Σκάνδαλο «έξυπνων» υδρομέτρων – Οι ευθύνες δεν σταματούν στους δήμους: Στο κάδρο και η ΕΥΔ ΠΕΚΑ, ακόμη και η Γενική Γραμματεία ΕΣΠΑ
Στην πιο σκοτεινή ίσως υπόθεση διαχείρισης ευρωπαϊκών πόρων των τελευταίων ετών εξελίσσεται το πρόγραμμα εγκατάστασης «έξυπνων» υδρομέτρων σε δήμους και ΔΕΥΑ όλης της χώρας. Το έργο, προϋπολογισμού σχεδόν 500 εκατ. ευρώ, που χρηματοδοτήθηκε μέσω ΕΣΠΑ με την υπογραφή της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης – Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή (ΕΥΔ ΠΕΚΑ) και της Γενικής Γραμματείας ΕΣΠΑ, βρίσκεται πλέον στο μικροσκόπιο της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, με τα πρώτα ευρήματα να προκαλούν σοκ.
Στην πιο σκοτεινή ίσως υπόθεση διαχείρισης ευρωπαϊκών πόρων των τελευταίων ετών εξελίσσεται το πρόγραμμα εγκατάστασης «έξυπνων» υδρομέτρων σε δήμους και ΔΕΥΑ όλης της χώρας. Το έργο, προϋπολογισμού σχεδόν 500 εκατ. ευρώ, που χρηματοδοτήθηκε μέσω ΕΣΠΑ με την υπογραφή της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης – Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή (ΕΥΔ ΠΕΚΑ) και της Γενικής Γραμματείας ΕΣΠΑ, βρίσκεται πλέον στο μικροσκόπιο της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, με τα πρώτα ευρήματα να προκαλούν σοκ.
Υδρόμετρα «χρυσάφι» – Όταν οι τιμές εκτοξεύονται στα ύψη
Ο μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος που άνοιξε τον φάκελο δεν άφησε περιθώρια παρερμηνειών. Στοιχεία, τιμολόγια, εσωτερικά έγγραφα, ακόμα και συγκριτικές αναλύσεις, δείχνουν πως:
-
Σε έργα της Κεντρικής Μακεδονίας, υδρόμετρα αγοράστηκαν προς 115 ευρώ το ένα.
-
Στον ίδιο χρόνο, η ίδια εταιρεία τιμολόγησε υδρόμετρα σε ΔΕΥΑ του ν. Θεσσαλονίκης προς 282 ευρώ.
-
Στην Κύπρο, αντίστοιχες προμήθειες κοστίζουν 83 ευρώ ανά μονάδα.
-
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι τιμές εκτοξεύτηκαν έως και 700% πάνω από την πραγματική αγορά.
Αν κάτι θυμίζουν όλα αυτά, δεν είναι πρόγραμμα ψηφιακού μετασχηματισμού αλλά κλασικό manual υπερτιμολόγησης και διαπλοκής.
Καταγγελίες για καρτέλ – 55 έργα με «μοιρασμένες» προσφορές
Στους φακέλους που έχουν διαβιβαστεί στις αρχές περιγράφεται ένα σχεδόν σχολαστικά οργανωμένο σύστημα:
-
εταιρείες που συμμετέχουν διαρκώς στους ίδιους διαγωνισμούς,
-
προσφορές σχεδόν πανομοιότυπες,
-
τιμές αυξημένες κατά 200%,
-
και ένα υποτιθέμενο «ανταγωνιστικό» περιβάλλον όπου στην πραγματικότητα, όπως λένε οι ελεγκτές, οι εταιρείες φαίνεται να συμφωνούσαν περισσότερο απ’ ό,τι ανταγωνίζονταν.
Και αυτό δεν το λέει δημοσιογράφος· το αναφέρουν ελεγκτές και καταγγέλλεται επίσημα στην ΕΑΔ και στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Έργα χωρίς μελέτες – προμήθειες χωρίς λογική
Κι όμως, οι πραγματικές παθογένειες δεν σταματούν στο οικονομικό σκέλος.
Όπως αποκαλύπτεται:
-
Πολλοί δήμοι και ΔΕΥΑ υλοποίησαν έργα χωρίς μελέτες ραδιοηλεκτρικής κάλυψης,
-
προμηθεύτηκαν πολύ περισσότερους αναμεταδότες και εξοπλισμό από όσους χρειάζονταν,
-
και σε αρκετές περιπτώσεις αγόρασαν υδρόμετρα και υποσυστήματα «με το κιλό».
Το αποτέλεσμα; Προϋπολογισμοί που φούσκωσαν τεχνητά, προμήθειες πολλών εκατομμυρίων για εξοπλισμό που ίσως να μη λειτουργήσει ποτέ όπως πρέπει και ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που από μεταρρυθμιστικό έγινε πάρτι δαπανών εις βάρος του Δημοσίου και των Ευρωπαίων φορολογούμενων.
Οι ευθύνες δεν περιορίζονται στους δήμους
Εδώ βρίσκεται το πιο σκληρό σημείο της υπόθεσης.
Ναι, δήμοι και ΔΕΥΑ έχουν την ευθύνη των προμηθειών.
Όμως την έγκριση των προτάσεων –και την τελική θεσμική ευθύνη– την είχε:
-
η ΕΥΔ ΠΕΚΑ,
-
και η Γενική Γραμματεία ΕΣΠΑ.
Ο μάρτυρας δημοσίου συμφέροντος, μάλιστα, αναφέρει ευθέως ότι ο επικεφαλής της ΕΥΔ προέτρεπε τους υπαλλήλους να μη “κολλάνε” στις ελλείψεις των μελετών, επικαλούμενος την ανάγκη να τρέξει γρήγορα η απορρόφηση των κονδυλίων.
Ένας κυνικός τρόπος να πεις: «Προχωρήστε και βλέπουμε».
Μόνο που εδώ δεν μιλάμε για ασήμαντα έργα. Μιλάμε για 500 εκατομμύρια ευρώ.
Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Ότι πίσω από τα «έξυπνα» υδρόμετρα, κρύβεται ένα ανόητο –ή εσκεμμένο– μοντέλο διαχείρισης, όπου:
-
οι εταιρείες κερδίζουν,
-
οι δήμοι καταγράφουν «ψηφιακά» έργα βιτρίνας,
-
και η χώρα κινδυνεύει να ζημιωθεί όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πολιτικά, από το ενδεχόμενο επιστροφής ευρωπαϊκών πόρων ή επιβολής κυρώσεων.
Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει
Με τρεις ήδη ολοκληρωμένες εκθέσεις ελέγχου σε δήμους της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας,
και με τη «μεγάλη έρευνα» της ΕΑΔ και της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να βρίσκεται στο τελικό στάδιο,
η υπόθεση των «έξυπνων» υδρομέτρων δείχνει ότι μπορεί να εξελιχθεί σε ένα πολιτικό και θεσμικό σεισμό.
Κι όσο τα πορίσματα πλησιάζουν, τόσο πιο καθαρά φαίνεται πως:
η πραγματική “διαρροή” δεν ήταν στο δίκτυο ύδρευσης, αλλά στα δημόσια ταμεία.
Αυτό το ρολόι, δυστυχώς, έγραφε μόνο προς τα πάνω.