ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
«ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΣΕΡΡΕΣ» Τέταρτη χρονιά του θεσμού ΣΑΒΒΑΤΟ 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2025
Ο θεσμός Βυζαντινές Σέρρες ξεκίνησε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2022, με στόχο την “συνομιλία” της πόλης των Σερρών με ένα μείζον τμήμα του ιστορικού παρελθόντος της (μαρτυρίες του οποίου παραμένουν ενεργές με τα υψηλότατης αρχιτεκτονικής και καλλιτεχνικής αξίας αρχιτεκτονικά μνημεία – ναούς, μονές και έργα τέχνης), το Βυζαντινό.
Ο θεσμός Βυζαντινές Σέρρες ξεκίνησε για πρώτη φορά τον Νοέμβριο του 2022, με στόχο την “συνομιλία” της πόλης των Σερρών με ένα μείζον τμήμα του ιστορικού παρελθόντος της (μαρτυρίες του οποίου παραμένουν ενεργές με τα υψηλότατης αρχιτεκτονικής και καλλιτεχνικής αξίας αρχιτεκτονικά μνημεία – ναούς, μονές και έργα τέχνης), το Βυζαντινό.
Ο θεσμός περιλαμβάνει συναυλίες βυζαντινής και
παραδοσιακής μουσικής, παραστάσεις, εισηγήσεις και συνέδρια, προβολές
ντοκιμαντέρ κλπ.
Φέτος το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών
και την Ιερά Μητρόπολη Σερρών και Νιγρίτης, προγραμματίζει για το
Σάββατο 29 Νοέμβριου 2025 στις 20:00
μια Διάλεξη/ομιλία & προβολή οπτικού υλικού με θέμα την ιστορική,
αρχιτεκτονική και πνευματική παρακαταθήκη της Ιεράς Μονής Τιμίου
Προδρόμου Σερρών.
«ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΙΜΙΟΥ
ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ»
Με εισηγητές τους : κ. Νικόλαο Μπονόβα, Αρχαιολόγο/Τμηματάρχη Βυζαντινών
μεταβυζαντινών αρχαιοτήτων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών, κ. Ευθύμη Ρίζο,
Αρχαιολόγο του Τμήματος Βυζαντινών μεταβυζαντινών αρχαιοτήτων της Εφορείας
Αρχαιοτήτων Σερρών και τον Αρχιμανδρίτη
π. Γαβριήλ Παλιούρα, Πρωτοσύγκελο της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και
Νιγρίτης.
Στη διάλεξη θα παρουσιαστεί συνοπτικά η ιστορική εξέλιξη των πρώτων αιώνων
του βίου της μονής, τα κυριότερα αρχιτεκτονικά και ζωγραφικά μνημεία της
περιόδου, καθώς και τα ευρήματα πρόσφατης ανασκαφικής έρευνας που
διενεργήθηκε το 2023.
Διάρκεια: 55’
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ «ΑΣΤΕΡΙΑ»
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
*Παράλληλα στο φουαγιέ θα λειτουργήσει έκθεση φωτογραφίας.
Μια ευγενική παραχώρηση από το αρχείο της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου.
Η Μονή Τιμίου Προδρόμου είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία του
βυζαντινού μοναχισμού. Βρίσκεται σε αδιάκοπη λειτουργία από την ίδρυσή της το
έτος 1275 και είναι στενά συνδεδεμένη με τις ιστορικές τύχες της πόλης των
Σερρών, των χωριών του Μενοικίου Όρους και της πεδιάδας του Στρυμόνα, με τα
οποία την συνδέουν διαχρονικά πνευματικοί, καλλιτεχνικοί και οικονομικοί δεσμοί.
Η φάση ίδρυσης της μονής εντάσσεται στην ταραγμένη περίοδο των Παλαιολόγων,
όταν ο πρώτος κτίτορας Ιωαννίκιος ανακαινίζει ερειπωμένη παλαιά μονή και ναό
του Γενεσίου του Προδρόμου. Το έργο του συνεχίζει και ολοκληρώνει ο ανεψιός
του, Ιωάννης, ο οποίος επεκτείνει το μοναστικό συγκρότημα και συντάσσει το
Τυπικό της Μονής (κανονισμό λειτουργίας) λίγο πριν το 1330. Το 14 ο αιώνα, η
μονή διατηρεί στενές σχέσεις με την αριστοκρατία και τους βασιλείς του Βυζαντίου
και της Σερβίας, ενώ προκοδοτείται με εκτενή κτήματα σε όλη την περιοχή και το
καθολικό της διακοσμείται λαμπρά με τοιχογραφίες. Η πρώτος αιώνας της μονής
σημαδεύτηκε από το σχηματισμό της πλούσιας βιβλιοθήκης της και τη λειτουργία
του εργαστηρίου αντιγραφής χειρογράφων. Η ανάπτυξη της μονής συνεχίστηκε και
μετά την οθωμανική κατάκτηση του 1383, ενώ καταλυτική για τη λειτουργία της
ήταν η παρουσία του Γενναδίου Σχολαρίου, πρώτου Οικουμενικού Πατριάρχη μετά
την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως. Την εποχή αυτή ιδρύεται ιερατική σχολή στη
μονή, που λειτούργησε μέχρι τον 20 ο αιώνα.
