Είναι πια φανερό ότι η κυβέρνηση βρίσκεται σε φάση πολιτικής αποσύνθεσης. Όταν χτίζεις την εξουσία σου πάνω στο δόγμα «όλα για τους δικούς μας» και χρηματοδοτείς την παραμονή σου στην εξουσία με τα χρήματα των πολλών, η στιγμή που η φούσκα θα σκάσει είναι αναπόφευκτη. Το ερώτημα είναι ποιος θα πληρώσει ξανά τον λογαριασμό.

Το κράτος έχει μετατραπεί σε εργαλείο εξυπηρέτησης μιας ολιγαρχίας. Μερικές δεκάδες οικογένειες απορροφούν επιδοτήσεις, συμβάσεις, δημόσιους πόρους. Από τον ΟΠΕΚΕΠΕ μέχρι τα Ταμείο Ανάκαμψης, το έργο είναι ίδιο: εταιρείες-φαντάσματα, προσχηματικές διαδικασίες, στημένοι διαγωνισμοί και ατιμώρητοι μηχανισμοί.

Δεν γίνεται, όμως, να αγνοηθεί και η σιωπή ή η διστακτικότητα από πλευράς θεσμικής αντιπολίτευσης. Μπορεί η κύρια ευθύνη να ανήκει στην κυβέρνηση που διαχειρίζεται την εξουσία, ωστόσο μια αντιπολίτευση που δεν παρεμβαίνει ουσιαστικά, που δεν συγκρούεται με σαφήνεια και σχέδιο, που δεν αναδεικνύει τα κακώς κείμενα με συνέπεια, αφήνει το πεδίο ελεύθερο. Και αυτή η απουσία πολιτικής αντιστάθμισης εντείνει το αίσθημα αδιεξόδου.

Το πελατειακό κράτος δεν επιβιώνει μόνο από όσους το οικοδομούν, αλλά και από όσους το ανέχονται. Αν κάτι λείπει σήμερα από την πολιτική ζωή, είναι η αίσθηση ευθύνης απέναντι στην κοινωνική πλειοψηφία. Όχι απέναντι στα γραφεία δημοσίων σχέσεων και στους ισχυρούς επιχειρηματικούς παράγοντες, αλλά απέναντι στον πολίτη που βλέπει το κράτος να τον εγκαταλείπει.

Το ερώτημα δεν είναι μόνο πότε θα αλλάξει αυτή η κατάσταση. Είναι ποιος θα τολμήσει να την αλλάξει. Ποιος θα συγκρουστεί αληθινά με το δίκτυο εξουσίας που έχει μετατρέψει τη χώρα σε «μαγαζί». Και ποιος θα υπερασπιστεί εκείνον που δεν ανήκει, που δεν έχει πρόσβαση, που δεν πληρώνεται από κανέναν — αλλά πληρώνει για όλους.

Και την ίδια ώρα, η κοινωνία στενάζει. Όχι τα κομματόσκυλα που ζουν παρασιτικά από τα ψίχουλα της εξουσίας. Αλλά οι εργαζόμενοι που πληρώνουν υπέρογκους λογαριασμούς, που δουλεύουν χωρίς να ζουν, που τους κόβεται το ρεύμα ενώ έχουν πληρώσει, που εξευτελίζονται καθημερινά από τους «άριστους» που τους κουνάνε το δάχτυλο.

Αυτή η συνθήκη δεν είναι μόνο κοινωνικά άδικη. Είναι πολιτικά εκρηκτική. Και αν δεν ανατραπεί, δεν θα έχουμε απλώς φτωχοποίηση. Θα έχουμε δημοκρατική κατάρρευση.

Η χώρα χρειάζεται επειγόντως νέες δυνάμεις, με κοινωνική ενσυναίσθηση και πολιτικό θάρρος. Που να μην σιωπούν όταν ξεπουλιούνται τα πάντα, που να μην ανέχονται το μονοπώλιο των λίγων, που να μην συμβιβάζονται με τη σαπίλα. Γιατί αν δεν σταθεί κάποιος όρθιος τώρα, αύριο δεν θα έχει νόημα ούτε η οργή ούτε η ψήφος.

Γράφει ο Πασχάλης Θ. Τόσιος