Η πρώτη λογοτεχνική δουλειά του Πέτρου Γκιουλέκα αναβιώνει τον πολυπολιτισμικό Καζά των Σερρών μέσα από τη μαγεία της μυθοπλασίας

Τότε που οι καμήλες βόσκανε σιμά στην Εγνατία, τότε που στα παζάρια της πόλης των Σερρών αντηχούσαν χίλιες γλώσσες, τότε ακριβώς μας μεταφέρει η λογοτεχνική φαντασία του Πέτρου Γκιουλέκα, μέσα από την πρώτη του συγγραφική απόπειρα που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο κοινό των Σερρών.

Ο τίτλος του βιβλίου παραμένει υπό σκέπη –όπως αρμόζει σε έργο με τόση αινιγματικότητα– αλλά το περιεχόμενο είναι αποκαλυπτικό. Πέντε ιστορίες, όπως τις αφηγείται εν πλήρει μέθη ο καθαιρεμένος κληρικός Γρηγόριος Κοπρινός στον νεαρό λόγιο Κασίμ Χότζα, συνθέτουν ένα οινοποτισμένο οδοιπορικό στο φαντασιακό και ιστορικό τοπίο του Καζά των Σερρών του 1695.

Ο συγγραφέας, με καταγωγή από τις Σέρρες, ξαφνιάζει ευχάριστα με τη γνώση και τη λογοτεχνική ματιά που φέρει. Η ενασχόλησή του με το παραγνωρισμένο «Έπος του Παπασυνοδινού» αποτελεί πηγή έμπνευσης και κινητήριο δύναμη για τη δόμηση ενός κόσμου οικείου και άγνωστου ταυτόχρονα. Όπως ο ίδιος τόνισε στην παρουσίαση, ο οθωμανικός πολιτισμός οφείλει να προβάλλεται ως αναπόσπαστο και προνομιούχο κομμάτι της ιστορίας της πόλης των Σερρών.

Μια βραδιά που ζωντάνεψε το παρελθόν

Η παρουσίαση του βιβλίου αποτέλεσε πολιτιστικό γεγονός υψηλού επιπέδου για την πόλη. Την εκδήλωση πλαισίωσαν:

• Η μεστή και διεισδυτική εισήγηση του φιλολόγου και αντιπροέδρου του Συνδέσμου Φιλολόγων Νομού Σερρών, Απόστολου Μπάτη.

• Η γλαφυρή αφήγηση της φιλολόγου και προέδρου του Συνδέσμου, Ισιδώρας Μάλαμα.

• Η συνοδεία της λύρας του Παντελή Παυλίδη, που έδωσε μια ιδιαίτερη χροιά παραδοσιακής ζωντάνιας.

Το κοινό απόλαυσε μια πολυεπίπεδη εμπειρία, στην οποία συνυπήρχαν η αφήγηση, η μουσική και η ιστορική αναφορά. Η συζήτηση που ακολούθησε με τον αρχαιολόγο Νικόλαο Μπονόβα φώτισε άγνωστες πτυχές της τοπικής ιστορίας, αναδεικνύοντας τη σύνδεση των τοποθεσιών του βιβλίου με υπαρκτά μνημεία της περιοχής.

Ο μύθος, η μνήμη και η γλώσσα

Ο Γκιουλέκας γράφει για εποχές όπου οι φανερώσεις των αγίων ήταν συχνότερες, οι γλώσσες γειτνίαζαν χωρίς καχυποψία και τα τοπωνύμια δεν ήταν ακόμα προϊόν επιβολής αλλά έβγαιναν από τα χείλη των κατοίκων. Συγκινεί η ένταξη εμβληματικών τοποθεσιών των Σερρών μέσα στη μυθοπλασία του έργου, με μια μαεστρία που σπάνια συναντάται σε πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς.

Η εκδήλωση αυτή δεν ήταν μόνο μια λογοτεχνική παρουσίαση. Ήταν μια υπενθύμιση: πως ο τόπος μας διαθέτει παρελθόν βαθύ και σύνθετο, και η λογοτεχνία μπορεί να το φέρει στην επιφάνεια – όχι ως μουσειακό αντικείμενο, αλλά ως ζωντανό παρόν.