος

Η καθιέρωση των πορτοκαλί τιμολογίων συμπίπτει χρονικά με το πρόγραμμα εκτεταμένης εγκατάστασης έξυπνων μετρητών από τον ΔΕΔΔΗΕ. Πρόκειται για συμβάσεις δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ, με στόχο την αντικατάσταση σταδιακά των αναλογικών μετρητών.

Η αγορά, πάντως, θεωρεί σχεδόν δεδομένο ότι η δυναμική τιμολόγηση θα επιταχύνει την εκπόνηση έργων και υποδομών. Με άλλα λόγια, η μετάβαση δεν αφορά μόνο την τιμή του ρεύματος αλλά και μια νέα αγορά εξοπλισμού, εφαρμογών και τεχνολογικών λύσεων.

Η πολιτική διάσταση

Κυβερνητικοί κύκλοι μιλούν για «εκσυγχρονισμό», διαφάνεια, πραγματική ενημέρωση και δυνατότητα εξοικονόμησης για τους καταναλωτές.

Ωστόσο, η αντιπαράθεση γύρω από την εφαρμογή της νέας τιμολόγησης εντοπίζει:

• μετακύλιση κινδύνου

• απουσία κοινωνικών φίλτρων

• ενίσχυση των παρόχων

• διαφοροποίηση νοικοκυριών «δύο ταχυτήτων»

Σε κάθε περίπτωση, η αγορά ενέργειας μπαίνει σε νέα φάση. Το ζητούμενο, όμως, δεν είναι απλώς να λειτουργεί με περισσότερα δεδομένα, αλλά να το κάνει χωρίς να αφαιρεί από τον πολίτη τη δυνατότητα αξιοπρεπούς πρόσβασης στην ενέργεια.

Διότι, όπως αποδεικνύεται από τις προηγούμενες κρίσεις στην ενέργεια, η ευκολία με την οποία το κόστος μεταφέρεται στον τελικό καταναλωτή δεν είναι τεχνολογική πρόοδος , είναι πολιτική επιλογή.