Στην πόλη των Σερρών, εκεί όπου η Ιστορία άλλοτε μεγαλουργούσε, σήμερα επικρατεί συχνά η σιωπή και η ατολμία. Ένα κορυφαίο πρόσωπο της ιστορικής και φιλοσοφικής κληρονομιάς της περιοχής, ο Σεΐχης Μπεντρεντίν (1359–1420), παραμένει ακόμα ατίμητος και αόρατος στον τόπο που γεννήθηκε και μαρτύρησε.

Μια παγκόσμια μορφή με ρίζες στις Σέρρες

Ο Μπεντρεντίν, υπήρξε κορυφαίος θεολόγος, νομικός, φιλόσοφος και μυστικιστής. Επηρεασμένος από την ελληνική φιλοσοφία, τον σουφισμό και το κοινωνικό δίκαιο, επιχείρησε το 1416 να ηγηθεί μιας επανάστασης των φτωχών και των αγροτών, Χριστιανών και Μουσουλμάνων, κατά της οθωμανικής αυταρχίας.

Καταδικάστηκε και εκτελέστηκε δια απαγχονισμού στην αγορά των Σερρών στις 18 Δεκεμβρίου 1420. Σήμερα τιμάται στην Τουρκία ως σύμβολο ελευθερίας, κοινοκτημοσύνης και διαθρησκευτικής συνύπαρξης.

Η ματαιωμένη πρωτοβουλία του 2014

Το Δεκέμβριο του 2014, το Δημοτικό Συμβούλιο Σερρών ενέκρινε ομόφωνα πρόταση για τοποθέτηση αναμνηστικής πλακέτας και διοργάνωση διεθνούς επιστημονικής ημερίδας στη μνήμη του Μπεντρεντίν. Η πρόταση, πέρα από τον ιστορικό της χαρακτήρα, στόχευε στην πολιτιστική και τουριστική ενίσχυση της περιοχής.

Και όμως, η προσπάθεια ναυάγησε πριν καν ξεκινήσει.

Με παρασκηνιακές παρεμβάσεις, η Μητρόπολη Σερρών και προσωπικά ο Μητροπολίτης Θεολόγος, φέρονται να αντέδρασαν έντονα, θεωρώντας ότι η ανάδειξη του Μπεντρεντίν «προσβάλλει τη χριστιανική ταυτότητα της πόλης» και ότι «προωθεί ισλαμική ιδεολογική διείσδυση».

Αυτό που ακολούθησε ήταν ένα οργανωμένο πισωγύρισμα: Το Υπουργείο Εξωτερικών μπλόκαρε τη συμμετοχή ξένων φορέων, η ημερίδα ακυρώθηκε και η αναμνηστική πλακέτα δεν τοποθετήθηκε ποτέ.

Η ενοχή της πολιτικής συμμόρφωσης

Όμως το χειρότερο δεν ήταν η αντίδραση της Μητρόπολης — ήταν η απόλυτη ταύτιση του πολιτικού προσωπικού της πόλης με την ακραία συντηρητική και αδικαιολόγητη στάση του Μητροπολίτη.

Αντί να υπερασπιστούν την ιστορία και την προοπτική του τόπου τους, οι εκλεγμένοι αιρετοί των Σερρών, διαχρονικά, επέλεξαν την σιωπή, τη συναίνεση και την αποδοχή.

Με κανένα αναστοχασμό για το τι αφαιρούν από τη μνήμη και την ταυτότητα της πόλης, υπέγραψαν ουσιαστικά τη διαγραφή ενός από τους ελάχιστους παγκοσμίως αναγνωρίσιμους Σερραίους.

Αυτή η πολιτική συμμόρφωση και δειλία συνιστά ιστορικό ατόπημα, καθώς στέρησε από τις Σέρρες τη δυνατότητα να μετατρέψουν ένα υπαρκτό κεφάλαιο μνήμης σε πολιτιστικό, τουριστικό και οικονομικό πλεονέκτημα.

Η πόλη χρειάζεται ανάταση — όχι απώλεια

Η ανάδειξη της μνήμης του Μπεντρεντίν μπορεί να σηματοδοτήσει την πολιτιστική, τουριστική και οικονομική ώθηση που τόσο έχει ανάγκη η πόλη των Σερρών, για να βγει από το κοινωνικό και αναπτυξιακό τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει τα τελευταία χρόνια.

• Μπορεί να φέρει τουρισμό διαπολιτισμικής κληρονομιάς από Τουρκία και Βαλκάνια.

• Μπορεί να δώσει ώθηση στη δημιουργική βιομηχανία: συνέδρια, ντοκιμαντέρ, πολιτιστικά δίκτυα.

• Μπορεί να επανασυνδέσει την πόλη με τη διαχρονική της ταυτότητα: ως σημείο συνύπαρξης, πολυπολιτισμικότητας και λόγου.

Η Δημοτική Αρχή οφείλει να αποφασίσει

Ήρθε η ώρα η σημερινή Δημοτική Αρχή να διαρρήξει το πέπλο της ατολμίας και να αναλάβει γενναία πρωτοβουλία, όχι μόνο για λόγους ιστορικής δικαιοσύνης αλλά και για λόγους αναπτυξιακής επιβίωσης.

Ο Σεΐχης Μπεντρεντίν δεν είναι απειλή. Είναι ευκαιρία.
Για τη μνήμη, για την ταυτότητα, για την πρόοδο.

Και οι Σέρρες δεν έχουν την πολυτέλεια να χάνουν ξανά τέτοιες ευκαιρίες.