12.856 συμβάσεις με παρακάμψεις – 78 με καταργημένη διαδικασία

Το ανώτατο δημοσιονομικό δικαστήριο εντοπίζει:

• 12.856 συμβάσεις όπου παρακάμφθηκαν οι προβλεπόμενοι διαγωνισμοί.

• 78 συμβάσεις όπου εφαρμόστηκε διαδικασία που… έχει ήδη καταργηθεί.

• Σοβαρά κενά σε τεκμηρίωση, ασαφή ή ανύπαρκτα δικαιολογητικά,

• και μια συνολική εικόνα που, όπως επισημαίνει η έκθεση, συνδέεται με ανεπαρκείς ελέγχους, λάθη και διοικητικές αστοχίες.

Το μέγεθος των στοιχείων δεν αφήνει περιθώριο να μιλάμε απλώς για «μεμονωμένα περιστατικά». Αντίθετα, αναδεικνύει μια παγιωμένη κουλτούρα fast–track αναθέσεων, η οποία – ανεξαρτήτως κυβέρνησης – φαίνεται να λειτουργεί ως κανόνας σε ένα σημαντικό τμήμα του δημοσίου.

 Πού εντοπίζονται οι μεγαλύτερες παρεκκλίσεις

Από υπουργεία μέχρι δημόσιους φορείς, το Ελεγκτικό Συνέδριο καταγράφει επαναλαμβανόμενες παρατυπίες, συχνά σε αντικείμενα όπου η διαφάνεια θα έπρεπε να είναι αδιαπραγμάτευτη.
Οι περιοχές με τις μεγαλύτερες αποκλίσεις αφορούν:

• Υπηρεσίες προμηθειών και έργων,

• Αναθέσεις εντός ορίων που «τεμαχίζονται» για να μην περάσουν από διαγωνισμό,

• Συμβάσεις με ελλιπή τεχνικά δελτία,

• Και επαναλαμβανόμενη χρήση εξαιρέσεων, ακόμη και όταν δεν δικαιολογούνται ουσιαστικά.

Η εικόνα που προκύπτει δεν είναι αυτή ενός συστήματος με μεμονωμένα προβλήματα, αλλά ενός πλαισίου που χρειάζεται συνολική θεσμική ανασυγκρότηση.

 6.481 υποθέσεις κάτω των 10.000€ , το “τρικ” που δεν χτυπάει συναγερμό

Το πόρισμα επισημαίνει ακόμη ότι 6.481 αναθέσεις είχαν αξία μέχρι 10.000 ευρώ, το όριο δηλαδή όπου οι διαδικασίες γίνονται πιο «ευέλικτες».
Σε πολλές από αυτές εντοπίζονται παρόμοια μοτίβα με μεγαλύτερες συμβάσεις, υποδηλώνοντας ότι η μικρή αξία λειτουργεί ως όχημα για πλήρη απουσία ελέγχου.

Η συσσώρευση αυτών των μικρών συμβάσεων είναι τελικά εξίσου προβληματική με τα μεγάλα ποσά, καθώς συγκροτεί ένα παράλληλο σύστημα χωρίς ουσιαστική εποπτεία.

 Το συμπέρασμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου: Η διοίκηση δεν αντέχει άλλες “εξαιρέσεις”

Η έκθεση δεν περιορίζεται σε αριθμούς. Θέτει με σαφήνεια ζήτημα:

• επάρκειας των υπηρεσιών,

• ποιότητας των ελέγχων,

• διοικητικών δομών που δεν μπορούν να εγγυηθούν τη νομιμότητα,

• και θεσμικής αντοχής απέναντι στην καταχρηστική χρήση των απευθείας αναθέσεων.

Όταν ο όγκος των παρεκκλίσεων ξεπερνά τα ανεκτά όρια, το πρόβλημα παύει να είναι λογιστικό. Γίνεται πολιτικό, θεσμικό και βαθιά δημοκρατικό.

???? Το κρίσιμο ερώτημα

Δεν είναι μόνο πώς φτάσαμε στα 4,6 δισ.
Το πραγματικό ερώτημα είναι ποιο κράτος θέλουμε:

• Ένα κράτος που λειτουργεί με κανόνες;

• Ή ένα σύστημα όπου οι εξαιρέσεις είναι ο κανόνας και η διαφάνεια προαιρετική;

Σε μια περίοδο όπου η κοινωνία πιέζεται οικονομικά όσο ποτέ, η εικόνα αυτή δεν απλώς προκαλεί – υπονομεύει την ίδια την αξιοπιστία της δημόσιας διοίκησης.

Το Ελεγκτικό Συνέδριο έκανε το μέρος του.
Τώρα η ευθύνη μεταφέρεται εκεί όπου πάντα μεταφέρεται:
στην πολιτική ηγεσία και στους πολίτες που απαιτούν λογοδοσία.