Συναγερμοί χωρίς αντίκρισμα – Όταν η Πολωνία και το ΝΑΤΟ παίζουν με τη φωτιά
Η Πολωνία έσπευσε να συγκαλέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και να ενεργοποιήσει το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ, προκαλώντας πανικό, λες και η Ευρώπη στέκεται στο κατώφλι του Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η υπερβολή είναι προφανής. Αν υπήρχε πράγματι εσκεμμένη ρωσική επίθεση, τότε το Άρθρο 5 θα ήταν η αυτονόητη κίνηση. Όμως ούτε η ίδια η Πολωνία δεν το τόλμησε, γνωρίζοντας ότι το έδαφος ήταν σαθρό.
Η Πολωνία έσπευσε να συγκαλέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και να ενεργοποιήσει το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ, προκαλώντας πανικό, λες και η Ευρώπη στέκεται στο κατώφλι του Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η υπερβολή είναι προφανής. Αν υπήρχε πράγματι εσκεμμένη ρωσική επίθεση, τότε το Άρθρο 5 θα ήταν η αυτονόητη κίνηση. Όμως ούτε η ίδια η Πολωνία δεν το τόλμησε, γνωρίζοντας ότι το έδαφος ήταν σαθρό.
Ο πρόσφατος συναγερμός στην Πολωνία, που τελικά αποδόθηκε σε… μετεωρολογικές συνθήκες, ανέδειξε για ακόμη μία φορά την ευκολία με την οποία η Βαρσοβία και το ΝΑΤΟ μετατρέπουν κάθε ασαφές περιστατικό σε προάγγελο «ρωσικής επιθετικότητας». Την ίδια ώρα, λίγες μέρες πριν, οι φερόμενες παραβιάσεις από ρωσικά drones έδωσαν τροφή σε έναν ορυμαγδό δηλώσεων περί «αποσταθεροποίησης» και «προοπτικής πολέμου».
Η Πολωνία έσπευσε να συγκαλέσει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ και να ενεργοποιήσει το άρθρο 4 του ΝΑΤΟ, προκαλώντας πανικό, λες και η Ευρώπη στέκεται στο κατώφλι του Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η υπερβολή είναι προφανής. Αν υπήρχε πράγματι εσκεμμένη ρωσική επίθεση, τότε το Άρθρο 5 θα ήταν η αυτονόητη κίνηση. Όμως ούτε η ίδια η Πολωνία δεν το τόλμησε, γνωρίζοντας ότι το έδαφος ήταν σαθρό.
Η Πολωνία ως «αιώνιος προκεχωρημένος φρουρός»
Η Βαρσοβία έχει αναλάβει τον ρόλο του πιο επιθετικού «γερακιού» στην Ανατολική Ευρώπη. Με κάθε ευκαιρία ζητά κλιμάκωση, στρατιωτικές δαπάνες και «σιδερένια απάντηση» προς τη Μόσχα. Αυτό όμως περισσότερο εξυπηρετεί την εσωτερική της πολιτική σκηνή και τη θέση της ως πιστού συμμάχου της Ουάσιγκτον, παρά την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Η Πολωνία δεν είναι απλώς ανήσυχη για τα σύνορά της. Χτίζει ένα αφήγημα διαρκούς απειλής, το οποίο επιτρέπει στην κυβέρνησή της να νομιμοποιεί αυταρχικές πολιτικές, τεράστιες στρατιωτικές δαπάνες και πλήρη εξάρτηση από το ΝΑΤΟ.
Το ΝΑΤΟ ως «θεματοφύλακας» της έντασης
Η ίδια η Συμμαχία, αντί να επιδιώκει αποκλιμάκωση, επενδύει σε αυτή την ατμόσφαιρα φόβου. Η επίκληση του Άρθρου 4 έγινε αμέσως δεκτή, ώστε να σταλεί το μήνυμα ότι «κανένα μέλος δεν μένει μόνο του». Στην πράξη όμως, δεν υπήρχε καμία σοβαρή ένδειξη ότι η Ρωσία είχε πρόθεση να πλήξει την Πολωνία.
Αναλυτές στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη παραδέχονται ότι είναι μάλλον απίθανο να υπήρξε σκόπιμη επίθεση. Όμως το ΝΑΤΟ προτίμησε να «παίξει» με την εικόνα μιας Ρωσίας που ανά πάσα στιγμή μπορεί να ανοίξει μέτωπο με τη Δύση. Αυτό διατηρεί τη συνοχή της Συμμαχίας, εξασφαλίζει παραγγελίες δισεκατομμυρίων για την αμυντική βιομηχανία, αλλά εγκλωβίζει την Ευρώπη σε ένα σπιράλ διαρκούς φόβου.
Ο κίνδυνος του ατυχήματος
Το πιο ανησυχητικό είναι ότι τέτοιες υπερ-αντιδράσεις κάνουν τον κίνδυνο ενός ατυχήματος πολύ μεγαλύτερο. Ένα drone που χάνει τον προσανατολισμό του, μια λάθος ανάγνωση στα ραντάρ ή ένας τοπικός διοικητής που τραβά τη σκανδάλη μπορεί να γίνουν αφορμή για κλιμάκωση. Και τότε, ούτε το άρθρο 4 ούτε το άρθρο 5 θα είναι «θεσμικά παιχνίδια»· θα πρόκειται για μια αλυσιδωτή αντίδραση που δύσκολα θα ανακοπεί.
