ΣΗΜΕΙΑ ΑΙΧΜΗΣ

«Συνομιλώντας» με τη Λίτσα Ματζανά, μέσα από τα βιβλία της

Γράφει ο Κώστας Πασχάλης

Γράφει ο Κώστας Πασχάλης

Έχει διατυπωθεί η άποψη (που προσωπικά με βρίσκει απολύτως σύμφωνο) πως οι τίτλοι των βιβλίων που «φιλοξενούνται» σε μία ιδιωτική βιβλιοθήκη βοηθούν σημαντικά στη, μερική έστω, «χαρτογράφηση» της προσωπικότητας του ιδιοκτήτη της. 

Η Λίτσα Ματζανά, «φεύγοντας» άφησε πίσω της, πέραν της ζωντανής μνήμης από τη θετική «αύρα» της,  μία σημαντική παρακαταθήκη από τρεις χιλιάδες και παραπάνω, τίτλους βιβλίων, σημαντικό μέρος των οποίων φιλοξενούνται εδώ και λίγο καιρό στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών, χάρις στην αξιέπαινη πρωτοβουλία των ανιψιών της (οικ. Παπαντωνίου).

Τα βιβλία της, τα οποία είναι σε άριστη κατάσταση, στο μεγαλύτερο μέρος τους αφορούν στη λογοτεχνία (Ποίηση, διήγημα, μυθιστόρημα), παγκόσμια και ελληνική. Περιλαμβάνεται  δε και το σύνολο σχεδόν των βιβλίων που εκδόθηκαν από Σερραίους συγγραφείς, καθώς η Λίτσα θεωρούσε προσωπικό της καθήκον να υποστηρίξει οποιοδήποτε εκδοτικό εγχείρημα επιχειρούνταν στις Σέρρες.   

Οι τίτλοι των βιβλίων της είναι πολύ προσεκτικά επιλεγμένοι , καθώς στο σύνολό τους, σχεδόν, φέρουν ονόματα καταξιωμένων και κοινά αναγνωρισμένων συγγραφέων. Άλλωστε η Λίτσα ανέκαθεν έκανε τις αγορές των βιβλίων της συμβουλευόμενη, πρωτίστως τα βιβλιοκριτικά σημειώματα των εφημερίδων, τα οποία και μελετούσε με προσοχή. Αυτό όμως που προκάλεσε πραγματική έκπληξη (και στο προσωπικό της Βιβλιοθήκης που επιμελείται της καρτελογράφησης των βιβλίων της) είναι τα αποκόμματα εφημερίδων ή περιοδικών που βρέθηκαν τοποθετημένα μέσα στις σελίδες ενός ικανού αριθμού βιβλίων,  τα οποία και  αναφέρονταν στο περιεχόμενό τους. Μάλιστα στα αποκόμματα αυτά, τα προσεκτικά κομμένα και διπλωμένα, καταχωρούσε και την ημερομηνία έκδοσής τους. Πρόκειται για υλικό, εξόχως ενδιαφέρον, που θα μπορούσε από μόνο του να αποτελέσει μία ενότητα εξειδικευμένης μελέτης. Σε κάθε περίπτωση το στοιχείο αυτό εκπλήσσει για έναν ακόμη λόγο, γιατί καταδεικνύει έναν άνθρωπο που διέθετε επιμονή, υπομονή και πρωτοφανή μεθοδικότητα, χαρακτηριστικά που διέφευγαν, ίσως και από τα πλέον οικεία της πρόσωπα. 

Αυτό που, τέλος, αξίζει να επισημανθεί, μ’ αφορμή την παραχώρηση των βιβλίων της Λίτσας,  είναι πως κάθε βιβλίο που «φεύγει» από τον αρχικό του ιδιοκτήτη, για να «ταξιδέψει» στα ράφια μίας δημόσιας βιβλιοθήκης ή για να φθάσει από χέρι σε χέρι σε επίδοξους αναγνώστες, συνιστά πέραν της ικανοποίησης του αναγνωστικού ενδιαφέροντος και μία μοναδική αφετηρία για μία άτυπη συνομιλία. Στη συνομιλία αυτή ο κάθε νέος παραλήπτης μοιράζεται στο φαντασιακό του σκέψεις, ενστάσεις, προβληματισμούς, εικασίες, με τους προηγούμενους αναγνώστες, αισθανόμενος την ίδια στιγμή πως «μεταλαμβάνει το Θείο δώρο» του μοναδικού «μυστηρίου» που «υφαίνει» η καλή λογοτεχνική γραφή.  

Υ.Γ. Τα βιβλία της Λίτσας Ματζανά, που είναι ήδη διαθέσιμα, μπορεί να τα αναζητήσει ο κάθε ενδιαφερόμενος, μπαίνοντας στην ιστοσελίδα της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Σερρών και πληκτρολογώντας το ονοματεπώνυμό της. g