Η αναβολή της υπογραφής της συμφωνίας για τον Ιανουάριο του 2026 δεν ήταν μια “τεχνική” απόφαση. Ήταν αποτέλεσμα πολιτικής πίεσης, κοινωνικής έντασης και του φόβου ότι η αγροτική Ευρώπη φτάνει στα όριά της.

Δύο μέτωπα, ίδιο πρόβλημα

Την ίδια στιγμή, στην Ελλάδα, οι αγρότες βρίσκονται επίσης στους δρόμους. Με διαφορετικά συνθήματα, αλλά με κοινό πυρήνα: αδυναμία επιβίωσης.
Υψηλό κόστος παραγωγής, χαμηλές τιμές, ενεργειακή ασφυξία και μια πολιτεία που ζητά «προσαρμογή», χωρίς να εγγυάται εισόδημα.

Στις Βρυξέλλες, το επίδικο είναι η Mercosur. Στην ελληνική ύπαιθρο, το πρόβλημα είναι άμεσο και καθημερινό. Όμως η ρίζα είναι κοινή: η αγροτική παραγωγή αντιμετωπίζεται όχι ως στρατηγικός πυλώνας, αλλά ως μεταβλητό κόστος σε έναν παγκοσμιοποιημένο ανταγωνισμό.

Τι πραγματικά φέρνει η Mercosur

Η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου ΕΕ–Mercosur προβλέπει δραστική μείωση δασμών. Στην πράξη, η Ευρώπη ανοίγει την αγορά της σε φθηνά αγροτικά προϊόντα από τη Λατινική Αμερική, ενώ οι χώρες της Mercosur αποκτούν ευκολότερη πρόσβαση στις ευρωπαϊκές αγορές για βιομηχανικά προϊόντα.

Πρόκειται για μια ανταλλαγή που ευνοεί τις ισχυρές βιομηχανικές οικονομίες και αφήνει εκτεθειμένες τις αγροτικές χώρες , ιδιαίτερα εκείνες του Νότου.

Άνισος ανταγωνισμός με πολιτική υπογραφή

Οι Ευρωπαίοι αγρότες παράγουν με αυστηρούς κανόνες για το περιβάλλον, τα φυτοφάρμακα, την υγεία και την εργασία. Κανόνες που αυξάνουν το κόστος, αλλά εξασφαλίζουν ποιότητα και ασφάλεια.
Η Mercosur επιτρέπει την εισαγωγή προϊόντων από χώρες όπου οι περιορισμοί αυτοί είναι σαφώς χαλαρότεροι.

Δεν πρόκειται για ελεύθερο ανταγωνισμό. Πρόκειται για θεσμοθετημένη ανισότητα.
Οι τιμές συμπιέζονται όχι επειδή ο Ευρωπαίος αγρότης υστερεί, αλλά επειδή υποχρεώνεται να παράγει ακριβότερα.

Η Ελλάδα στη λάθος πλευρά του ισοζυγίου

Για την ελληνική αγροτική οικονομία, η Mercosur αποτελεί καθαρή απειλή. Η χώρα δεν διαθέτει ισχυρή βιομηχανική βάση για να αποκομίσει οφέλη από τις εξαγωγές. Αντίθετα, στηρίζεται σε έναν πρωτογενή τομέα ήδη πιεσμένο και υποχρηματοδοτούμενο.

Η είσοδος φθηνών εισαγόμενων προϊόντων σημαίνει άμεση πίεση στις τιμές παραγωγού, εγκατάλειψη καλλιεργειών και περαιτέρω ερήμωση της υπαίθρου. Χωρίς ουσιαστικά αντισταθμιστικά οφέλη, το ισοζύγιο για την Ελλάδα είναι ξεκάθαρα αρνητικό.

Μια “νίκη” με αστερίσκους

Η προσωρινή αναβολή της συμφωνίας παρουσιάζεται ως νίκη των αγροτών. Και είναι , αλλά μερική. Η στρατηγική της ΕΕ δεν αλλάζει. Απλώς μετατίθεται χρονικά, περιμένοντας πιο ήρεμα πολιτικά νερά.

Το ερώτημα παραμένει: πόσες ακόμη «μεταρρυθμίσεις» μπορεί να αντέξει ο αγροτικός κόσμος πριν βγει οριστικά εκτός παραγωγής;

Το πραγματικό διακύβευμα

Από τη Mercosur μέχρι τις συζητήσεις για εργαστηριακό κρέας και “εναλλακτικές πρωτεΐνες”, η κατεύθυνση είναι σαφής: συγκέντρωση της τροφής σε λίγα χέρια, βιομηχανοποίηση της παραγωγής, υποβάθμιση του μικρομεσαίου αγρότη.

Το ζήτημα δεν είναι ιδεολογικό. Είναι βαθιά πολιτικό και κοινωνικό.
Όταν ο αγρότης αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα και όχι ως λύση, τότε η επισιτιστική ασφάλεια μετατρέπεται σε εμπόρευμα και η ύπαιθρος σε ζώνη εγκατάλειψης.

Και αυτό, αργά ή γρήγορα, θα το πληρώσει ολόκληρη η κοινωνία.