ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Χρήστος Ράμμος: Ο δικαστής της ακεραιότητας και της συνείδησης αποχωρεί – αφήνοντας παρακαταθήκη αξιοπρέπειας
Ο Χρήστος Ράμμος υπήρξε κορυφαίος διοικητικός δικαστής, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, με σαράντα και πλέον χρόνια διαδρομής στη δικαιοσύνη. Ανέλαβε το 2019 την προεδρία της ΑΔΑΕ με ευρεία διακομματική συναίνεση, σε μια περίοδο θεσμικής σχετικής ηρεμίας, αλλά με το αποτύπωμα του κράτους δικαίου να αρχίζει ήδη να θολώνει από σκιές αυθαιρεσίας.
Ο Χρήστος Ράμμος υπήρξε κορυφαίος διοικητικός δικαστής, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, με σαράντα και πλέον χρόνια διαδρομής στη δικαιοσύνη. Ανέλαβε το 2019 την προεδρία της ΑΔΑΕ με ευρεία διακομματική συναίνεση, σε μια περίοδο θεσμικής σχετικής ηρεμίας, αλλά με το αποτύπωμα του κράτους δικαίου να αρχίζει ήδη να θολώνει από σκιές αυθαιρεσίας.
Στην εποχή της αποδόμησης των θεσμών και της γενικευμένης καχυποψίας απέναντι σε πρόσωπα εξουσίας, η παραίτηση του Χρήστου Ράμου από την ηγεσία της Ανεξάρτητης Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) σηματοδοτεί κάτι πολύ μεγαλύτερο από μια τυπική θεσμική αλλαγή. Σηματοδοτεί το τέλος μιας σπάνιας θεσμικής συγκυρίας: εκείνης όπου το πρόσωπο που εκπροσωπούσε τον θεσμό, έγινε ο ίδιος συνώνυμο της ανεξαρτησίας, της επιμονής και της ακεραιότητας.
Από το Συμβούλιο της Επικρατείας στην κορυφή της ΑΔΑΕ
Ο Χρήστος Ράμμος υπήρξε κορυφαίος διοικητικός δικαστής, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, με σαράντα και πλέον χρόνια διαδρομής στη δικαιοσύνη. Ανέλαβε το 2019 την προεδρία της ΑΔΑΕ με ευρεία διακομματική συναίνεση, σε μια περίοδο θεσμικής σχετικής ηρεμίας, αλλά με το αποτύπωμα του κράτους δικαίου να αρχίζει ήδη να θολώνει από σκιές αυθαιρεσίας.
Κανείς τότε δεν μπορούσε να προβλέψει ότι λίγα χρόνια αργότερα, το όνομά του θα ταυτιζόταν με τη θεσμική αντίσταση απέναντι σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα της μεταπολίτευσης: το σκάνδαλο των υποκλοπών.
Στην καρδιά του “Predatorgate”
Με αφετηρία τις αποκαλύψεις για τις παρακολουθήσεις δημοσιογράφων και πολιτικών μέσω κακόβουλου λογισμικού και την ταυτόχρονη ενεργοποίηση της ΕΥΠ σε παρακολουθήσεις με εισαγγελική κάλυψη, η ΑΔΑΕ έγινε το μοναδικό θεσμικό ανάχωμα που διεκδίκησε διαφάνεια, πρόσβαση στα στοιχεία και ενημέρωση των πολιτών.
Ο Ράμμος, χωρίς πολιτικές πλάτες, αλλά με την ηθική ισχύ της συνείδησής του, προχώρησε σε ενδελεχείς ελέγχους, ενίσχυσε την ερευνητική αρμοδιότητα της ΑΔΑΕ, και – όταν χρειάστηκε – ήρθε σε ανοικτή ρήξη με την κυβερνητική εξουσία και ορισμένους εκπροσώπους της Δικαιοσύνης που, αντί να ερευνήσουν τις υποκλοπές, ερεύνησαν εκείνους που τις αποκάλυψαν.
«Ο θεσμός δεν μπορεί να είναι διακοσμητικός»
Ο ίδιος δεν δίστασε να καταγγείλει ευθέως την αδράνεια της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου και την πολιτική κάλυψη των εμπλεκόμενων. Ενημέρωσε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για τις παραβιάσεις, στήριξε δημόσια τα μέλη της Αρχής που διώκονταν πειθαρχικά επειδή έκαναν το καθήκον τους, και τόνισε σε κάθε τόνο ότι η ΑΔΑΕ δεν είναι – και δεν πρέπει να είναι – διακοσμητικός θεσμός.
Σε έναν δημόσιο λόγο διακριτικό αλλά σταθερό, ο Ράμμος υπερασπίστηκε την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης όχι στα λόγια, αλλά στην πράξη, σε μια συγκυρία που η χώρα βυθιζόταν στη διεθνή δυσπιστία για την ελευθερία του Τύπου και το κράτος δικαίου.
Αποχώρηση με σεμνότητα – και παρακαταθήκη ήθους
Η αποχώρησή του έγινε με τον ίδιο τρόπο που υπηρέτησε: αθόρυβα, χωρίς τυμπανοκρουσίες. Σε μια λιτή δημόσια δήλωση, ευχαρίστησε όσους αναγνώρισαν τον αγώνα του και – με ευγένεια – παραδέχτηκε πως κάποια λόγια ήταν «υπερβολικά». Η αλήθεια είναι ότι δεν ήταν. Γιατί το έργο του Χρήστου Ράμου είναι τεκμηριωμένο, όχι από δημοσιογραφικές κρίσεις, αλλά από πράξεις ευθύνης.
Ένας θεσμικός «ανένδοτος» της εποχής μας
Σε μια περίοδο όπου η Δικαιοσύνη συχνά παρουσιάζεται αδρανής ή πρόθυμη να συμπορευτεί με την εκτελεστική εξουσία, η στάση του Χρήστου Ράμου υπήρξε φωτεινή παρέκκλιση. Υπενθύμισε τι σημαίνει δημόσιος λειτουργός με αυτονομία, τι σημαίνει υπεράσπιση του Συντάγματος, όχι όταν είναι εύκολο, αλλά όταν κοστίζει.
Η παρακαταθήκη του δεν είναι απλώς θεσμική – είναι πολιτισμική, δημοκρατική και παιδευτική:
Υπάρχουν ακόμη πρόσωπα που δεν εξαγοράζονται, που δεν σιωπούν, που δεν υποκύπτουν.
Και όσο υπάρχουν, μπορούμε να συνεχίσουμε να ελπίζουμε ότι ο θεσμικός εκφυλισμός δεν είναι μονόδρομος. Γιατί, όπως έδειξε ο ίδιος, ακόμα κι ένας μπορεί να κάνει τη διαφορά.
#SerresParatiritis
