ΣΗΜΕΙΑ ΑΙΧΜΗΣ

Ο εφιάλτης του μεταφασισμού και η ευθύνη των δημοκρατικών δυνάμεων

Η πολιτική βία είναι πάντοτε καταδικαστέα σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Στο πλαίσιο αυτό, αυτονόητη είναι και η καταδίκη της δολοφονίας του Charlie Kirk. Όμως η αυτονόητη αυτή θέση δεν μπορεί να μας εμποδίσει να δούμε τη μεγάλη εικόνα.

Η πολιτική βία είναι πάντοτε καταδικαστέα σε ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Στο πλαίσιο αυτό, αυτονόητη είναι και η καταδίκη της δολοφονίας του Charlie Kirk. Όμως η αυτονόητη αυτή θέση δεν μπορεί να μας εμποδίσει να δούμε τη μεγάλη εικόνα.

Η πραγματικότητα είναι ότι η πολιτική βία στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και διεθνώς, φέρει κατά κύριο λόγο το αποτύπωμα της άκρας Δεξιάς. Είναι βία εθνικιστική, μισαλλόδοξη και συχνά ρατσιστική. Μια βία που δεν αποσκοπεί στην πρόοδο ή στον εκδημοκρατισμό, αλλά στην παλινόρθωση προνομίων, στην αναχαίτιση των κοινωνικών αλλαγών και στην αναβίωση φαντασιακών μεγαλείων που έχουν τις ρίζες τους στον αυταρχισμό και στον αποκλεισμό.

Ακόμη και όταν αυτή η βία εκδηλώνεται εναντίον του ίδιου του κράτους, παραμένει βαθιά αντιδημοκρατική: στοχεύει να αποτρέψει την εμβάθυνση των δικαιωμάτων, να καθηλώσει τις κοινωνίες σε ένα καθεστώς ανισότητας και να επιβεβαιώσει την υπεροχή του ισχυρού έναντι του αδύναμου.

Η συζήτηση λοιπόν δεν μπορεί να θολώνει με εύκολες εξισώσεις. Δεν μπορεί να υιοθετείται μια ρητορική «δύο άκρων» που εξυπηρετεί μόνο τον αποπροσανατολισμό. Ο πραγματικός κίνδυνος για τις δημοκρατίες σήμερα είναι η αναβίωση του φασισμού με νέες μορφές: ο μεταφασισμός, όπως τον περιγράφουν οι σύγχρονες αναλύσεις, που παίρνει σάρκα και οστά μέσα από τον Τραμπισμό στις ΗΠΑ, τον Ορμπανισμό στην Ευρώπη και παρόμοιες αυταρχικές εκδοχές αλλού.

Απέναντι σε αυτή την απειλή, οι δημοκρατικές δυνάμεις οφείλουν να σταθούν με σαφήνεια και αποφασιστικότητα. Όχι με μισόλογα, όχι με συμψηφισμούς, αλλά με καθαρή στάση υπέρ της δημοκρατίας, των δικαιωμάτων, της ανεκτικότητας και της ισότητας.

Η ιστορία έχει δείξει ότι η αδράνεια και η υποτίμηση του κινδύνου άφησαν πολλές φορές χώρο στον αυταρχισμό να ριζώσει. Σήμερα δεν έχουμε το δικαίωμα να επαναλάβουμε το ίδιο λάθος.

Πριν να είναι πολύ αργά.

Γράφει ο Πασχάλης θ.Τόσιος