ΜΕ ΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ IΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ
παραδοσιακής μουσικής, παραστάσεις, εισηγήσεις και συνέδρια, προβολές
ντοκιμαντέρ κλπ.
Φέτος το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Σερρών σε συνεργασία με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Σερρών
και την Ιερά Μητρόπολη Σερρών και Νιγρίτης, προγραμματίζει για το
Σάββατο 29 Νοέμβριου 2025 στις 20:00
μια Διάλεξη/ομιλία & προβολή οπτικού υλικού με θέμα την ιστορική,
αρχιτεκτονική και πνευματική παρακαταθήκη της Ιεράς Μονής Τιμίου
Προδρόμου Σερρών.
«ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΤΙΜΙΟΥ
ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΣΤΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΧΡΟΝΙΑ»
Με εισηγητές τους : κ. Νικόλαο Μπονόβα, Αρχαιολόγο/Τμηματάρχη Βυζαντινών
μεταβυζαντινών αρχαιοτήτων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών, κ. Ευθύμη Ρίζο,
Αρχαιολόγο του Τμήματος Βυζαντινών μεταβυζαντινών αρχαιοτήτων της Εφορείας
Αρχαιοτήτων Σερρών και τον Αρχιμανδρίτη
π. Γαβριήλ Παλιούρα, Πρωτοσύγκελο της Ιεράς Μητροπόλεως Σερρών και
Νιγρίτης.
Στη διάλεξη θα παρουσιαστεί συνοπτικά η ιστορική εξέλιξη των πρώτων αιώνων
του βίου της μονής, τα κυριότερα αρχιτεκτονικά και ζωγραφικά μνημεία της
περιόδου, καθώς και τα ευρήματα πρόσφατης ανασκαφικής έρευνας που
διενεργήθηκε το 2023.
Διάρκεια: 55’
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ «ΑΣΤΕΡΙΑ»
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ
*Παράλληλα στο φουαγιέ θα λειτουργήσει έκθεση φωτογραφίας.
Μια ευγενική παραχώρηση από το αρχείο της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου.
Η Μονή Τιμίου Προδρόμου είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία του
βυζαντινού μοναχισμού. Βρίσκεται σε αδιάκοπη λειτουργία από την ίδρυσή της το
έτος 1275 και είναι στενά συνδεδεμένη με τις ιστορικές τύχες της πόλης των
Σερρών, των χωριών του Μενοικίου Όρους και της πεδιάδας του Στρυμόνα, με τα
οποία την συνδέουν διαχρονικά πνευματικοί, καλλιτεχνικοί και οικονομικοί δεσμοί.
Η φάση ίδρυσης της μονής εντάσσεται στην ταραγμένη περίοδο των Παλαιολόγων,
όταν ο πρώτος κτίτορας Ιωαννίκιος ανακαινίζει ερειπωμένη παλαιά μονή και ναό
του Γενεσίου του Προδρόμου. Το έργο του συνεχίζει και ολοκληρώνει ο ανεψιός
του, Ιωάννης, ο οποίος επεκτείνει το μοναστικό συγκρότημα και συντάσσει το
Τυπικό της Μονής (κανονισμό λειτουργίας) λίγο πριν το 1330. Το 14 ο αιώνα, η
μονή διατηρεί στενές σχέσεις με την αριστοκρατία και τους βασιλείς του Βυζαντίου
και της Σερβίας, ενώ προκοδοτείται με εκτενή κτήματα σε όλη την περιοχή και το
καθολικό της διακοσμείται λαμπρά με τοιχογραφίες. Η πρώτος αιώνας της μονής
σημαδεύτηκε από το σχηματισμό της πλούσιας βιβλιοθήκης της και τη λειτουργία
του εργαστηρίου αντιγραφής χειρογράφων. Η ανάπτυξη της μονής συνεχίστηκε και
μετά την οθωμανική κατάκτηση του 1383, ενώ καταλυτική για τη λειτουργία της
ήταν η παρουσία του Γενναδίου Σχολαρίου, πρώτου Οικουμενικού Πατριάρχη μετά
την Άλωση της Κωνσταντινουπόλεως. Την εποχή αυτή ιδρύεται ιερατική σχολή στη
μονή, που λειτούργησε μέχρι τον 20 ο αιώνα.
ΜΕ ΤΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΣ IΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΣΕΡΡΩΝ ΚΑΙ ΝΙΓΡΙΤΗΣ
ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΦΟΡΕΙΑΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ
#SerresParatiritis
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
