ΤΟΠΙΚΑ
Χριστουγεννιάτικες αποδράσεις- Αχλαδοχώρι Σερρών ένα «διαμαντάκι» του νόμου Σερρών
Το χωριό βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των Σερρών και κρύβει πολλά όμορφα μυστικά
Το χωριό βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των Σερρών και κρύβει πολλά όμορφα μυστικά
Της Ειρήνης Καρατζά
Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 539 μέτρων, σε ένα οροπέδιο που καλύπτεται από τους επιβλητικούς ορεινούς όγκους του Ορβήλου, από βόρεια, και Βροντούς από νότια. Θα φθάσετε εκεί από το Σιδηρόκαστρο, ανηφορίζοντας 22 χιλιόμετρα μιας γραφικής διαδρομής, που πολλοί χαρακτηρίζουν ως «Τέμπη των Σερρών». Στο μεγαλύτερο μέρος του, ο δρόμος κινείται παράλληλα με το ρέμα του Κρουσοβίτη, παραπόταμου του Στρυμόνα, που πηγάζει από τους πρόποδες του Ορβήλου και κατηφορίζοντας νότια έχει διαμορφώσει ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον, με τρεχούμενα νερά, πλατάνια, πλούσια βλάστηση ανάμεσα σε μεγάλους πέτρινους όγκους.
Η ονομασία του χωριού
Το χωριό οφείλει την ονομασία του στις πολλές αχλαδιές που παλαιότερα ήταν γεμάτη η περιοχή. Εξού και Κρούσοβο, από το σλαβικό «Κρούσα» (=Αχλάδι), όπως ονομαζόταν επί Τουρκοκρατίας. Τότε που ήταν «πέρασμα» των καραβανιών που κινούνταν από τις Σέρρες προς τη βαλκανική ενδοχώρα, φέρνοντας πλούτο στον τόπο. Τα μεγάλα σπίτια, με την χαρακτηριστική μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, τα πέτρινα καλντερίμια, οι εκκλησίες και τα πέτρινα γεφύρια -μέσα και έξω από το χωριό- ήταν αποτέλεσμα της ευημερίας των ντόπιων, που έδωσε τη θέση της στις έριδες και στους εθνικούς ανταγωνισμούς μετά το 1870 και την ίδρυση της βουλγαρικής Εξαρχίας. Το χωριό χωρίστηκε σε «Πατριαρχικούς», πιστούς στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στον Ελληνισμό, και στους «Εξαρχικούς» που προσδιορίζονταν Βούλγαροι.
Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913, την απελευθέρωση και την ενσωμάτωση της περιοχής στον εθνικό κορμό, οι Βούλγαροι του χωριού πέρασαν τα βόρεια σύνορα και εγκαταστάθηκαν κυρίως στην περιοχή του Σαντάνσκι. Στα άδεια σπίτια στη συνέχεια, και μετά την Μικρασιατική Καταστροφή (1922) και την ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, εγκαταστάθηκαν Πόντιοι πρόσφυγες, μεταφέροντας τις δικές τους παραδόσεις που στο διάβα του χρόνου συνυπάρχουν με αυτές των ντόπιων.
Παραδοσιακά στενά και τόπος με ιστορία
Αφιερώστε χρόνο και περπατήστε στα στενά καλντερίμια, για να δείτε και να θαυμάσετε τα παλιά σπίτια, που συνεχίζουν να μεταφέρουν την αίγλη της παλιάς εποχής, τότε που ο τόπος έσφυζε από ζωή. Σήμερα, ο μόνιμος πληθυσμός δεν ξεπερνάει τους 500 κατοίκους. Η γειτονιά των Ταξιαρχών, με την ομώνυμη εκκλησία, συνεχίζει να διατηρεί το παραδοσιακό της χρώμα. Ο ναός, με το γραφικό καμπαναριό, χρονολογείται το 1830 και είναι ο παλαιότερος του χωριού. Είναι κτισμένος σε ρυθμό βασιλικής, εξ ολοκλήρου με πέτρα και αρκετά μέσα στη γη.
Στη θέση «Γκραντίστα», «πόλη» ή «κάστρο» στην ντοπιολαλιά, και στους πρόποδες του όρους Αλή Μποτούς σε χαμηλό λόφο που εξέχει από την υπόλοιπη πεδινή έκταση, διασώζονται ερείπια οικισμού ρωμαϊκών χρόνων με ισχυρή οχύρωση στο λόφο και ανοικτό οικισμό στους πρόποδες. Πολλοί ερευνητές τοποθετούν στο σημείο την αρχαία πόλη Τρίστωλο, που είχε ακμάσει κατά την ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα, ωστόσο η εκδοχή αυτή παραμένει θεωρία για την ώρα μια και απουσιάζει η εντατική έρευνα.
Ο χωματόδρομος βορειοανατολικά του χωριού και της «Γκραντίστα» οδηγεί στο εξωκλήσι της Ανάληψης, στο βάθος ενός μικρού σπηλαίου που πριν από αιώνες είχε διαμορφωθεί σε ασκηταριό – με λαξευμένη στο βράχο Αγία Τράπεζα, όπου διασώζονται τρία στρώματα τοιχογραφιών που χρονολογούνται αντίστοιχα στους Παλαιολόγειους, Μεταβυζαντινούς και στους Νεότερους Χρόνους. Το εξωκλήσι δεσπόζει στο βάθος μιας χαράδρας, με πλατάνια, βελανιδιές, βραχοσκεπές και φυσικά σπήλαια, που δημιουργούν ένα πανέμορφο φυσικό τοπίο που ηρεμεί τον επισκέπτη.
