Της Σταματία Κιτσικούδη
Ο συμπολίτης μας Χριστόφορος Μελλίδης αναβιώνει την εικόνα της ιστορικής οικίας Σιμαντώφ, η οποία βρισκόταν στη διασταύρωση των οδών Ρωμανού και Χατζηπανταζή.
Όποιος επισκεφτεί το εργαστήρι του Σερραίου ζωγράφου μπορεί να δει την μακέτα που κατασκεύασε, ο Μελλίδης, του πιστού αντίγραφου του κτηρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι, η οικία «Σιμαντώφ» μέρα με τη μέρα κατέρρεε, ως που κάποια στιγμή τίποτα δε θύμιζε στην αριστοκρατική οικία που όλου γνώριζαν και είχε χάσει εντελώς την αξία της και την αρχιτεκτονική της. Έτσι, στο τέλος κατεδαφίστηκε.
Η οικία «Σιμαντώφ»
Όσο αναφορά τα ιστορικά στοιχεία, σύμφωνα με την αρχιτεκτόνισσα Λίλα Θεοδωρίδου – Σωτηρίου το συγκρότημα αποτελούταν από δύο αυτοτελείς, συμμετρία διαταγμένες διώροφες κατοικίες, εμπλεκόμενες σ’ ένα οικιστικό σύνολο σχήματος «Π». Μεγάλη αυλή περιτοιχισμένη έκλεινε τις ανοιχτές κεραίες του «Π» σχηματίζοντας ένα περίκλειστο χώρο που φέρνει στο νου φρουριακά και μοναστηριακά συγκροτήματα.
Σε αποτύπωση του 1914,το κτήριο εμφανίζεται με πρόσωπο με δύο δρόμους εκ των οποίων ο βορεινός ήταν βασικός άξονας στον τότε πολεοδομικό ιστό των Σερρών. Η σημαντική του αυτή θέση, το μέγεθος, η ποιότητα της αρχικής κατασκευής και οι μαρτυρίες για τον αξιόλογο κινητό εξοπλισμό του, μας πείθουν ότι πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικό κτήριο για την εποχή του.
Επιπλέον, η βορειοδυτική κατοικία κατοικήθηκε μέχρι το 1916 από τον εβραίο Μεναχέμ Σιμανώφ, στον οποίο φαίνεται και να άνηκε, ενώ η γωνιακή σάλα χρησίμευε περιστασιακά και σαν Ιταλικό Προξενείο, καθώς κάποια χρόνια λειτούργησε ως Προξενείο και φιλοξενούσε Πρόξενους όπως τον Βενιζέλο.
Μετά τη μετακίνηση του Μεναχέμ Σιμαντώφ στη Θεσσαλονίκη το 1916, η βορειοδυτική κατοικία κατοικήθηκε από τον αδερφό του Ιωσήφ που παρέμεινε στις Σέρρες, ενώ βορειοανατολική όπου κατοικούσε Μέχρι τότε ο Ιωσήφ, νοικιάστηκε στην οικία Φωκά.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως σήμερα στο οίκημα κατοίκησαν διάφορες οικογένειες εκ των οποίων η οικογένεια του Δημητρίου Γεωργιόπουλου κατά το μεγαλύτερο διάστημα.
Το σχέδιο πόλης των Σερρών που εκπονήθηκε το 1923 προέβλεπε δυστυχώς ρυμοτόμηση του κτιρίου. Στις πράξεις τακτοποίησης που συντάχθηκαν τελικά στις 2 Μαΐου 1927 και 31 Οκτωβρίου του 1927 το κτίριο και το αντίστοιχο οικόπεδο εμφανίζονται μερτικό εμβαδόν 949,70 τμ, που περιορίζεται μετά την ρυμοτόμηση σε 367,85τμ.
Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι σε πράξεις τακτοποίησης που συντάχθηκαν το 1927 φαίνεται ότι όλα τα γειτονικά οικόπεδα ανήκουν σε χριστιανούς. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι η Εβραϊκή συνοικία στις Σέρρες βρισκόταν σε άλλο σημείο, μπορούμε να υποθέσουμε ότι το κτίριο αγοράστηκε ή χρησιμοποιήθηκε από ένα ιδιαίτερα εξέχοντα Εβραίο που πιθανόν εγκαταστάθηκε στις Σέρρες μετά το 1870 όπου παρατηρείται μία αυξημένη εγκατάσταση των Ρωσοεβραίων.
