Η Ευρώπη χωρίς όραμα: από την κοινωνική πρόοδο στη δημοσιονομική πειθαρχία
Ευρώπη των λαών έχει αντικατασταθεί από την Ευρώπη των αγορών. Η πολιτική λειτουργεί ως διαχειριστής του φόβου: φόβος της υποβάθμισης, φόβος της χρεοκοπίας, φόβος της “ανευθυνότητας”. Το αποτέλεσμα είναι ένα νέο αυταρχικό δόγμα δημοσιονομικής ορθοδοξίας, που μετατρέπει τις κοινωνικές ανάγκες σε “δημοσιονομικούς κινδύνους”.
Ευρώπη των λαών έχει αντικατασταθεί από την Ευρώπη των αγορών. Η πολιτική λειτουργεί ως διαχειριστής του φόβου: φόβος της υποβάθμισης, φόβος της χρεοκοπίας, φόβος της “ανευθυνότητας”. Το αποτέλεσμα είναι ένα νέο αυταρχικό δόγμα δημοσιονομικής ορθοδοξίας, που μετατρέπει τις κοινωνικές ανάγκες σε “δημοσιονομικούς κινδύνους”.

Όταν οι αριθμοί έγιναν πιο ιεροί από τους ανθρώπους
Η Ευρώπη βαδίζει σε μια επικίνδυνη στροφή.
Η ήπειρος που οικοδόμησε το κοινωνικό κράτος, την προστασία της εργασίας και την έννοια της συλλογικής προόδου, μετατρέπεται σήμερα σε ένα πεδίο τεχνοκρατικής διαχείρισης, όπου η πολιτική έχει υποκατασταθεί από τη λογιστική.
Οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης προβάλλουν το χρέος, το έλλειμμα και τους οίκους αξιολόγησης ως υπέρτατους δείκτες νομιμοποίησης.
Όμως πίσω από τους δείκτες, οι κοινωνίες καταρρέουν.
Η δημοσιονομική πειθαρχία ως νέο δόγμα εξουσίας
Η Ευρώπη των λαών έχει αντικατασταθεί από την Ευρώπη των αγορών.
Η πολιτική λειτουργεί ως διαχειριστής του φόβου: φόβος της υποβάθμισης, φόβος της χρεοκοπίας, φόβος της “ανευθυνότητας”.
Το αποτέλεσμα είναι ένα νέο αυταρχικό δόγμα δημοσιονομικής ορθοδοξίας, που μετατρέπει τις κοινωνικές ανάγκες σε “δημοσιονομικούς κινδύνους”.
Όταν το Παρίσι κόβει συντάξεις για να ικανοποιήσει τους επενδυτικούς οίκους, όταν το Βερολίνο μειώνει επιδόματα για να προστατέψει το “μαύρο μηδέν”, όταν η Αθήνα πανηγυρίζει για αναβαθμίσεις ενώ το χρέος της παραμένει στο 153% του ΑΕΠ τότε η ήπειρος έχει χάσει κάθε έννοια πολιτικής αυτονομίας.
Αμυντικές δαπάνες – κοινωνικά ερείπια
Οι ευρωπαϊκές ηγεσίες ανακάλυψαν ξανά τον στρατό, αλλά ξέχασαν την κοινωνία.
Οι τεράστιες αμυντικές δαπάνες, στο όνομα της ασφάλειας, συνοδεύονται από περικοπές σε παιδεία, υγεία, πολιτισμό.
Η Ευρώπη “θωρακίζεται” στρατιωτικά, ενώ απογυμνώνεται κοινωνικά.
Προετοιμάζεται για πολέμους, αλλά όχι για το μέλλον.
Ο “ευρωπαϊκός τρόπος ζωής”, που υπήρξε σύμβολο δικαιοσύνης και κοινωνικής προστασίας, γίνεται πολυτέλεια.
Οι νεότερες γενιές βλέπουν μπροστά τους ένα μέλλον γερασμένων κοινωνιών, χαμηλών μισθών, ακριβής στέγης και ανύπαρκτης προοπτικής.
???? Πολιτική κρίση και κοινωνική διάρρηξη
Η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική. Είναι βαθιά πολιτική.
Η απονομιμοποίηση των κυβερνήσεων, η άνοδος των εθνικιστικών κομμάτων, η απαξίωση των θεσμών — είναι τα συμπτώματα μιας Ευρώπης που έχασε την κοινωνική της ηγεμονία.
Όταν η Γαλλία αλλάζει τέσσερις πρωθυπουργούς μέσα σε 15 μήνες και η Γερμανία βιώνει τη μεγαλύτερη στασιμότητα των τελευταίων δεκαετιών, τότε το πρόβλημα δεν είναι συγκυριακό. Είναι δομικό.
Η ευρωπαϊκή κεντροδεξιά έχει εγκλωβιστεί στη λογική της “δημοσιονομικής σωφροσύνης” και της “ανταγωνιστικότητας”, ενώ οι προοδευτικές δυνάμεις δεν έχουν ακόμη καταφέρει να αρθρώσουν ένα νέο κοινωνικό αφήγημα για τον 21ο αιώνα.
???? Η Ευρώπη ως παρατηρητής του κόσμου
Ανάμεσα στις ΗΠΑ που πιέζουν για εξοπλισμούς, τη Ρωσία που απειλεί και την Κίνα που επελαύνει βιομηχανικά, η Ευρώπη δείχνει σαν θεατής του εαυτού της.
Χωρίς στρατηγική αυτονομία, χωρίς ενιαία φωνή, χωρίς σχέδιο για το μέλλον.
Η “ισχυρή Ευρώπη” έχει γίνει μια γερασμένη δύναμη που τρέχει πίσω από τις εξελίξεις, αναπαράγοντας φόβους και όχι λύσεις.
Η ανάγκη μιας νέας ευρωπαϊκής πρότασης
Αν η Ευρώπη θέλει να επιβιώσει πολιτικά και ιστορικά, οφείλει να ξαναβρεί το πολιτικό της νόημα:
όχι ως χώρος λογιστικής ισορροπίας, αλλά ως κοινότητα δικαιοσύνης, κοινωνικής ισότητας και δημοκρατικής κυριαρχίας.
Η ήπειρος που γεννήθηκε από τα ερείπια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεν μπορεί να πεθάνει από τη λογική των spreads.
Οφείλει να θυμηθεί ότι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός δεν χτίστηκε με ισολογισμούς, αλλά με αξίες.
???? Η Ευρώπη βρίσκεται ξανά μπροστά σε ένα ιστορικό σταυροδρόμι: ή θα επαναφέρει στο προσκήνιο τον άνθρωπο, ή θα παραδοθεί οριστικά στην κυριαρχία των αριθμών.