Το χωριό είναι κτισμένο σε υψόμετρο 539 μέτρων, σε ένα οροπέδιο που καλύπτεται από τους επιβλητικούς ορεινούς όγκους του Ορβήλου, από βόρεια, και Βροντούς από νότια. Θα φθάσετε εκεί από το Σιδηρόκαστρο, ανηφορίζοντας 22 χιλιόμετρα μιας γραφικής διαδρομής, που πολλοί χαρακτηρίζουν ως «Τέμπη των Σερρών». Στο μεγαλύτερο μέρος του, ο δρόμος κινείται παράλληλα με το ρέμα του Κρουσοβίτη, παραπόταμου του Στρυμόνα, που πηγάζει από τους πρόποδες του Ορβήλου και κατηφορίζοντας νότια έχει διαμορφώσει ένα μοναδικό φυσικό περιβάλλον, με τρεχούμενα νερά, πλατάνια, πλούσια βλάστηση ανάμεσα σε μεγάλους πέτρινους όγκους.
Η ονομασία του χωριού
Το χωριό οφείλει την ονομασία του στις πολλές αχλαδιές που παλαιότερα ήταν γεμάτη η περιοχή. Εξού και Κρούσοβο, από το σλαβικό «Κρούσα» (=Αχλάδι), όπως ονομαζόταν επί Τουρκοκρατίας. Τότε που ήταν «πέρασμα» των καραβανιών που κινούνταν από τις Σέρρες προς τη βαλκανική ενδοχώρα, φέρνοντας πλούτο στον τόπο. Τα μεγάλα σπίτια, με την χαρακτηριστική μακεδονίτικη αρχιτεκτονική, τα πέτρινα καλντερίμια, οι εκκλησίες και τα πέτρινα γεφύρια -μέσα και έξω από το χωριό- ήταν αποτέλεσμα της ευημερίας των ντόπιων, που έδωσε τη θέση της στις έριδες και στους εθνικούς ανταγωνισμούς μετά το 1870 και την ίδρυση της βουλγαρικής Εξαρχίας. Το χωριό χωρίστηκε σε «Πατριαρχικούς», πιστούς στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στον Ελληνισμό, και στους «Εξαρχικούς» που προσδιορίζονταν Βούλγαροι.
Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913, την απελευθέρωση και την ενσωμάτωση της περιοχής στον εθνικό κορμό, οι Βούλγαροι του χωριού πέρασαν τα βόρεια σύνορα και εγκαταστάθηκαν κυρίως στην περιοχή του Σαντάνσκι. Στα άδεια σπίτια στη συνέχεια, και μετά την Μικρασιατική Καταστροφή (1922) και την ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, εγκαταστάθηκαν Πόντιοι πρόσφυγες, μεταφέροντας τις δικές τους παραδόσεις που στο διάβα του χρόνου συνυπάρχουν με αυτές των ντόπιων.
Παραδοσιακά στενά και τόπος με ιστορία
Αφιερώστε χρόνο και περπατήστε στα στενά καλντερίμια, για να δείτε και να θαυμάσετε τα παλιά σπίτια, που συνεχίζουν να μεταφέρουν την αίγλη της παλιάς εποχής, τότε που ο τόπος έσφυζε από ζωή. Σήμερα, ο μόνιμος πληθυσμός δεν ξεπερνάει τους 500 κατοίκους. Η γειτονιά των Ταξιαρχών, με την ομώνυμη εκκλησία, συνεχίζει να διατηρεί το παραδοσιακό της χρώμα. Ο ναός, με το γραφικό καμπαναριό, χρονολογείται το 1830 και είναι ο παλαιότερος του χωριού. Είναι κτισμένος σε ρυθμό βασιλικής, εξ ολοκλήρου με πέτρα και αρκετά μέσα στη γη.
Στη θέση «Γκραντίστα», «πόλη» ή «κάστρο» στην ντοπιολαλιά, και στους πρόποδες του όρους Αλή Μποτούς σε χαμηλό λόφο που εξέχει από την υπόλοιπη πεδινή έκταση, διασώζονται ερείπια οικισμού ρωμαϊκών χρόνων με ισχυρή οχύρωση στο λόφο και ανοικτό οικισμό στους πρόποδες. Πολλοί ερευνητές τοποθετούν στο σημείο την αρχαία πόλη Τρίστωλο, που είχε ακμάσει κατά την ελληνική και ρωμαϊκή αρχαιότητα, ωστόσο η εκδοχή αυτή παραμένει θεωρία για την ώρα μια και απουσιάζει η εντατική έρευνα.
Ο χωματόδρομος βορειοανατολικά του χωριού και της «Γκραντίστα» οδηγεί στο εξωκλήσι της Ανάληψης, στο βάθος ενός μικρού σπηλαίου που πριν από αιώνες είχε διαμορφωθεί σε ασκηταριό – με λαξευμένη στο βράχο Αγία Τράπεζα, όπου διασώζονται τρία στρώματα τοιχογραφιών που χρονολογούνται αντίστοιχα στους Παλαιολόγειους, Μεταβυζαντινούς και στους Νεότερους Χρόνους. Το εξωκλήσι δεσπόζει στο βάθος μιας χαράδρας, με πλατάνια, βελανιδιές, βραχοσκεπές και φυσικά σπήλαια, που δημιουργούν ένα πανέμορφο φυσικό τοπίο που ηρεμεί τον επισκέπτη.
#SerresParatiritis
