Τ' ΑΠΑΡΑΤΗΡΗΤΑ
Το θέατρο της αρετής
Η εντιμότητα, σε αυτό το θέατρο, έχει μετατραπεί σε τεχνική. Είναι μια τεχνουργημένη εντύπωση, όχι μια βιωμένη στάση. Δεν πηγάζει από αρχές, αλλά από υπολογισμό. Κι όταν χρειαστεί, ανταλλάσσεται, διαπραγματεύεται ή και καταργείται. Γιατί στην πολιτική οικονομία του θεάματος, το προσωπείο αξίζει όσο διαρκεί η παράσταση. Μετά, απλώς αντικαθίσταται
Η εντιμότητα, σε αυτό το θέατρο, έχει μετατραπεί σε τεχνική. Είναι μια τεχνουργημένη εντύπωση, όχι μια βιωμένη στάση. Δεν πηγάζει από αρχές, αλλά από υπολογισμό. Κι όταν χρειαστεί, ανταλλάσσεται, διαπραγματεύεται ή και καταργείται. Γιατί στην πολιτική οικονομία του θεάματος, το προσωπείο αξίζει όσο διαρκεί η παράσταση. Μετά, απλώς αντικαθίσταται
Η δημόσια ζωή υπήρξε πάντα μια σκηνή. Ένα θέατρο επιμελώς στημένο, όπου οι ρόλοι μοιράζονται όχι στους άξιους, αλλά στους ευέλικτους. Σε αυτούς που γνωρίζουν καλά πότε να υποκλιθούν, πότε να ορκιστούν και πότε να δακρύσουν μπροστά στο κοινό. Το πιο προσφιλές έργο αυτού του διαχρονικού ρεπερτορίου είναι το δράμα της εντιμότητας. Το ανεβάζουν συχνά. Πουλάει.
Στο επίκεντρο βρίσκεται πάντοτε η φιγούρα του αλτρουιστή, του υπερασπιστή των αδυνάτων, του ανιδιοτελούς εργάτη του δημοσίου συμφέροντος. Καλοντυμένος, ρητορικά εκπαιδευμένος, με ευγενείς αναφορές και δακρύβρεχτες ιστορίες, ποζάρει μπροστά στα μικρόφωνα σαν προσωποποίηση της αρετής. Ή έτσι νομίζουν οι θεατές. Γιατί το πρόσωπο πίσω από τη μάσκα σπανίως αντέχει στο φως.
Η εντιμότητα, σε αυτό το θέατρο, έχει μετατραπεί σε τεχνική. Είναι μια τεχνουργημένη εντύπωση, όχι μια βιωμένη στάση. Δεν πηγάζει από αρχές, αλλά από υπολογισμό. Κι όταν χρειαστεί, ανταλλάσσεται, διαπραγματεύεται ή και καταργείται. Γιατί στην πολιτική οικονομία του θεάματος, το προσωπείο αξίζει όσο διαρκεί η παράσταση. Μετά, απλώς αντικαθίσταται.
Το κοινό — που κάθεται αμίλητο, μαγνητισμένο από τα μεγάλα λόγια και τις εντυπωσιακές χειρονομίες — γνωρίζει, κατά βάθος, πως το έργο είναι κακόγουστο. Πως οι πρωταγωνιστές υποκρίνονται. Πως οι εξαγγελίες είναι αναλώσιμες. Μα είναι τόσο εθισμένο στο θέαμα, που φοβάται να αποχωρήσει. Κι όταν πέσει η αυλαία και αποκαλυφθεί πως ο τίμιος ήταν κάλπικος, αναζητά με αγωνία τον επόμενο υποψήφιο σωτήρα, για να συνεχιστεί η παράσταση.
Και κάπως έτσι, η κοινωνία διολισθαίνει στην πιο επικίνδυνη αυταπάτη: πως η πολιτική αρετή μπορεί να αποδοθεί με επικοινωνιακά κόλπα, πως η ηθική έχει υποκατασταθεί από εικόνα και πως δεν έχει πια σημασία τι είσαι, αλλά τι φαίνεσαι.
Στο φινάλε, πάντα μένει η ίδια διαπίστωση: το κοινό εξαπατήθηκε, οι ηθοποιοί θησαύρισαν και η σκηνή είναι έτοιμη για την επόμενη παράσταση. Πιο θλιβερή, πιο εξευτελιστική, αλλά πάντοτε sold out.
Τόσιος θ. Πασχάλης
Τόσιος θ. Πασχάλης
#SerresParatiritis
