Τα στοιχεία δείχνουν ότι όσο αυξάνεται η πίεση για κάλυψη της αυξημένης ζήτησης, τόσο μειώνεται η εγρήγορση των εργαζομένων. Υπερωρίες, ελλείψεις προσωπικού λόγω αδειών, αυστηρά χρονοδιαγράμματα και οικονομικοί στόχοι συνθέτουν ένα περιβάλλον σωματικής και ψυχικής εξάντλησης, που συχνά καταλήγει σε ατύχημα.

Κλάδοι «πρώτης γραμμής» σε κόκκινο συναγερμό

Ιδιαίτερα εκτεθειμένοι εμφανίζονται οι εργαζόμενοι σε κλάδους με αυξημένο φόρτο εργασίας κατά τις γιορτές:

• λιανικό εμπόριο

• υγειονομική περίθαλψη

• logistics και μεταφορές

• ξενοδοχεία και μεταποίηση

Σε αυτούς τους τομείς, η πίεση δεν περιορίζεται μόνο στην ποσότητα της εργασίας, αλλά επεκτείνεται και στις συνθήκες: νυχτερινές βάρδιες, εργασία σε δύσκολες καιρικές συνθήκες και συνεχής ανάγκη για ταχύτητα και ακρίβεια.

Συσσωρευμένη κόπωση και μειωμένη συγκέντρωση

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι το τέλος του έτους λειτουργεί ως «σημείο θραύσης». Η κόπωση δεν είναι στιγμιαία, αλλά αποτέλεσμα ολόκληρων μηνών έντασης, που κορυφώνονται την εορταστική περίοδο. Η μειωμένη συγκέντρωση, τα αντανακλαστικά που καθυστερούν και η ψυχική εξάντληση αυξάνουν κατακόρυφα την πιθανότητα ατυχημάτων, ακόμη και σε φαινομενικά απλές εργασίες.

Ενδεικτικό είναι ότι τα Χριστούγεννα καταγράφονται συστηματικά ως μία από τις πιο επικίνδυνες περιόδους για εργατικά ατυχήματα, ειδικά σε μεγάλους οργανισμούς με προσωπικό «πρώτης γραμμής».

Από τα ατυχήματα στα δυστυχήματα

Τα δεδομένα γίνονται ακόμη πιο ανησυχητικά όταν εξετάζονται τα σοβαρά περιστατικά. Σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια, παρατηρείται:

• απότομη αύξηση θανατηφόρων εργατικών δυστυχημάτων σε κλάδους που σχετίζονται άμεσα με τη λειτουργία των γιορτών

• σημαντική άνοδος ατυχημάτων από ολισθήσεις, πτώσεις και παραπατήματα, τα οποία επιδεινώνονται από τις χειμερινές καιρικές συνθήκες

Η πίεση να «βγει η δουλειά» συχνά οδηγεί σε παραβλέψεις βασικών κανόνων ασφάλειας.

Το φαινόμενο «δούλεψε κι ας είσαι άρρωστος»

Ιδιαίτερη διάσταση λαμβάνει και το φαινόμενο της υποχρεωτικής παρουσίας στην εργασία, ακόμη και όταν ο εργαζόμενος είναι άρρωστος ή εξαντλημένος. Η πρακτική αυτή, γνωστή ως presenteeism, θεωρείται πλέον σοβαρός παράγοντας κινδύνου για την υγεία και την ασφάλεια, καθώς αυξάνει την πιθανότητα λαθών και ατυχημάτων.

Ανάγκη για πρόληψη και ανάσα

Οι ειδικοί τονίζουν ότι η πρόληψη της κόπωσης την εορταστική περίοδο δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά ζήτημα ζωής και ασφάλειας. Επαρκή διαλείμματα, ρεαλιστικός προγραμματισμός βαρδιών, δίκαιη κατανομή φόρτου εργασίας και αποδοχή της ανάγκης για ξεκούραση είναι βασικά μέτρα για την αποτροπή ατυχημάτων.

Το μήνυμα είναι σαφές:
Οι γιορτές δεν πρέπει να γίνονται περίοδος επαγγελματικής εξόντωσης. Η πραγματική επιτυχία του τέλους του έτους δεν μετριέται μόνο σε αριθμούς και παραδόσεις, αλλά στο αν όλοι οι εργαζόμενοι θα επιστρέψουν ασφαλείς και υγιείς στη νέα χρονιά.