Η τραγωδία των Τεμπών, που συγκλόνισε την Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 2023, επιστρέφει στο προσκήνιο αυτή τη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Επιτροπή Αναφορών (Peti) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αποφάσισε να στείλει κλιμάκιο στην Αθήνα, προκειμένου να διερευνήσει σε βάθος τις συνθήκες του δυστυχήματος και να εξετάσει καταγγελίες για παραβιάσεις του ευρωπαϊκού δικαίου.

Η αποστολή της Επιτροπής αναμένεται το δεύτερο εξάμηνο του 2026, γεγονός που ήδη προκαλεί συζητήσεις για τις καθυστερήσεις και τις πιέσεις που ασκήθηκαν ώστε να μετατεθεί χρονικά η διαδικασία.

Τι είναι η Επιτροπή Peti

Η Επιτροπή Αναφορών αποτελεί ένα από τα πιο «ζωντανά» θεσμικά εργαλεία του Ευρωκοινοβουλίου. Δέχεται αιτήματα και καταγγελίες από πολίτες της Ε.Ε. και έχει τη δυνατότητα να εξετάζει αν ένα κράτος-μέλος παραβιάζει την κοινοτική νομοθεσία. Στο πλαίσιο αυτό μπορεί να πραγματοποιήσει αποστολές σε χώρες, να συναντήσει αρμόδιους φορείς και πολίτες και να καταθέσει αναλυτικές εκθέσεις που τίθενται προς ψήφιση στην Ολομέλεια.

Στην Ελλάδα, τα μέλη της Peti θα έχουν επαφές με αξιωματούχους, συγγενείς θυμάτων, εκπροσώπους της αντιπολίτευσης, επιστήμονες, τεχνικούς συμβούλους αλλά και με ανθρώπους που βρέθηκαν στο σημείο της τραγωδίας τη μοιραία νύχτα.

Τι θα διερευνηθεί

Στο επίκεντρο της έρευνας θα βρεθούν:

• Η εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας στις σιδηροδρομικές μεταφορές.

• Η περιβόητη σύμβαση 717 για τον εκσυγχρονισμό του δικτύου.

• Τα πορίσματα και οι αξιολογήσεις ασφαλείας, με έμφαση σε εκείνο του ΕΟΔΑΣΑΜ.

• Οι καταγγελίες για συγκάλυψη και χειραγώγηση της υπόθεσης από πλευράς της ελληνικής κυβέρνησης.

Ποιοι συμμετέχουν

Πρόεδρος της Επιτροπής Peti είναι ο Πολωνός Μπόγκναν Ζόντσα (Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές). Από ελληνικής πλευράς συμμετέχουν:

• ο Φρέντι Μπέλερης (ΝΔ), αντιπρόεδρος της Επιτροπής,

• ο Λευτέρης Αλαβάνος (ΚΚΕ),

• η Μαρία Ζαχαρία (Πλεύση Ελευθερίας),

• η Γαλάτω Αλεξανδράκη (Ελληνική Λύση).

Το ποιοι τελικά θα απαρτίσουν την αποστολή στην Αθήνα δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη, ενώ ήδη γίνονται έντονες ζυμώσεις για τους συσχετισμούς.

Οι συνέπειες για την Ελλάδα

Μετά την ολοκλήρωση της αποστολής, η Επιτροπή θα συντάξει έκθεση με τα ευρήματά της. Το κείμενο θα τεθεί σε ψηφοφορία στην ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου. Αν προκύψουν ευθύνες της ελληνικής κυβέρνησης, μπορεί να προταθούν μέτρα που η χώρα οφείλει να υλοποιήσει. Σε αντίθετη περίπτωση, υπάρχει το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων, ακόμη και με περικοπή ευρωπαϊκών κονδυλίων ή προγραμμάτων.

Το προηγούμενο της PEGA

Η υπόθεση θυμίζει έντονα την επίσκεψη της Επιτροπής PEGA το 2022 για το σκάνδαλο των υποκλοπών. Τότε η ελληνική κυβέρνηση είχε επιχειρήσει να υποβαθμίσει την αποστολή, με καθυστερήσεις, δικαιολογίες και περιορισμένες συναντήσεις. Παρά τις αντιδράσεις, το τελικό πόρισμα της PEGA υπήρξε καταπέλτης για την κυβέρνηση, καταγράφοντας σοβαρές παραβιάσεις και ευθύνες.

Ένα νέο τεστ για την κυβέρνηση

Η διερεύνηση των Τεμπών από το Ευρωκοινοβούλιο δείχνει πως η υπόθεση ξεπερνά τα ελληνικά σύνορα. Η κυβέρνηση καλείται να απαντήσει σε δύσκολα ερωτήματα όχι μόνο απέναντι στην κοινωνία, αλλά και απέναντι στην Ευρώπη. Για τους συγγενείς των θυμάτων, η ευρωπαϊκή αποστολή αποτελεί μια ακόμη ευκαιρία να ακουστεί η αλήθεια και να δοθεί δικαιοσύνη.