Όποιος επισκεφτεί το εργαστήρι του Σερραίου ζωγράφου μπορεί να δει την μακέτα που κατασκεύασε, ο Μελλίδης, του πιστού αντίγραφου του κτηρίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι, η οικία «Σιμαντώφ» μέρα με τη μέρα κατέρρεε, ως που κάποια στιγμή τίποτα δε θύμιζε στην αριστοκρατική οικία που όλου γνώριζαν και είχε χάσει εντελώς την αξία της και την αρχιτεκτονική της. Έτσι, στο τέλος κατεδαφίστηκε.
Η οικία «Σιμαντώφ»
Όσο αναφορά τα ιστορικά στοιχεία, σύμφωνα με την αρχιτεκτόνισσα Λίλα Θεοδωρίδου – Σωτηρίου το συγκρότημα αποτελούταν από δύο αυτοτελείς, συμμετρία διαταγμένες διώροφες κατοικίες, εμπλεκόμενες σ’ ένα οικιστικό σύνολο σχήματος «Π». Μεγάλη αυλή περιτοιχισμένη έκλεινε τις ανοιχτές κεραίες του «Π» σχηματίζοντας ένα περίκλειστο χώρο που φέρνει στο νου φρουριακά και μοναστηριακά συγκροτήματα.
Σε αποτύπωση του 1914,το κτήριο εμφανίζεται με πρόσωπο με δύο δρόμους εκ των οποίων ο βορεινός ήταν βασικός άξονας στον τότε πολεοδομικό ιστό των Σερρών. Η σημαντική του αυτή θέση, το μέγεθος, η ποιότητα της αρχικής κατασκευής και οι μαρτυρίες για τον αξιόλογο κινητό εξοπλισμό του, μας πείθουν ότι πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικό κτήριο για την εποχή του.
Επιπλέον, η βορειοδυτική κατοικία κατοικήθηκε μέχρι το 1916 από τον εβραίο Μεναχέμ Σιμανώφ, στον οποίο φαίνεται και να άνηκε, ενώ η γωνιακή σάλα χρησίμευε περιστασιακά και σαν Ιταλικό Προξενείο, καθώς κάποια χρόνια λειτούργησε ως Προξενείο και φιλοξενούσε Πρόξενους όπως τον Βενιζέλο.
Μετά τη μετακίνηση του Μεναχέμ Σιμαντώφ στη Θεσσαλονίκη το 1916, η βορειοδυτική κατοικία κατοικήθηκε από τον αδερφό του Ιωσήφ που παρέμεινε στις Σέρρες, ενώ βορειοανατολική όπου κατοικούσε Μέχρι τότε ο Ιωσήφ, νοικιάστηκε στην οικία Φωκά.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως σήμερα στο οίκημα κατοίκησαν διάφορες οικογένειες εκ των οποίων η οικογένεια του Δημητρίου Γεωργιόπουλου κατά το μεγαλύτερο διάστημα.
Το σχέδιο πόλης των Σερρών που εκπονήθηκε το 1923 προέβλεπε δυστυχώς ρυμοτόμηση του κτιρίου. Στις πράξεις τακτοποίησης που συντάχθηκαν τελικά στις 2 Μαΐου 1927 και 31 Οκτωβρίου του 1927 το κτίριο και το αντίστοιχο οικόπεδο εμφανίζονται μερτικό εμβαδόν 949,70 τμ, που περιορίζεται μετά την ρυμοτόμηση σε 367,85τμ.
Ενδιαφέρον στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι σε πράξεις τακτοποίησης που συντάχθηκαν το 1927 φαίνεται ότι όλα τα γειτονικά οικόπεδα ανήκουν σε χριστιανούς. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι η Εβραϊκή συνοικία στις Σέρρες βρισκόταν σε άλλο σημείο, μπορούμε να υποθέσουμε ότι το κτίριο αγοράστηκε ή χρησιμοποιήθηκε από ένα ιδιαίτερα εξέχοντα Εβραίο που πιθανόν εγκαταστάθηκε στις Σέρρες μετά το 1870 όπου παρατηρείται μία αυξημένη εγκατάσταση των Ρωσοεβραίων.
#SerresParatiritis
